آسیانیوز ایران؛ سرویس فرهنگی هنری:
فضای مجازی این روزها صحنه بحثهای داغ درباره جدیدترین اقدام دو بازیگر جوان سینما و تلویزیون است. سارا و نیکا فرقانی، دو خواهری که با بازی در سریال پایتخت به شهرت رسیدند، حالا در نقشی جدید ظاهر شدهاند: مربی بازیگری برای کودکان. تصاویری که اخیرا در شبکههای اجتماعی منتشر شده، نشان میدهد این دو بازیگر که از فصل جدید سریال پایتخت کنار گذاشته شدند، در محدوده الهیه تهران اقدام به برگزاری کارگاه بازیگری برای کودکان ۶ تا ۱۲ سال کردهاند. خبری که به سرعت در فضای مجازی viral شد و با واکنشهای متعددی روبرو گردید.
کاربران فضای مجازی با دیدن این تصاویر، نظرات متفاوتی را بیان کردند. برخی با تعجب پرسیدند: "آیا این دو که خود در سریال پایتخت بازی قابل توجهی نداشتند، حالا میخواهند به کودکان بازیگری آموزش دهند؟" این سوال به یکی از پرتکرارترین نظرات در زیر پستهای مربوط به این خبر تبدیل شده است. برخی دیگر با طنز به این موضوع نگاه کردند و نوشتند: "شاید بهتر است اول خودشان چند دوره بازیگری بگذرانند و سپس به فکر آموزش به دیگران باشند." این نظرات نشان میدهد که بسیاری از مردم، کیفیت بازی این دو خواهر در سریال پایتخت را چندان قابل قبول نمیدانند.
در مقابل، عدهای نیز از این اقدام استقبال کرده و معتقدند هرکس حق دارد تجربیات خود را به دیگران منتقل کند. آنان بر این باورند که شاید سارا و نیکا بتوانند نکات مفیدی را به کودکان علاقهمند به بازیگری آموزش دهند. کارگاه آموزشی این دو خواهر با عنوان "کارگاه تخصصی بازی و بازیگری کودک" معرفی شده و هدف از آن "تقویت خلاقیت، افزایش اعتماد به نفس، پرورش مهارتهای بیان، حرکت و ایفای نقش" اعلام شده است. برنامهریزی شده که در پایان دوره، هنرجویان در یک اجرای تئاتر عمومی شرکت کنند. محل برگزاری این کارگاه، محدوده الهیه تهران است که از مناطق نسبتاً مرفه پایتخت محسوب میشود. این موضوع نیز برای برخی کاربران سوال برانگیز بوده که چرا این دوره در منطقهای با هزینههای بالا برگزار میشود. این اتفاق بار دیگر موضوع صلاحیت مربیان آموزشی در حوزه بازیگری را به بحث داغی در فضای مجازی تبدیل کرده است. پرسش اصلی اینجاست: معیار صلاحیت برای آموزش بازیگری به کودکان چیست و آیا صرف حضور در یک سریال پرطرفدار میتواند مجوزی برای آموزش به دیگران باشد؟
بررسی صلاحیت حرفهای برای آموزش بازیگری
در صنعت سینما و تئاتر، صلاحیت برای آموزش بازیگری معمولاً بر اساس سه عامل اصلی سنجیده میشود: سابقه حرفهای درخشان، تحصیلات آکادمیک در زمینه هنرهای نمایشی، و تجربه عملی موفق در عرصه بازیگری. سارا و نیکا فرقانی عمدتاً به دلیل حضور در سریال پایتخت شناخته شدهاند. نکته حائز اهمیت این است که بازیگری کودکان نیازمند تخصص ویژهای است. یک مربی بازیگری کودک باید علاوه بر تسلط بر اصول بازیگری، با روانشناسی کودک، روشهای آموزش به گروههای سنی مختلف و تکنیکهای خلاقانه برای برانگیختن تخیل کودکان آشنا باشد. با بررسی سوابق این دو بازیگر، به نظر میرسد آنان فاقد تحصیلات آکادمیک در زمینه هنرهای نمایشی هستند و تجربه حرفهای محدودی در عرصه بازیگری دارند. این موضوع اصلیترین دلیلی است که منتقدان برای زیر سوال بردن صلاحیت آنان مطرح میکنند.
تحلیل کیفیت بازی در سریال پایتخت
بازی سارا و نیکا فرقانی در سریال پایتخت از منظر منتقدان سینما و تماشاگران حرفهای، در سطح متوسط و گاهی ضعیف ارزیابی شده است. بسیاری از صحنههای مربوط به این دو بازیگر با نقدهای منفی روبرو شده و برخی حتی معتقد بودند حضور آنان ضعف در بازیگری مجموعه محسوب میشده است. در دنیای بازیگری، معمولاً بازیگرانی که خود در اجرای نقش موفق عمل کردهاند، شایستگی بیشتری برای آموزش به دیگران دارند. وقتی یک بازیگر نتواند در نقش خود قانع کننده ظاهر شود، طبیعی است که توانایی او در انتقال مفاهیم بازیگری به دیگران نیز مورد تردید قرار گیرد. این موضوع به ویژه زمانی اهمیت پیدا میکند که پای آموزش کودکان در میان باشد. کودکان در سنین حساس یادگیری قرار دارند و آموزش نادرست میتواند تأثیرات منفی بر رشد هنری آنان داشته باشد.
بررسی بازار کار بازیگری و چالشهای اشتغال
خروج بازیگران از پروژههای سینمایی و تلویزیونی پدیدهای رایج در صنعت نمایش است. بسیاری از بازیگران پس از اتمام یک پروژه یا کنار گذاشته شدن از یک مجموعه، به دنبال راههای جدید برای درآمدزایی و حفظ ارتباط با دنیای هنر هستند. برگزاری کارگاههای آموزشی یکی از رایجترین راههایی است که بازیگران برای تنوع بخشیدن به منابع درآمدی خود انتخاب میکنند. این راهکار اگرچه از نظر اقتصادی توجیهپذیر است، اما زمانی قابل قبول خواهد بود که همراه با صلاحیت حرفهای لازم باشد. در مورد سارا و نیکا، به نظر میرسد کنار گذاشته شدن از سریال پایتخت و نیاز به یافتن منبع درآمد جدید، انگیزه اصلی برای برگزاری این کارگاه بوده است. اما این نیاز اقتصادی نباید مقدم بر توجه به کیفیت آموزشی و صلاحیت حرفهای باشد.
حقوق مصرف کننده و مسئولیت آموزشی
والدینی که کودکان خود را در کارگاههای بازیگری ثبتنام میکنند، در واقع مصرف کنندگان خدمات آموزشی هستند. آنان حق دارند از کیفیت آموزش، صلاحیت مربیان و محتوای ارائه شده مطمئن باشند. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، برگزاری دورههای آموزشی هنری نیازمند مجوزهای خاص و رعایت استانداردهای مشخصی است. متأسفانه در ایران نظارت چندانی بر اینگونه کارگاهها وجود ندارد و همین امر باعث شده افراد زیادی بدون داشتن صلاحیت لازم اقدام به برگزاری دورههای آموزشی کنند. والدین باید پیش از ثبتنام کودکان خود در چنین دورههایی، به دقت در مورد سوابق و صلاحیت مربیان تحقیق کنند. سرمایهگذاری روی آموزش کودکان زمانی ثمربخش خواهد بود که در مسیر درستی انجام شود.
راهکارهای بهبود کیفیت آموزش بازیگری
برای ارتقای کیفیت آموزش بازیگری به کودکان، لازم است نهادهای متولی مانند وزارت ارشاد، استانداردهای مشخصی برای برگزاری اینگونه دورهها تعریف کنند. اعطای مجوز باید منوط به احراز صلاحیت حرفهای مربیان باشد. تشکیل انجمنهای تخصصی آموزش بازیگری میتواند به ساماندهی این حوزه کمک کند. این انجمنها میتوانند با تعریف کدهای اخلاقی و استانداردهای حرفهای، کیفیت آموزش را ارتقا دهند و از حقوق هنرجویان محافظت کنند. بازیگرانی که قصد آموزش دارند نیز باید مسئولیتپذیری بیشتری نشان دهند. آنان میتوانند با گذراندن دورههای آموزشی ویژه مربیگری و کسب مدارک معتبر، صلاحیت خود را برای آموزش به دیگران به اثبات برسانند.