آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
آیا جنگ جدیدی در شمال سوریه آغاز میشود؟ تنها یک روز پس از آنکه ابومحمد جولانی، سرکرده شورشیان مسلح حاکم بر دمشق، نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) را به "تجزیهطلبی" متهم کرد، تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که کاروانهای نظامی سنگین به سوی مناطق کُردنشین در حومه منبج و اطراف سد تشرین در حرکت هستند. این در حالی است که کُردها، متحدان سابق آمریکا، هشدار دادهاند که سوریه پسااسد باید به حقوق آنها احترام بگذارد. آیا واشنگتن بار دیگر شاهد از دست دادن متحدان منطقهای خود خواهد بود؟
آمریکا در تنگنای متحدان کرد خود
نیروهای دموکراتیک سوریه که تحت حمایت آمریکا قرا ردارند، چندی پیش، با جولانی، توافقی برای ادغام نهادهای حکومتی و امنیتی کُرد امضا کردند.عناصر کُرد که در دوران جنگ علیه سوریه، همواره در کنار آمریکا و علیه دولت بشار اسد قرار داشتند، پس از سقوط این دولت، گمان میکردند خواهند توانست در شمال شرق سوریه خودمختاری تشکیل دهند. یک روز پس از هشدار سرکرده شورشیان سوری علیه «نیروهای دموکراتیک»، منابع خبری از اعزام گسترده نیرو و تجهیزات به مناطق کُردنشین سوریه خبر دادند که هدف آنان، سرکوب کُردهاست.
پس از بیانیه دولت وابسته به «ابو محمد جولانی» سرکرده شورشیان مسلح حاکم بر دمشق علیه شبه نظامیان کٌرد، امروز یکشنبه کاروانهای نظامی بزرگ وابسته به ارتش جولانی، با تجهیزات نظامی سنگین، عازم منطقه اطراف سد تشرین در حومه «منبج» در استان حلب شدند.شبکه خبری روسیا الیوم گزارش داد، تصاویری منتشر شده که نشان میدهد شمار زیادی از شورشیان مسلح هم سوار بر خودروهای نظامی، عازم سد تشرین شدند؛ این اقدام در پی تهدید روز گذشته دولت جولانی علیه کُردها و مقابله با «تجزیهطلبی» صورت گرفت. نهاد ریاست جمهوری سوریه که در اشغال جولانی قرار دارد، روز گذشته با انتشار بیانیهای تأکید کرد «اظهارات و اقدامات فرماندهی نیروهای دموکراتیک سوریه برای فدرالیسم در سوریه، با توافق قلبی در تضاد است».دولت جولانی ضمن هشدار نسبت به لغو فعالیت نهادهای دولتی در مناطق تحت اشغال کُردها، گفت: نیروهای دموکراتیک نمیتوانند به تنهایی برای منطقه شمال شرق سوریه، تصمیم بگیرند. نیروهای دموکراتیک سوریه که تحت حمایت آمریکا قرا ردارند، چندی پیش، با جولانی، توافقی برای ادغام نهادهای حکومتی و امنیتی کُرد امضا کردند.عناصر کُرد که در دوران جنگ علیه سوریه، همواره در کنار آمریکا و علیه دولت بشار اسد قرار داشتند، پس از سقوط این دولت، گمان میکردند خواهند توانست در شمال شرق سوریه خودمختاری تشکیل دهند.
هنوز مهر توافق خشک نشده، جولانی دبّه کرد
این در حالیست که در اواسط آوریل جاری نیز شماری از نیروهای وابسته به جولانی به منطقه سد تشرین فرستاده شده بودند؛ اما با این تفاوت که هدف از اعزام این افراد، اجرای توافق امضا شده با نیروهای دموکراتیک بود.در همین ارتباط، کمیته مرکزی که از سوی جولانی ناظر بر توافق مذکور بود، اخیراً وارد محلههای الاشرفیه و الشیخ مقصود در حلب شده است. طرفین، در سوم آوریل، اجرای توافق بین شورای مدنی محلههای مذکور که غالباً ساکنان آن کرد هستند به همراه کمیته مامور شده از سمت جولانی اقدامات خود را شروع کردند. بر اساس این توافق، شبه نظامیان کُرد از محلههای الشیخ مقصود و الاشرفیه خارج شدند و در ازای آن، ۲۵۰ نفر از زندانیان در راستای عملیات تبادل توسط عناصر جولانی آزاد شدند.
سوریه جدید، فقط پذیرای یک جریان عقیدتی افراطی است
«مظلوم عبدی» فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه روز یکشنبه گذشته در جریان یک کنفرانسی که برای «اتحاد کردها» برگزار شده بود، بر لزوم تضمین حقوق کُردها در سوریه پسا اسد تاکید کرد. وی با بیان اینکه ما از ۱۴ سال پیش وارد جنگ شدیم و ۱۳۰۰۰ کشته در این جنگ دادیم، گفت: ما در این کنفرانس، مطالبات و برنامههای سیاسی خود را اعلام خواهیم کرد. سوریه جدید، نیازمند قانون اساسی است که مبتنی بر تمرکز زدایی باشد و حقوق همه اقشار سوریه را تامین کند. شورای دموکراتیک سوریه که نهاد سیاسی نیروهای دموکراتیک است هم امروز از اقدامات عناصر جولانی به شدت انتقاد کرد. این نهاد کُرد تاکید کرد دولت کنونی سوریه، نشانگر مشارکت گسترده از سوی اقشار مختلف سوریه نیست بلکه فقط یک جریان سیاسی و عقیدتی خاص بر آن حاکم هستند.این شورا در پایان تصریح کرد، باید یک راهکار سیاسی فراگیری پیدا کرد که به مشکلات مردم سوریه پایان دهد.
تحلیل سیاسی آسیانیوز ایران
چرا جولانی پیمان خود با کُردها را شکست؟
۱. زمینههای تنش
-
کُردها با حمایت آمریکا در جنگ با داعش نقش کلیدی داشتند اما پس از شکست داعش، خودمختاری در شمال سوریه را دنبال کردند.
-
جولانی که اکنون کنترل دمشق را در دست دارد، هرگونه فدرالیسم را "تجزیهطلبی" میخواند.
-
توافق اخیر ادغام نهادها بین SDF و جولانی، ظاهراً در حال فروپاشی است.
۲. چرا الآن؟
-
آمریکا در حال کاهش حضور نظامی در سوریه است و کُردها را آسیبپذیر گذاشته.
-
جولانی میخواهد قبل از تثبیت موقعیت سیاسی خود، حضور کُردها را محدود کند.
-
روسیا که از جولانی حمایت میکند، ترجیح میدهد سوریه متمرکز باقی بماند.
۳. واکنشهای بینالمللی
-
آمریکا: در تناقض بین حمایت از کُردها و عدم تمایل به درگیری با جولانی.
-
روسیا: از ادغام نیروها تحت حکومت مرکزی حمایت میکند.
-
ترکیه: نگران اتحاد احتمالی کُردهای سوریه با PKK است.
۴. سناریوهای محتمل
-
درگیری محدود: جولانی مناطق کلیدی مانند منبج را تصرف میکند اما به قامشلو حمله نمیکند.
-
مداخله روسیه: مسکو برای جلوگیری از جنگ تمامعیار میانجیگری میکند.
-
سکوت آمریکا: واشنگتن به دلیل تمرکز روی اوکراین و تایوان، از کُردها حمایت نظامی نمیکند.
نتیجهگیری
آیا کُردها بار دیگر قربانی بازی قدرتها میشوند؟ تاریخ نشان داده که هر زمان آمریکا از متحدان کُرد خود عقبنشینی کند، آنها در معرض حمله قرار میگیرند. اکنون نیز به نظر میرسد جولانی از فرصت کاهش نفوذ غرب استفاده کرده و میخواهد حاکمیت مطلق خود بر سوریه را تحمیل کند. پاسخ SDF و واکنش بینالمللی در روزهای آینده، سرنوشت میلیونها کُرد سوری را تعیین خواهد کرد.