آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، اعلام کرد که پیشنهاد مکتوب جدیدی از سوی آمریکا برای احیای توافق هستهای از طریق عمان دریافت شده است. این اولین بار است که واشنگتن پیشنهاد خود را به صورت رسمی و کتبی ارائه میدهد. عراقچی از دریافت پیشنهاد آمریکا برای توافق خبر داد
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، روز شنبه ۱۰ خرداد ۱۴۰۴ اعلام کرد، بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، طی سفری کوتاه به تهران مفاد پیشنهاد آمریکا برای توافق هستهای را به ایران ارایه کرده است وی گفت جمهوری اسلامی ایران به این پیشنهاد «در چارچوب اصول، منافع ملی و حقوق مردم ایران» پاسخ مناسب خواهد داد. کرولاین لیویت، سخنگوي کاخ سفید، گفت که استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، پیشنهادی «دقیق و قابل قبول» برای توافق هستهای به جمهوری اسلامی ارائه کرده است. لیویت گفت: «به نفع ایران است که آن را بپذیرد.»
محورهای اصلی پیشنهاد آمریکا چیست؟
بر اساس گزارشها، واشنگتن دو گزینه اصلی روی میز گذاشته است: تشکیل یک کنسرسیوم منطقهای با حضور ایران و عربستان تحت نظارت آژانس انرژی اتمی، یا به رسمیت شناختن حق غنیسازی ایران در ازای توقف کامل این فعالیت در خاک کشور.
تهدید همزمان اسرائیل!
این تحولات دیپلماتیک در حالی رخ میدهد که گزارشها حاکی از آمادهباش نظامی بیسابقه اسرائیل برای حمله به تاسیسات هستهای ایران است. آیا زمان برای توافق در حال تمام شدن است؟
واکنش ایران چه خواهد بود؟
عراقچی تأکید کرده که ایران "در چارچوب منافع ملی" به این پیشنهاد پاسخ خواهد داد، در حالی که به آژانس انرژی اتمی هشدار داده از این نهاد "سوءاستفاده سیاسی" نشود.
توقف تمامی فعالیتهای غنیسازی اورانیوم
روزنامه نیویورکتایمز به نقل از منابع آگاه گزارش داد که پیشنهاد ارائه شده آمریکا به جمهوری اسلامی برای توافق هستهای، مجموعهای از نکات کلیدی است و پیشنویس کامل توافق نیست. بر اساس این گزارش، در این پیشنهاد از تهران خواسته شده است تمامی فعالیتهای غنیسازی اورانیوم را متوقف کند. همچنین، واشینگتن پیشنهاد تشکیل یک کنسرسیوم منطقهای برای تولید انرژی هستهای را مطرح کرده است؛ کنسرسیومی که جمهوری اسلامی، عربستان سعودی، دیگر کشورهای عربی و ایالات متحده در آن مشارکت داشته باشند.
این نخستین بار است که آمریکا در جریان مذاکرات جاری، پیشنهاد خود را بهصورت مکتوب ارائه میدهد. گفتنی است این سند از طریق مقامات عمانی، که میزبان مذاکرات هستند، به طرف ایرانی تحویل داده شده است. باراک راوید خبرنگار اکسیوس در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: مقامهای آمریکایی میگویند پیشنهاد مکتوب این کشور به ایران تلاش دارد تا بنبست بهوجودآمده بر سر اصلیترین نقطه اختلاف در مذاکرات یعنی درخواست ایران برای ادامه غنیسازی اورانیوم در خاک خود را برطرف کند.
ایجاد کنسرسیوم منطقه ای
خبرنگار اکسیوس افزود: «یکی از ایدههایی که آمریکا مطرح کرده این است که یک کنسرسیوم منطقهای ایجاد شود که غنیسازی اورانیوم برای برنامههای هستهای غیرنظامی را تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایالات متحده انجام دهد.» او نوشت: «ایده دیگر، بنا بر گفته منابع آگاه، این است که آمریکا حق ایران برای غنیسازی اورانیوم را به رسمیت بشناسد، در حالی که ایران بهطور کامل غنیسازی اورانیوم را متوقف کند.» احتمالا منظور این است که غنیسازی در خاک ایران متوقف شود و به همان کنسرسیومی منتقل شود که جمهوری اسلامی، عربستان سعودی، دیگر کشورهای عربی و ایالات متحده در آن مشارکت داشته باشند.
افزایش آمادگی اسرائیل برای حمله احتمالی به تاسیسات هستهای
شبکه خبری «کان» گزارش داد که اسرائیل در ماههای اخیر بهطور چشمگیری آمادگی خود را برای حمله احتمالی به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی افزایش داده است. بر اساس این گزارش، این آمادگی در قالب رزمایشهای نیروی هوایی، شبیهسازی حملات دوربرد، تمرینهای پدافند غیرنظامی و حوزه سلامت، و همچنین اجرای عملیاتهایی مشابه حملات اخیر در یمن انجام شده است. کان نوشت که بخشی از تجهیزات نظامی مورد نیاز نیز از طریق پل هوایی از آمریکا به اسرائیل منتقل شده است.
تماس تلفنی عراقچی با رافائل گروسی
وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در تماس تلفنی با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، هشدار داده که در نشست آتی شورای حکم به اعضای این نشست «پیامدهای هرگونه اقدام سیاسی» را گوشزد کند. بر اساس این بیانیه، عراقچی همچنین تاکید کرده است که گروسی باید «واقعیتهای همکاریهای ایران» را بهگونهای منعکس کند که امکان سوءاستفاده برخی طرفها از این نهاد بینالمللی برای پیشبرد «اغراض سیاسیشان» علیه جمهوری اسلامی فراهم نشود.
واکنش ایران به هر تحرک نامناسبی از سوی طرفهای اروپایی
وزارت خارجه جمهوری اسلامی با اشاره به این تماس نوشت: «ایران به هر تحرک نامناسبی از سوی طرفهای اروپایی واکنش مقتضی نشان خواهد داد که مسئولیت تبعات و آثار آن برعهده طرفهایی است که آژانس و ترتیبات آن را ابزار پیشبرد برنامههای سیاسی خود علیه ایران قرار بدهند.»
تحلیل سیاسی آسیانیوز ایران
۱. چرا این پیشنهاد مهم است؟
- اولین پیشنهاد مکتوب آمریکا پس از خروج از برجام
- نشاندهنده تغییر احتمالی در رویکرد واشنگتن برای حل بحران
- تلاش برای یافتن راهحلهای خلاقانه مانند کنسرسیوم منطقهای
۲. چالشهای پیش رو
- اعتمادسازی بین ایران و عربستان برای همکاری در کنسرسیوم
- تضمینهای لازم برای ایران در صورت توقف غنیسازی
- واکنش اسرائیل و لابیهای ضد ایرانی در آمریکا
۳. سناریوهای محتمل
- پذیرش محدودیتها توسط ایران در ازای لغو تحریمها
- ادامه بنبست و افزایش تنشها در منطقه
- احتمال تشدید بحران با اقدام نظامی اسرائیل