آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
بیبیسی، یکی از معتبرترین شبکههای خبری جهان، شاهد تحولی بزرگ در رهبری خود است. تیم دیوی، مدیرکل این شبکه و دبرا ترنس، مدیر بخش خبر، در اقدامی همزمان از مقام خود استعفا دادند. این استعفاها در شرایطی صورت میگیرد که انتقادها از پوشش خبری بیبیسی به اوج خود رسیده بود. به ویژه پوشش جنگ غزه و نیز برنامههای مربوط به دونالد ترامپ، موضوع بحثهای داغی در محافل رسانهای و سیاسی بوده است. تیم دیوی در نامه خداحافظی خود به کارکنان بیبیسی صراحتاً اعلام کرد که فشارهای اخیر درباره پوشش خبری یکی از عوامل اصلی تصمیمش برای کنارهگیری بوده است. او به عنوان مدیرکل، مسئولیت نهایی اشتباهات را بر عهده گرفت.
در سوی دیگر، دبرا ترنس نیز تصمیم خود را «سخت» توصیف کرد و گفت جنجالهای ادامهدار پیرامون برنامه پانوراما درباره ترامپ به مرحلهای رسیده که به بیبیسی، نهادی که او آن را دوست دارد، آسیب میزند. پشت پرده این استعفاها، نامهای بود که توسط مایکل پرسکات، مشاور بیرونی بیبیسی به هیئت امنای این شبکه نوشته شده و سپس به رسانهها درز کرد. در این نامه به موارد متعددی از نقض اصل بیطرفی اشاره شده بود. پرسکات در نامه خود به طور مشخص به پوشش اخبار جنگ غزه و نیز سخنان دونالد ترامپ اشاره کرده بود. به باور او، بیبیسی در پوشش این موضوعات نتوانسته است به اصل بیطرفی که همواره شعار آن را داده، پایبند بماند.
این استعفاها در حالی صورت میگیرد که بیبیسی برای دههها به عنوان الگوی بیطرفی و تعهد حرفهای در روزنامهنگاری شناخته میشد. اما به نظر میرسد فشارهای سیاسی و اجتماعی اخیر، این نهاد رسانهای را با چالشهای بیسابقهای روبرو کرده است. اکنون پرسش اینجاست که آینده بیبیسی پس از این استعفاها چه خواهد بود؟ و آیا این شبکه میتواند اعتماد از دست روده مخاطبان خود را بازگرداند؟
عوامل مستقیم مؤثر در استعفاها
درز نامه مایکل پرسکات به هیئت امنای بیبیسی نقطه عطفی در این ماجرا بود. در این نامه به موارد متعددی از نقض اصل بیطرفی اشاره شده بود. انتقادهای فزاینده از پوشش خبری بیبیسی در مورد جنگ غزه یکی از عوامل اصلی بود. این انتقادها هم از سوی حامیان اسرائیل و هم از سوی حامیان فلسطین مطرح میشد. جنجالهای مربوط به پوشش برنامه پانوراما درباره دونالد ترامپ نیز نقش مهمی داشت. این برنامه مورد انتقاد شدید ترامپ و حامیانش قرار گرفته بود.
چالش بیطرفی در رسانههای جهانی
بیبیسی همواره مدعی رعایت اصل بیطرفی بوده است. اما رویدادهای اخیر نشان میدهد که در جهان قطبی شده امروز، حفظ بیطرفی مطلق تقریباً غیرممکن است. فشارهای سیاسی از سوی گروههای مختلف بر رسانهها افزایش یافته است. این فشارها میتواند بر تصمیمهای سرمقاله رسانهها تأثیر بگذارد. شبکههای اجتماعی و فضای دیجیتال، امکان نظارت بر رسانهها را افزایش دادهاند. این موضوع حساسیت بر عملکرد رسانهها را بیشتر کرده است.
تأثیر بر اعتبار بیبیسی
بیبیسی برای دههها به عنوان معتبرترین منبع خبری در جهان شناخته میشد. این استعفاها میتواند به اعتبار این شبکه آسیب بزند. مخاطبان ممکن است به بیطرفی بیبیسی شک کنند. این موضوع میتواند به کاهش مخاطب بینجامد. رقبای خبری ممکن است از این فرصت استفاده کنند. شبکههای خبری دیگر میتوانند سهم بیشتری از بازار رسانهای به دست آورند.
پیامدهای داخلی برای بیبیسی
بیبیسی نیاز به بازتعریف سیاستهای رسانه ای خود دارد. این شبکه باید روشن کند که چگونه میخواهد اصل بیطرفی را رعایت کند. انتخاب مدیران جدید چالشی بزرگ خواهد بود. این مدیران باید اعتماد از دست رفته را بازگردانند. فشار بر کارکنان بیبیسی افزایش یافته است. آنان باید در شرایط دشواری کار کنند.
پیامدها برای روزنامهنگاری جهانی
- این واقعه میتواند درسهایی برای دیگر رسانهها داشته باشد. همه رسانهها با چالشهای مشابهی روبرو هستند.
- ضرورت شفافیت در فرآیندهای رسانه ای بیشتر شده است. رسانهها باید بتواند تصمیمهای خود را توجیه کنند.
- روزنامهنگاری در جهان امروز نیاز به تعریف جدیدی از بیطرفی دارد. شاید باید پذیرفت که بیطرفی مطلق ممکن نیست.