آسیانیوز ایران / یزد ؛ در جهانی که هر سال میلیاردها دلار صرف
درمان بیماریهایی میشود که میتوانستند بهراحتی پیشگیری شوند، ورود نهادهای بیمهگر
به قلمرو «پیشگیری» نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت راهبردی است. استان یزد، اینبار نه
با یک فناوری، بلکه با یک بینش تازه در سیاستگذاری سلامت، در حال رقم زدن تحولی است
که میتواند آیندهای متفاوت برای نظام بیمهای کشور ترسیم کند.
▪ از درمانمحوری تا آیندهنگری
در طول سالهای گذشته، نظام بیمهای ایران
عمدتاً بر «درمان» متمرکز بوده است؛ یعنی دخالت پس از بروز بیماری. اما امروز در استان
یزد، طرحی در حال اجراست که نگاه را به سمت ریشههای خاموش بیماریها در سالهای اولیه
زندگی معطوف کرده است.
طرح «هزار روز طلایی»، با تمرکز بر ۲۷۰
روز دوره بارداری و دو سال اول زندگی کودک، به دنبال آن است که با مراقبتهای علمی،
تغذیه مناسب، حمایت عاطفی و تعاملات هدفمند، آینده سلامت جسمی، روانی و حتی اجتماعی
انسان را از آغاز شکل دهد.
این ایده بر پایه گزارشها و هشدارهای مستند
نهادهایی مانند سازمان جهانی بهداشت (WHO)
و یونیسف بنا شده است که ریشه بسیاری از ناهنجاریها، بیماریهای متابولیک، اختلالات
رفتاری، اضطراب، افسردگی، دیابت، چاقی و حتی ناتوانیهای یادگیری را در همین بازه زمانی
یافتهاند.
▪ چرا این طرح یک «تغییر پارادایم» است؟
رویکرد ادارهکل بیمه سلامت استان یزد در
اجرای پایلوت این طرح در چهار شهرستان، صرفاً یک اقدام آموزشی یا فرهنگی نیست. بلکه
نشانهای است از تغییر مدل ذهنی بیمهگران:
بیمه باید از لحظه پیش از تولد آغاز شود،
نه از زمان تشخیص بیماری.
بیمهگر باید دخالتگر فعال در سلامت جامعه
باشد، نه صرفاً تأمینکننده هزینهها پس از بحران.
این مدل جدید، نهتنها موجب کاهش هزینههای
بلندمدت درمان میشود، بلکه سرمایهگذاری در توسعه انسانی را وارد فاز کیفی میکند.
▪ پیوند سیاست، علم و سلامت
پشتوانه علمی این طرح قابل تأمل است. سالهاست
که پژوهشگران علوم اعصاب، روانشناسی رشد و سلامت عمومی هشدار میدهند که مغز انسان
در هزار روز اول زندگی رشد فزایندهای دارد؛ شبکههای عصبی شکل میگیرند، بنیان احساس
امنیت یا اضطراب ساخته میشود و الگوهای تغذیهای و ایمنی بدن برنامهریزی میگردد.
در همین راستا، آموزش پزشکان، ماماها، متخصصین
اطفال و زنان، و همکاری با بیمارستانها و مراکز جامع سلامت، جزو اقدامات اولیه در
یزد بوده است. راهاندازی سایت «1000ruz.com»
نیز گامی برای آگاهیرسانی عمومی و دسترسی آزاد خانوادهها به محتوای علمی و راهنماییهای
مراقبتی محسوب میشود.
▪ بیمه سلامت یزد؛ الگوی تحول در سیاستگذاری
رفاه
اقدامات بیمه سلامت یزد تنها به «هزار روز»
محدود نشده است. توسعه خدمات بیمهای به بیماران خاص و صعبالعلاج، طراحی خدمات دندانپزشکی
ویژه برای بیماران مزمن، و راهاندازی سامانه “اشارک” برای ناشنوایان و کمشنوایان،
بیانگر یک دغدغه عمیق برای عدالت در سلامت است.
ارائه خدمات به بیش از ۳۲۰ هزار نفر در
استان، تخصیص بیش از دو هزار میلیارد تومان بودجه سالانه برای جبران هزینههای درمان
و همزمان تلاش برای کاهش هزینهها با تمرکز بر پیشگیری، تلفیقی از کارکرد رفاهی و
آیندهنگری در سیاستگذاری سلامت را نشان میدهد.
▪ چالشها و ضرورت تعمیم ملی
بدیهی است که اجرای موفق این طرح نیازمند
چند پیششرط مهم است:
• همکاری بینبخشی بین وزارت بهداشت، بیمه
سلامت، آموزشوپرورش و رسانهها
• فرهنگسازی عمومی برای اهمیت دوران بارداری
و شیرخوارگی
• طراحی بستههای حمایتی برای مادران کمدرآمد
یا مناطق محروم
• پایش و ارزیابی مستمر علمی نتایج طرح برای
تصمیمسازی ملی
با این حال، چنانچه نهادهای مرکزی کشور
با نگاه علمی و ملی به طرح «هزار روز طلایی» بنگرند، این تجربه میتواند در آینده نزدیک
به سند راهبردی ملی سلامت نوزاد و کودک تبدیل شود.
✅ جمعبندی:
طرح «هزار روز طلایی» نهتنها یک ابتکار
استانی در حوزه سلامت، بلکه نمونهای درخشان از عقلانیت در سیاستگذاری اجتماعی است.
این تجربه نشان میدهد که نهاد بیمهگر میتواند از یک بازیگر منفعل به یک کنشگر هوشمند
در مدیریت آینده سلامت کشور تبدیل شود.