آسیانیوز ایران؛ سرویس اقتصادی:
محمد عبدالقادر الحصریه، رئیس بانک مرکزی سوریه، اعلام کرد که این کشور قرار است بهزودی به طور کامل به سیستم پرداخت بینالمللی سوییفت (SWIFT) متصل شود؛ اقدامی که پس از سقوط دولت بشار اسد و کاهش تحریمهای بینالمللی علیه سوریه، تلاش دیگری از دمشق به منظور ادغام اقتصادی در سیستم مالی جهانی به شمار میرود. الحصریه به فایننشال تایمز گفت که سوریه ظرف چند هفته، به طور کامل به سیستم پرداخت جهانی سوییفت متصل خواهد شد و این نشان میدهد که بانک مرکزی این کشور در پی بازسازی سیستم مالی و سیاست پولی با هدف احیای اقتصاد است.
او توضیح داد که بانک مرکزی سوریه با همکاری وزارت دارایی، برای دستیابی به ثبات اقتصادی در یک دوره شش تا ۱۲ ماهه، روی طرحی شامل اصلاح قوانین بانکی، بهبود عملکرد بانک مرکزی و بررسی سیستمهای تامین اجتماعی و ارائه وام مسکن برای تشویق سوریهای خارج از کشور به سرمایهگذاری در پروژههای دمشق هم کار میکند. الحصریه خاطرنشان کرد که بانک مرکزی سوریه قصد دارد وجهه این کشور را بهعنوان یک مرکز مالی معتبر، مطابق با قوانین بینالمللی، بهبود ببخشد تا افزایش سرمایهگذاری خارجی مستقیم در زمینههای مختلف بهویژه پروژههای عمرانی را شاهد باشد.
سرمایهگذاری و کمک های بینالمللی به سوریه
سوریه در شش ماه گذشته حدود ۱۶ میلیارد دلار سرمایهگذاری و کمک بینالمللی جذب کرده است. شرکت قطری یوسیسی هلدینگ (UCC Holding) بزرگترین سرمایهگذار در سوریه بوده که برای ساخت چهار نیروگاه گازی و همچنین یک نیروگاه خورشیدی یک گیگاواتی، هفت میلیارد دلار اختصاص داده است. برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) هم یک طرح سه ساله ۱.۳ میلیارد دلاری را با هدف بازسازی زیرساختها، راهاندازی سیستم حمایت اجتماعی و حمایت از شرکتهای نوآفرین (استارتآپ) دیجیتال تدوین کرده است. کشورهای اروپایی نیز در کنفرانسی که مارس گذشته در بروکسل برگزار شد، به پرداخت ۶.۵ میلیارد دلار دیگر برای حمایت از تلاشهای بازسازی سوریه متعهد شدند.
تولید ناخالص داخلی سوریه
طبق دادههای بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ حدود ۶۷.۵ میلیارد دلار بود که آن را در رتبه ۶۸ جهان و در کنار کشورهایی مانند پاراگوئه و اسلوونی قرار میداد. با این حال، اقتصاد سوریه تا سال ۲۰۲۳ به دلیل درگیری طولانی مدت و تحریمها، ۸۵ درصد کوچک شد و به تنها ۹ میلیارد دلار رسید و به رتبه ۱۲۹ جهان سقوط کرد. پس از ۱۴ سال جنگ و انزوا، اقتصاد سوریه تقریبا فروپاشیده، صادراتی در کار نیست، ذخایر ارزی این کشور به ۲۰۰ میلیون دلار کاهش یافته، پول ملی سوریه ۹۹ درصد ارزشش را از دست داده است و بیش از ۹۰ درصد مردم در سوریه زیر خط فقر زندگی میکنند.
کاهش تحریمهای سوریه
به دلیل تمام این مشکلات، بیانیه ۱۳ مارس دونالد ترامپ در ریاض مبنی بر کاهش تحریمهای سوریه باعث شد جشنهایی خودجوش در خیابانهای دمشق برپا شود. پس از دیدار ترامپ و احمد الشرع، برخی محدودیتها و تحریمهای سوریه لغو شد. با این حال، لغو تحریمها به اصلاحات سیاسی، احترام به حقوق بشر و پایبندی دمشق به تعهدات ضدتروریسم آن مشروط است. کمی بعد، اتحادیه اروپا و بریتانیا نیز از این اقدام پیروی و بر اتحاد گستردهتر غرب با دولت الشرع تاکید کردند. با این حال، کارشناسان میگویند برای احیای اقتصادی که سالها درگیر جنگ بوده است، لغو تحریمها بهتنهایی کافی نیست.
ذخایر ارزی و طلا در سوریه
به باور ناظران، گام کلیدی بعدی پیوستن مجدد سوریه به شبکه مالی سوییفت است. بانکداران دمشق انتظار دارند این اتصال تراکنشهای بینالمللی را ممکن و احتمالا میلیاردها دلار از وجوه سوریهای خارج از کشور را آزاد کند. خبرگزاری رویترز گزارش داده است که بانک مرکزی سوریه فقط ۲۰۰ میلیون دلار ذخایر ارزی دارد؛ کاهشی بسیار شدید نسبت به ۱۸.۵میلیارد دلاری که صندوق بینالمللی پول قبل از جنگ، تخمین زده بود. همچنین گفته میشود این بانک نزدیک به ۲۶ تن طلا در اختیار دارد که در حال حاضر بیش از ۲.۶ میلیارد دلار ارزش دارد.
آزادسازی دارایی های مسدود شده سوریه
دولت موقت سوریه امیدوار است که ۴۰۰ میلیون دلار از داراییهای مسدودشده در خارج از این کشور را آزاد و برای تامین مالی اصلاحات، از جمله افزایش حقوق کارمندان دولتی، صرف کند. با این حال، ارزش واقعی این داراییها، محل دقیق نگهداری آنها و جدول زمانی آزادسازی آنها هنوز نامشخص است. بر پایه گزارش رویترز، سوییس تاکنون ۱۱۸ میلیون دلار در بانکهای محلی شناسایی کرده و در همین حال، یک پایگاه خبری در سوریه تخمین زده است که ۲۱۷ میلیون دلار دیگر هم در بریتانیا نگهداری میشود.
تحلیل اقتصادی آسیانیوز ایران
۱. وضعیت اقتصادی سوریه در یک نگاه
- تولید ناخالص داخلی: ۹ میلیارد دلار (سقوط ۸۵٪ نسبت به ۲۰۱۱)
- ذخایر ارزی: ۲۰۰ میلیون دلار (نسبت به ۱۸.۵ میلیارد دلار پیش از جنگ)
- ارزش پول ملی: ۹۹٪ کاهش از ابتدای جنگ
۲. پروژههای کلان بازسازی
- سرمایهگذاری قطر: ۷ میلیارد دلار در نیروگاههای گازی و خورشیدی
- برنامه UNDP: ۱.۳ میلیارد دلار برای زیرساختها و استارتآپها
- کمک اروپا: ۶.۵ میلیارد دلار تعهد جدید
۳. مزایای پیوستن به سوییفت
- امکان تراکنشهای بینالمللی بانکی
- جذب سرمایه سوریهای خارج از کشور
- تسهیل تجارت خارجی و سرمایهگذاری
۴. چالشهای پیش رو
- شرطهای غرب برای لغو کامل تحریمها (حقوق بشر، مبارزه با تروریسم)
- فساد مالی گسترده در سیستم بانکی
- زیرساختهای مخروبه مالی و اقتصادی