آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
طه اوج خود رسیده است! با امضای ۹۰ نماینده مجلس، طرح استیضاح عباس علیآبادی، وزیر نیرو، وارد مرحله جدیدی شده است. این اقدام در پی ماهها ناترازی شدید در تامین آب و برق، قطعیهای مکرر و عدم تحقق وعدههای وزارت نیرو صورت گرفته است.
عدم سرمایهگذاری مناسب و متناسب با رشد صنعت و مصرف خانگی
رضا سپهوند درباره ناترازیهای به وجود آمده در حوزه برق و آب و گلایه مردم در این خصوص عنوان کرد: موضوع ناترازی به عدم سرمایهگذاری مناسب و متناسب با رشد صنعت کشاورزی و مصرف خانگی در چند دهه گذشته بازمیگردد. متأسفانه ما در چند دهه گذشته سرمایهگذاری که باید طبق شش دوره برنامه توسعه انجام میدادیم، انجام ندادهایم. برنامهها به کمتر از ۳۳ درصد اهدافشان رسیدهاند. همین باعث شد که در بسیاری از زمینهها، از جمله تولید برق و موضوع آب، با بحرانهایی مواجه شویم. در ضمن، ما تغییرات جدید اقلیمی را هم داریم که این در کل جهان و به صورت ویژه در منطقه ما تأثیر بسزای روی میزان بارشها گذاشته و در چند سال گذشته میزان بارشهای بسیار کاهش پیدا کرده است.
خروج بسیاری از نیروگاههای برق آبی از مدار
بسیاری از نیروگاههای برق آبی از مدار خارج شدهاند و آب شرب ما با مشکل مواجه شده است، بنابراین، خود این تغییر اقلیم هم موجب تشدید این بحرانها شده است. در حال حاضر ما به یک برههای از زمان رسیدهایم که موضوع آب که بخش اعظم آن یعنی چیزی حدود ۸۰ درصد در کشاورزی مصرف میشود، ما را با چالشهای بسیار جدی مواجه کرده است. از این رو باید به فکر منابع جدید آب باشیم، چون ما هم از شمال و هم از جنوب دریا داریم. کاری که کشورهای حاشیه خلیج فارس انجام دادهاند، استفاده از آب شیرینکنهای هستهای است که آنها را مستقر کردهاند، این کشورها با این کار نه تنها با مشکل مواجه نشدهاند، بلکه از آب دریا مناطق زیادی را برای حوزههای کشاورزی و توریستی توسعه دادهاند. بنابراین، ما هم باید به سمت سرمایهگذاری در حوزه آب برویم، الان هم انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به مناطق مرکزی و شهرهای کویری بحثی است که مطرح میشود.
راهکارهایی برای مقابله با ناترازی
زمانی که وزیر نیرو رأی اعتماد گرفتند، برنامههایی را مطرح کردند، به ویژه چندین بار که به کمیسیون انرژی آمدند، از اجرای ۱۴ مگاپروژه برای تولید برق صحبت کردند که با اجرای آنها باید تا الان بالغ بر ۱۰ هزار مگاوات برق را وارد مدار میکردند. همچنین در حوزه برق خورشیدی هم برنامههایی را مطرح کردند اما متأسفانه توفیق زیادی نداشتند و در حوزه آب هم مسائل متنوعی مطرح شد. از سال قبل که وزارت نیرو مکلف شد مدیریت درستی در حوزه آب داشته باشد، خیلی از این برنامهها هم اجرایی نشده است. برای همین هم اکثر نمایندگان به دلیل مطالبه عمومی در حوزههای انتخابیهشان با چالشهای جدی در قطعی برق و ناترازی شدید در برق و آب مواجهاند. بنابراین، اقدامی که در مورد استیضاح وزیر نیرو کردند، به عملکرد ایشان برمیگردد که بنده هم جز استیضاحکنندهها هستم و فکر میکنم که به هر حال ایشان بیشتر برنامههایشان شعاری بود تا اینکه عملیاتی باشد.
نارضایتی جدی مردم
حجتالاسلام جواد نیکبین، نماینده کاشمر در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به طرح استیضاح عباس علیآبادی، وزیر نیرو، اظهار داشت: مهمترین محور این استیضاح، ناترازی در بخشهای آب و برق کشور است. متأسفانه قولهایی که وزیر نیرو در زمان رأی اعتماد به مجلس داده بود، تاکنون عملیاتی نشده و این موضوع موجب نارضایتی جدی در میان مردم شده است.وی افزود: قطعی آب و برق بدون اطلاع قبلی، بهویژه در فصل تابستان، مردم را دچار مشکل کرده و نارضایتی عمومی را در پی داشته است. از سوی دیگر، ضعف در پاسخگویی به موقع از سوی شخص وزیر و مجموعه تحت مدیریت او، یکی دیگر از عوامل طرح استیضاح است.
ماینرها و چاههای غیرمجاز
از جمله انتقادات جدی وارد به عملکرد وزیر نیرو، عدم برخورد قاطع با ماینرهای غیرمجاز و همچنین چاههای غیرمجاز در سطح کشور است؛ در حالی که شناسایی و مقابله با این موارد غیرقانونی، کار سخت و پیچیدهای نیست و انتظار میرفت وزارت نیرو در این زمینه عملکرد موثرتری داشته باشد. از سوی دیگر آقای علیآبادی پیشتر وعده داده بود که چاه موتورهای کشاورزیای که به پنلهای خورشیدی مجهز شدهاند و به اندازه مصرف خود برق تولید میکنند، مشمول قطعی برق نخواهند شد. با این حال، از اردیبهشتماه امسال، برق همین چاهها نیز قطع شده که باعث نارضایتی شدید کشاورزان در مناطق مختلف کشور شده است.
گزارش های خلاف واقع و کاملا غیرواقعی
با وجود تنوع سلایق و گروههای سیاسی در مجلس، فضایی فراهم کردیم تا دولت بتواند وظایف خود را با دست باز انجام دهد. با این حال، پس از گذشت یک سال، عملکرد برخی از وزرا نشان میدهد که سطح عملکردشان بسیار پایینتر از حد انتظار است. با دعوت این وزرا به کمیسیونهای تخصصی، سعی کردیم نقاط ضعف را اصلاح کنیم. پوردهقان تصریح کرد با وجود اینکه میدانیم بخشی از مشکلات وزارت نیرو ریشه در دولتهای پیشین دارد، اما نمایندگان بر این باورند که طی یک سال گذشته هیچ نشانهای از اصلاح، بهبود یا تغییر در سیاستها و رویکردهای این وزارتخانه مشاهده نشده و شرایط روز به روز بدتر شده است. وی با اشاره به مشکلات موجود در حوزههای خانگی، کشاورزی و به ویژه تولید، گفت: وزارت نیرو و شخص وزیر در این حوزهها فاقد برنامهریزی مؤثر و کارآمدی لازم هستند. ضربه به تولید، ضربه به کل کشور و اعتبار آن است و تبعات زنجیرواری بهدنبال خواهد داشت. تاکنون چندین جلسه تخصصی با وزیر نیرو و معاونان او برگزار شده و وعدههایی دادهاند، اما متأسفانه هیچکدام عملی نشدهاند. همچنین برخی اظهارات رسانهای و گزارشهای ارائهشده از سوی این افراد، خلاف واقع و کاملا غیرواقعی بوده است. هم در حوزه برق، هم در حوزه آب و هم در ساختار مدیریتی وزارت نیرو، مسائل و ابهاماتی جدی وجود دارد. وزیر نیرو باید در صحن علنی مجلس درباره این نابسامانیها و ناکارآمدیها پاسخگو باشد. اگر پاسخهایش قانعکننده بود، میتواند به فعالیت خود ادامه دهد، اما اگر همچنان با همان رویکرد قبلی پاسخ دهد، فضای مجلس به سمت پیگیری کامل استیضاح خواهد رفت. وی در پایان اعلام کرد: تاکنون نزدیک به ۹۰ نماینده طرح استیضاح علیآبادی، وزیر نیرو را امضا کردهاند.
چرا وزیر نیرو استیضاح میشود؟
وعدههای عملینشده
- اجرای ۱۴ مگاپروژه برق که قرار بود ۱۰ هزار مگاوات به شبکه اضافه کند (اما محقق نشد).
- عدم توسعه انرژی خورشیدی به میزان وعده دادهشده.
- قولهای بیپشتوانه درباره تامین پایدار آب و برق.
ضعف مدیریتی
- عدم برخورد قاطع با ماینرهای غیرمجاز و چاههای آب غیرقانونی.
- قطعیهای مکرر برق بدون اطلاعرسانی به مردم و صنایع.
- عدم ارائه برنامهریزی بلندمدت برای مقابله با تغییرات اقلیمی.
نارضایتی عمومی
- اعتراض کشاورزان به قطع برق چاههای خورشیدی (برخلاف وعده وزیر).
- قطعیهای طولانیمدت آب در شهرهای بزرگ.
- آسیب به تولید صنعتی و افزایش نارضایتی اقتصادی.
ریشههای بحران آب و برق
سرمایهگذاری ناکافی
- طی چهار دهه گذشته، برنامههای توسعه انرژی و آب کمتر از ۳۳ درصد اجرا شدهاند.
- رشد مصرف بدون افزایش متناسب در تولید.
تغییرات اقلیمی
- کاهش شدید بارشها در سالهای اخیر.
- خشکشدن سدها و کاهش تولید برق آبی.
مدیریت نادرست منابع
- ۸۰ درصد آب کشور در بخش کشاورزی با بازدهی پایین مصرف میشود.
- عدم توسعه آب شیرینکنهای هستهای (درحالی که کشورهای حاشیه خلیجفارس موفق شدهاند).
راهحلهای پیشرو
کوتاهمدت
- تامین اضطراری برق از نیروگاههای گازی.
- مدیریت بهتر قطعیها با اطلاعرسانی شفاف.
میانمدت
- توسعه انرژی خورشیدی و بادی.
- شروع پروژههای آب شیرینکن در جنوب کشور.
بلندمدت
- اصلاح الگوی مصرف آب در کشاورزی.
- سرمایهگذاری در ذخیرهسازی انرژی.