سرویس سیاسی آسیانیوز ایران:
در تاریخ ۱۵۰۰ ساله کلیسای انگلستان، هیچ زنی تاکنون به مقام اسقف اعظم کانتربری، بالاترین جایگاه معنوی این نهاد، نرسیده است. اما حالا، با استعفای جاستین ولبی در ژانویه ۲۰۲۵، نام گلی فرانسیس دهقانی، اسقف ایرانیتبار چلمزفورد، به عنوان گزینهای برجسته برای این منصب مطرح شده است. این انتخاب احتمالی نه تنها میتواند رکوردهای تاریخی را بشکند، بلکه نمادی از تغییرات عمیق در ساختارهای مذهبی و اجتماعی بریتانیا خواهد بود.
زندگی و پیشینه گلی فرانسیس دهقانی
گلی (گلنار) فرانسیس دهقانی در سال ۱۳۴۴ در شهر اصفهان متولد شد. او دختر حسن دهقانیتفتی، اولین اسقف کلیسای انگلیکن ایران، و مارگارت تامپسون، دختر اسقف پیشین ایران، است. زندگی گلی در ایران با تراژدیهای بزرگی همراه بود. پس از انقلاب ۱۳۵۷، کلیسای اسقفی ایران هدف حملات اسلامگرایان قرار گرفت. برادر او، بهرام، در سال ۱۳۵۹ به قتل رسید و والدینش از یک سوءقصد جان سالم به در بردند. این حوادث خانواده دهقانی را مجبور به مهاجرت به بریتانیا کرد، جایی که گلی در ۱۴ سالگی به عنوان پناهنده وارد شد.
گلی در بریتانیا تحصیلات خود را در رشته موسیقی در دانشگاه ناتینگهام آغاز کرد و سپس در دانشگاه بریستول در رشته الهیات ادامه داد. او مدرک کارشناسی ارشد و دکترای فلسفه خود را با تمرکز بر «فمینیسم مذهبی در ایران» از این دانشگاه دریافت کرد. این پیشینه تحصیلی و تجربه شخصی او در پناهندگی، دیدگاههای او را در زمینه عدالت اجتماعی، حقوق مهاجران و نقش زنان در کلیسا شکل داده است.
مسیر حرفهای و نقشهای کلیدی
گلی فرانسیس دهقانی از سال ۲۰۱۱ به عنوان کشیش در اسقفنشین پیتربورو فعالیت کرد و در سال ۲۰۱۷ توسط ملکه الیزابت دوم به عنوان اولین اسقف لفبورو منصوب شد. این انتصاب گامی مهم در راستای افزایش تنوع قومی در کلیسای انگلستان بود. در سال ۲۰۲۱، او به مقام اسقف چلمزفورد، دومین منطقه بزرگ کلیسای انگلیکن از نظر جمعیت، رسید. او همچنین به عنوان اسقف امور مسکن کلیسای انگلستان، عضو مجلس اعیان بریتانیا و رئیس هیئت مدیره ارتش کلیسا فعالیت میکند.
گلی به دلیل دیدگاههای نوآورانهاش شناخته میشود. او از حامیان بازتعریف نقش کلیسا در جامعه مدرن است و برنامههایی برای پیوند کلیسا با نسل جدید و جوامع محلی ارائه کرده است. او همچنین از منتقدان صریح سیاستهای مهاجرتی بریتانیاست. در واکنش به اظهارات کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، که این کشور را «جزیرهای از بیگانگان» خوانده بود، گلی گفت: «مهاجران بیگانه نیستند، بلکه دوستانیاند که در عبادت، خدمت و زندگی جمعی مشارکت میکنند.»
شانس تاریخی برای رهبری کلیسای انگلستان
پس از استعفای جاستین ولبی در ژانویه ۲۰۲۵ به دلیل افشای عدم گزارش آزارهای جنسی در کلیسا، گلی فرانسیس دهقانی به عنوان یکی از پنج زن در فهرست گزینههای اصلی برای جانشینی او قرار گرفت. بنگاههای شرطبندی مانند لادبروکز و استار اسپورتس او را گزینهای پیشتاز میدانند. در صورت انتخاب، او نه تنها اولین زن، بلکه اولین فرد با پیشینه پناهندگی در این مقام خواهد بود. این انتخاب میتواند نمادی از پیشرفت کلیسای انگلستان در پذیرش تنوع و برابری جنسیتی باشد، بهویژه پس از اصلاح قوانین در سال ۲۰۱۴ که به زنان اجازه داد به مقام اسقفی برسند.
با این حال، روزنامه تایمز هشدار داده که گزینههای محبوب اولیه به ندرت این مقام را کسب میکنند. فرآیند انتخاب اسقف اعظم کانتربری شامل پیشنهاد دو نامزد توسط کمیسیون انتصابات سلطنتی به نخستوزیر است که پس از مشورت با مقامات کلیسایی، نام نهایی را برای تأیید به پادشاه چارلز سوم ارائه میکند. انتظار میرود این فرآیند تا پاییز ۲۰۲۵ تکمیل شود.
دیدگاهها و تأثیرات احتمالی
گلی فرانسیس دهقانی به دلیل پیشینهاش به عنوان یک پناهنده ایرانیتبار، دیدگاههای منحصربهفردی به مسائل اجتماعی و مذهبی دارد. او در مجلس اعیان بریتانیا بارها از سرکوب مسیحیان در ایران، بهویژه توسط سپاه پاسداران، انتقاد کرده و خواستار حمایت از پناهجویان و نوکیشان مسیحی شده است. او همچنین اعدامهای اخیر در ایران را محکوم کرده و از دولت بریتانیا خواسته تا از ایرانیتبارهای ساکن این کشور حمایت کند.
انتخاب احتمالی گلی میتواند پیامدهای جهانی داشته باشد. کلیسای انگلیکن با بیش از ۸۵ میلیون عضو در ۱۶۵ کشور، تحت رهبری اسقف اعظم کانتربری قرار دارد. حضور یک زن ایرانیتبار در این مقام میتواند الهامبخش اقلیتها و زنان در سراسر جهان باشد و به تقویت گفتوگوی بینفرهنگی در کلیسا کمک کند.
چشمانداز آینده
در حالی که گلی فرانسیس دهقانی شایعات درباره نامزدیاش را کماهمیت جلوه داده و گفته «برای این گمانهزنیها وقت ندارد»، اما حمایت گسترده رسانهها و بنگاههای شرطبندی نشاندهنده شانس بالای اوست. ویلیام کدجانی، تحلیلگر شرطبندی سیاسی در استار اسپورتس، میگوید: «کلیسای انگلستان تغییر کرده و گلی چهرهای مورد احترام است که به سرعت در مراتب کلیسایی پیشرفت کرده.»
با نزدیک شدن به مراسم انتخاب اسقف اعظم جدید در پاییز ۲۰۲۵، جهان منتظر است تا ببیند آیا گلی فرانسیس دهقانی، زنی که از کوچههای اصفهان به قلب کلیسای انگلستان رسیده، میتواند تاریخ را بازنویسی کند./