آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
امروز صنعت حمل و نقل هوایی بار دیگر شاهد حادثهای بود که میتوانست فاجعهآمیز باشد، اما به لطف اجرای به موقع پروتکلهای ایمنی، به خوبی مدیریت شد. یک فروند هواپیمای مسافربری شرکت ایر چاینا در میانه مسیر خود از هانگژو چین به اینچئون کره جنوبی، به دلیل آتشسوزی باتری لیتیومی ناچار به فرود اضطراری در فرودگاه شانگهای شد. باتری لیتیومی که در کیف دستی یکی از مسافران قرار داشت، ناگهان مشتعل شد و دود قابل توجهی در کابین ایجاد کرد. این اتفاق در شرایطی رخ داد که هواپیما در میانه پرواز بود و خدمه مجبور به اجرای فوری دستورالعملهای اضطراری شدند.
خوشبختانه به دلیل آموزشهای منظم و آمادگی کامل خدمه، آتشسوزی به سرعت تحت کنترل درآمد و هواپیما توانست بدون هیچ آسیبی در فرودگاه شانگهای فرود آید. این حادثه در حالی پایان یافت که هیچ یک از ۱۴۶ مسافر و ۸ خدمه آسیب ندیدند. شرکت ایر چاینا بلافاصله پس از این حادثه، یک هواپیمای جایگزین را برای انتقال مسافران به مقصد نهایی خود به شانگهای اعزام کرد. این واکنش سریع نشان از برنامهریزی دقیق این شرکت برای مدیریت بحران دارد.
این رویداد بر اهمیت رعایت دستورالعملهای ایمنی در مورد حمل باتریهای لیتیومی در پروازها تأکید کرد. باتریهای لیتیومی به دلیل چگالی انرژی بالا، در صورت آسیب دیدن یا استفاده نادرست میتوانند خطرآفرین باشند. سازمانهای بینالمللی هوانوردی از جمله ایکائو همواره بر لزوم رعایت مقررات سختگیرانه در مورد حمل باتریهای لیتیومی تأکید کردهاند. این مقررات شامل محدودیت در ظرفیت باتری و شرایط حمل آن میشود. مسافران باید پیش از سفر، از مقررات مربوط به حمل باتریهای لیتیومی و دستگاههای الکترونیکی همراه آگاه شوند. این آگاهی میتواند از بروز حوادث مشابه جلوگیری کند. در ادامه این گزارش، تحلیل جامعی از ابعاد مختلف این حادثه و پیامدهای آن برای صنعت هوانوردی ارائه میشود.
بررسی عوامل فنی آتشسوزی باتریهای لیتیومی
باتریهای لیتیومی به دلیل چگالی انرژی بالا، در صورت اتصال کوتاه، آسیب فیزیکی یا شارژ بیش از حد میتوانند مشتعل شوند. این پدیده known as "thermal runaway" است. عوامل متعددی از جمله تولید نادرست، استفاده از شارژرهای غیراستاندارد یا آسیب دیدن باتری میتواند باعث آتشسوزی شود. در این مورد خاص، هنوز علت دقیق آتشسوزی مشخص نشده است. دمای بالا و فشار در کابین هواپیما میتواند خطر آتشسوزی باتریهای لیتیومی را افزایش دهد. این شرایط نیازمند نظارت دقیق و رعایت پروتکلهای ایمنی است.
پروتکلهای ایمنی در برابر آتشسوزی باتری لیتیومی
خدمه پرواز آموزشهای ویژهای برای مقابله با آتشسوزی باتریهای لیتیومی دریافت میکنند. این آموزشها شامل استفاده از کپسولهای آتشنشانی مخصوص و ایزوله کردن دستگاه مشتعل است. در صورت آتشسوزی باتری لیتیومی، خدمه موظفند دستگاه را در ظرف مخصوص ضد حرارت قرار دهند. این ظروف دارای طراحی مخصوص، برای جلوگیری از گسترش آتش هستند. خلبانان نیز پروتکلهای مشخصی برای فرود اضطراری در چنین مواردی دارند. اولویت آنان فرود در نزدیکترین فرودگاه ممکن با امکانات کامل است.
مقررات حمل باتری لیتیومی در پروازها
سازمان هوانوردی فدرال (FAA) و ایکائو مقررات سختگیرانهای برای حمل باتریهای لیتیومی وضع کردهاند. این مقررات شامل محدودیت در ظرفیت و تعداد باتریهاست. باتریهای یدکی باید در carry-on luggage حمل شوند و نه در چمدان بار. این قانون به دلیل امکان دسترسی سریع خدمه در صورت آتشسوزی وضع شده است. دستگاههای دارای باتری لیتیومی باید به طور کامل خاموش و در حالت پرواز قرار گیرند. این اقدام از فعال شدن تصادفی دستگاه جلوگیری میکند.
پیامدهای این حادثه برای صنعت هوانوردی
این حادثه لزوم بازنگری در پروتکلهای ایمنی مربوط به باتریهای لیتیومی را پررنگتر کرد. ممکن است مقررات سختگیرانهتری در آینده وضع شود. آموزش خدمه در زمینه مقابله با آتشسوزی باتری لیتیومی نیاز به به روزرسانی مداوم دارد. این آموزشها باید شامل جدیدترین تهدیدات و راهکارها باشد. تولیدکنندگان باتری نیز باید استانداردهای ایمنی بالاتری را رعایت کنند. طراحی باتریهای با خطر کمتر باید در اولویت قرار گیرد.
راهکارهای پیشگیری از تکرار چنین حوادثی
افزایش آگاهی مسافران درباره خطرات باتریهای لیتیومی ضروری است. خطوط هوایی باید اطلاعات شفافی در این زمینه ارائه دهند. استفاده از فناوریهای جدید برای تشخیص زودهنگام مشکلات باتری میتواند مفید باشد. این فناوریها میتوانند از بروز آتشسوزی جلوگیری کنند. همکاری بین تولیدکنندگان باتری، خطوط هوایی و سازمانهای نظارتی باید تقویت شود. این همکاری میتواند به ایجاد استانداردهای ایمنی بهتر منجر شود.