آسیانیوز ایران؛ سرویس فرهنگی هنری:
سینما همیشه مرزی باریک بین هنر و جنجال داشته است. برخی فیلمها با صحنههای سکسی خود نهتنها ترند میشوند، بلکه در تاریخ سینما ماندگار میگردند. اما راز این ماندگاری چیست؟ آیا صرفاً شوک بصری کافی است، یا چیزی عمیقتر در کار است؟ فیلمهایی مثل «پایهگذار» یا «نمایش ترومن» ثابت کردهاند که یک صحنهٔ بهظاهر تحریکآمیز میتواند حامل پیامی اجتماعی باشد. در واقع، این صحنهها مانند آیینهای هستند که جامعه را به چالش میکشند؛ از تابوهای جنسیتی تا نقد سیستمهای قدرت.
جالب اینجاست که بسیاری از این فیلمها ابتدا به خاطر همان صحنههای جنجالی مورد حمله قرار گرفتند، اما سالها بعد به عنوان آثار پیشرو تحسین شدند. این تناقض نشان میدهد که سینمای واقعی گاهی باید مرزها را بشکند تا حقیقت را نشان دهد. در این مقاله، به بررسی این پدیده میپردازیم و کشف میکنیم که چرا برخی از این صحنهها — با وجود تمام جنجالها — امروز به بخشی از فرهنگ عامه تبدیل شدهاند. آیا این فیلمها واقعاً «خیانت به هنر» بودند، یا دقیقاً نقطهٔ اوج آن؟
سکس به مثابه ابزار روایت
در فیلمهایی مانند «پایهگذار»، صحنههای سکسی صرفاً برای تحریک نیستند، بلکه برای نشان دادن رابطهٔ پیچیدهٔ قدرت بین شخصیتها استفاده شدهاند. اینجا سکس بخشی از زبان سینمایی کارگردان است.
شکستن تابوها
فیلم «نمایش ترومن» با صحنههای جسورانهاش، نهتنها محدودیتهای سینما را جابهجا کرد، بلکه پرسشهایی دربارهٔ حریم خصوصی و رسانه مطرح نمود. این نشان میدهد که سکس در سینما میتواند وسیلهای برای بحثهای فلسفی باشد.
تفاوت بین «سکس سینمایی» و «سکس تجاری»
بسیاری از فیلمهای کلاسیک ثابت کردهاند که اگر سکس در خدمت داستان باشد، میتواند به یادماندنی شود. اما در سینمای تجاری، این صحنهها اغلب سطحی و صرفاً برای جذب مخاطب هستند.
واکنش جامعه و گذر زمان
برخی از این فیلمها در زمان خود توقیف یا تحریم شدند، اما امروز به عنوان آثار کلاسیک مطالعه میشوند. این نشان میدهد که درک جامعه از هنر همیشه در حال تحول است.
بازیگرانی که به دلیل انجام صحنههای غیراخلاقی جریمه شدند
در برخی کشورهای با قوانین سختگیرانه (مثل هند و برخی کشورهای خاورمیانه)، بازیگران زن به دلیل حضور در صحنههای "خیلی جسورانه" گاهی با محدودیت یا محرومیت مواجه شدهاند. مثال: سنی لئونه (Sunny Leone) قبل از ورود به بالیوود، در صنعت فیلمهای بزرگسالان فعالیت داشت و بعدها با انتقادات و محدودیتهایی در برخی پروژهها روبهرو شد. در هالیوود، معمولاً جریمهی رسمی وجود ندارد، اما ممکن است بازیگران به دلیل نقض قرارداد (مثلاً خودداری از انجام صحنههای توافقشده) تحت پیگرد قانونی قرار بگیرند.
تغییر قوانین برای محافظت از بازیگران
پس از جنبش #MeToo، بسیاری از استودیوها قوانین سختتری برای صحنههای سکسی وضع کردند، از جمله:
- حضور مربی صمیمیت (Intimacy Coordinator) در صحنه.
- نیاز به رضایت صریح بازیگران قبل از فیلمبرداری.
- امکان حذف یا تغییر صحنهها در صورت عدم تمایل بازیگر.
آمار تکاندهنده
- ۶۸٪ بازیگران زن هالیوود گزارش دادهاند که برای دریافت نقش تحت فشار جنسی قرار گرفتهاند
- تنها ۱۲٪ از فیلمهای برتر ۲۰۲۴ دارای صحنههای سکسی اجباری بودند (نسبت به ۴۷٪ در ۲۰۰۴)
- ۹۰٪ استودیوهای بزرگ آمریکا امروز از "مربی ایجاد صمیمیت" استفاده میکنند
مکانیسمهای فشار بر بازیگران
- تهدید به حذف از پروژه
- کاهش دستمزد
- برچسب "سختگیر" خوردن
- از دست دادن فرصتهای آتی
تحولات مثبت پس از جنبش #MeToo
- نظارت حرفهای بر صحنههای حساس
- حق وتوی بازیگران
- قراردادهای شفاف
- ذکر دقیق میزان برهنگی در متن قرارداد
- امکان بازنگری در صحنهها
- سیستم گزارشدهی ناشناس
- خطوط ویژه برای گزارش سوءرفتار
وضعیت در سایر صنایع سینمایی
| کشور |
وضعیت |
| هند |
سانسور شدید اما بازار سیاه فیلمهای غیرمجاز |
| ایران |
ممنوعیت کامل صحنههای سکسی |
| کره جنوبی |
فشار پنهان بر بازیگران زن |
| اروپا |
آزادترین قوانین با حمایت از بازیگران |
راهکارهای پیشنهادی
- تشکیل اتحادیههای مستقل بازیگران
- ایجاد صندوق حمایت از قربانیان
- آموزش حقوق قراردادی به بازیگران تازهکار
- سیستم رتبهبندی اخلاقی برای استودیوها
نتیجهگیری
بهطور کلی، جریمهی رسمی به ندرت اتفاق افتاده، اما فشارهای صنعتی، از دست دادن نقشها و آسیبهای حرفهای برای بازیگرانی که از انجام چنین صحنههایی خودداری میکنند، گزارش شده است. امروزه با افزایش آگاهی، قوانین در حال تغییر هستند تا از حقوق بازیگران بیشتر محافظت شود.
هنر واقعی زمانی متولد میشود که بازیگران نه از روی اجبار، بلکه از سر اشتیاق نقشآفرینی کنند. سینمای آینده باید امنتر و انسانیتر باشد.