جشنواره فیلم نیویورک ۲۰۲۵؛ از جعفر پناهی تا پارک چان-ووک در لیست نهایی!

آسیانیوز ایران؛ سرویس فرهنگی هنری:

نیویورک بار دیگر آماده میزبانی از یکی از مهم‌ترین رویدادهای سینمایی جهان می‌شود. شصت و سومین دوره جشنواره فیلم نیویورک (NYFF) از ۲۶ سپتامبر تا ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ برگزار خواهد شد و برنامه رسمی این دوره به‌طور رسمی اعلام شد. امسال، برنامه اصلی جشنواره شامل ۳۴ فیلم برجسته از کارگردانان مطرح بین‌المللی است که ترکیبی از تازه‌ترین آثار پرطرفدار در جشنواره‌های جهانی و چند فیلم نخستین نمایش جهانی را در بر می‌گیرد. از مهم‌ترین عناوین امسال می‌توان به فیلم «Gavagai» ساخته اولریش کلر و «Is This Thing On?» به کارگردانی بردلی کوپر اشاره کرد که به عنوان فیلم پایانی جشنواره به نمایش درخواهد آمد. نکته جالب اینکه فیلم «Marty Supreme» ساخته جاش سفدی برخلاف پیش‌بینی‌ها، در فصل پاییز هیچ جشنواره‌ای را نخواهد دید.

در میان کارگردانان حاضر در این دوره، نام‌هایی چون پارک چان ووک، کلر دنی، کریستیان پتسولد، لوکریسیا مارتل، جیم جارموش، کاترین بیگلو، نوآ بامبک و جعفر پناهی دیده می‌شود. این ترکیب متنوع نشان‌دهنده تمرکز جشنواره بر آثار کارگردانان مطرح و آثار پر سر و صدای سال است.از سوی دیگر، برخی فیلم‌های مطرح و مورد انتظار امسال از جمله «Bugonia» اثر یورگوس لانتیموس، «The Smashing Machine» ساخته بنی سفدی، «Hamnet» از کلویی ژائو و «Frankenstein» ساخته گی‌یرمو دل‌تورو در این دوره پذیرفته نشدند. در میان ۳۴ فیلم انتخاب شده، ۱۴ فیلم پیش‌تر در جشنواره کن، ۱۱ فیلم در ونیز، ۳ فیلم در ساندنس، ۲ فیلم در تورنتو و یک فیلم در برلین به نمایش درآمده‌اند.

 فهرست کامل بخش Main Slate در جشنواره فیلم نیویورک ۲۰۲۵

1. افتتاحیه: After the Hunt (لوکا گوادانینو)
2. فیلم مرکزی: Father Mother Sister Brother (جیم جارموش)
3. اختتامیه: Is This Thing On? (بردلی کوپر)

• Jay Kelly (نوآ بامباک)
• No Other Choice (پارک چان-ووک)
• Sentimental Value (یواخیم تریر)
• It Was Just an Accident (جعفر پناهی)
• Resurrection (بی گان)
• A House of Dynamite (کاترین بیگلو)
• If I Had Legs I’d Kick You (مری برونشتاین)
• Peter Hujar’s Day (آیرا ساکس)
• Late Fame (کنت جونز)
• The Fence (کلر دنی)
• The Mastermind (کلی رایکارت)
• The Secret Agent (کلبِر مندونسا فیلیو)
• Romería (کارلا سیمون)

و آثار دیگر از لوکرسیا مارتل، هونگ سانگ-سو، کریستین پتزولد، لاو دیاز، سرگئی لوزنیتسا و...

جشنواره فیلم نیویورک به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای سینمای مستقل و هنری در آمریکای شمالی شناخته می‌شود که همواره میزبان آثار برجسته کارگردانان جهان در فضایی سینمایی و فکری بوده است.

 اثر جدید اولریش کولر در جشنواره فیلم نیویورک

فیلمساز آلمانی اولریش کولر با تازه‌ترین اثرش «Gavagai» در جشنواره فیلم نیویورک (NYFF) حاضر شد؛ فیلمی که در مرز میان کمدی، درام و هجو نقش‌آفرینی‌های صنعت سینما حرکت می‌کند و به پرسش‌های حساسِ «چه کسی حق دارد چه داستانی را روایت کند» در سال ۲۰۲۵ می‌پردازد.«Gavagai» داستان گروهی فیلمساز را نقل می‌کند که در سنگال مشغول ساخت نسخه‌ای معکوس از تراژدی «مدئا» اثر اوریپید هستند؛ اثری که در نمونه کلاسیکش، زنی برای مردی که دوست دارد و شیفته اوست، فرزندان خود را می‌کشد. در روایت جدید، قهرمان فیلم – که نقش او را مارن اِگرت بازی می‌کند – زن سفیدپوستی است که از سوی یک جامعه آفریقایی طرد می‌شود. کارگردان این فیلم‌در-فیلم، شخصیتی به نام کارولین لسکو (با بازی ناتالی ریچارد) است که به‌طور تصادفی شباهت زیادی به کلر دنیس دارد؛ فیلمسازی که در آثار خود، از «White Material» تا «۳۵ Shots of Rum»، بارها به موضوعات پسااستعماری پرداخته است. کولر اما تأکید می‌کند این شباهت عمدی نبوده و هدفش خلق کارگردانی زن به‌عنوان آلتِر-اِگو بوده است، تا پیچیدگی بیشتری به داستان بدهد و از کلیشه «مرد سفید بدرفتار» فاصله بگیرد. بخش مهمی از فیلم، در جشنواره برلین فیلمبرداری شده و ماجرای یک رویارویی نژادپرستانه با بازیگر سیاه‌پوست ژان-کریستوف فولی (نقش نورُو) را بازسازی می‌کند. کولر این صحنه را بر اساس خاطره‌ای واقعی از دوران اکران فیلم قبلی‌اش «Sleeping Sickness» در کامرون و برلین نوشته است؛ جایی که فولی در افتتاحیه فیلم به دلیل درخواست بی‌دلیل کارت شناسایی از سوی یک مأمور امنیتی لهستانی (که هیچ‌کس دیگر را متوقف نکرده بود)، با رفتار نژادپرستانه مواجه شد و در نتیجه تجربه حضورش در جشنواره عملاً از بین رفت. کولر می‌گوید: «در زندگی واقعی، نجات‌دهنده سفیدپوستی که از سر عِذاب وجدان بیش از حد پیش رفت، خودِ من بود.»

در «Gavagai»، این نقش را مارن اِگرت ایفا می‌کند و نشان داده می‌شود چگونه حتی مداخله خیرخواهانه از موضع قدرت می‌تواند موقعیت را پیچیده‌تر کند. در یکی از صحنه‌های کلیدی، کارولین (کارگردان فیلم‌در-فیلم) در یک نشست خبری درباره بازنویسی متن اوریپید به چالش کشیده می‌شود و برای دفاع از خود، به متنی از جیمز بالدوین اشاره می‌کند. کولر توضیح می‌دهد که این ارجاع کمکی نمی‌کند، چون تجربه بالدوین – به‌عنوان اولین فرد سیاه در یک روستای سوئیسی – اساساً متفاوت است از حضور یک زن سفید از موضع قدرت در دهکده‌ای آفریقایی که هرگز سفیدپوستی ندیده است. این مقایسه نادرست بخش دیگری از نقد فیلم را رقم می‌زند: نگاه سطحی به تنیدگی نژاد، جنسیت و قدرت.

«Gavagai» در لحنی متغیر میان طنز و جدیت حرکت می‌کند؛ شخصیت‌ها همه از طبقات ممتاز هستند، بنابراین هرچند پیامدهای روانی ماجرا سنگین است، خطر بی‌خانمانی یا فقر واقعی برایشان وجود ندارد. کولر می‌گوید این موضوع به او آزادی عمل داده تا با دایره بازیگران و فیلمسازان به مثابه نمونه‌های صنعت سینما، چرایی و چگونگی مسؤولیت در روایت را بررسی کند. او با تأکید بر فشارهای اقتصادی و ضرورت مداوم توجیه کار خود، اشاره می‌کند که کمتر کارگردانی حاضر است بگوید که ممکن نیست در چنین شرایطی رفتاری نادرست داشته باشد.

کولر شریکی هنری و شخصی دارد: مارن آده، کارگردان فیلم‌های تحسین‌شده‌ای چون «Toni Erdmann» و «Everyone Else». این دو در روند ساخت فیلم‌های یکدیگر بازخورد می‌دهند. کولر اذعان دارد که این همکاری زمانی عمیق‌تر بود که هنوز فرزند نداشتند و حالا یافتن زمان برای این تعامل دشوارتر شده است. «Gavagai» در NYFF یکی از خاص‌ترین تجربه‌ها برای مخاطبان حرفه‌ای است؛ فیلمی که با استفاده از قالب فیلم‌در-فیلم، بازسازی موقعیت‌های واقعه‌محور در جشنواره برلین و رجوع به متون کلاسیک، از زاویه‌ای انتقادی به پرسش‌های روز سینما درباره حق روایت، امتیاز، نگاه استعماری و فشارهای صنعت فیلمسازی مدرن می‌پردازد.

تنوع جغرافیایی و فرهنگی

• حضور کارگردانان از چهار قاره مختلف
• ترکیب سینمای آسیا، اروپا، آمریکا و آفریقا
• تعادل بین سینمای مستقل و تجاری

موضوعات محوری فیلم‌ها

• نقد روابط قدرت در صنعت سینما
• بررسی مسائل نژادی و استعماری
• کاوش در هویت‌های فرهنگی
• بازتعریف روایت‌های تاریخی

کارگردانان شاخص و رویکردهای هنری

• پارک چان-ووک: شناخته‌شده با سبک منحصربه‌فرد بصری
• جعفر پناهی: تمرکز بر مسائل اجتماعی و سیاسی
• کاترین بیگلو: رویکرد واقع‌گرایانه به درام‌های انسانی
• اولریش کولر: نقد ساختارهای صنعت سینما

فیلم‌های غایب و دلایل احتمالی

• «Bugonia» اثر یورگوس لانتیموس
• «The Smashing Machine» ساخته بنی سفدی
• «Hamnet» از کلویی ژائو
• احتمال مشکلات تولید یا تفاوت‌های هنری

تأثیر جشنواره بر صنعت سینما

• معرفی استعدادهای جدید به بازار جهانی
• ایجاد فرصت برای فروش بین‌المللی
• شکل‌گیری گفتمان‌های انتقادی
• تأثیر بر روند اکران جهانی

چشم‌انداز آینده سینمای هنری

• رشد سینمای غیرانگلیسی‌زبان
• توجه بیشتر به تنوع فرهنگی
• اهمیت یافتن مسائل اجتماعی در سینما
• تحول در شیوه‌های روایت