آسیانیوز ایران؛ سرویس علم و تکنولوژی:
جهان دیجیتال با یک افشاگری بزرگ لرزید. پاول دوروف، مدیرعامل و بنیانگذار تلگرام، دقایقی پیش در کانال شخصی خود پرده از طرح خطرناک اتحادیه اروپا برای نقض حریم خصوصی کاربران برداشت. به گفته دوروف، اتحادیه اروپا قصد داشت قانونی را تصویب کند که اپلیکیشنهای پیامرسان را مجبور میکرد هر پیام خصوصی کاربران را اسکن کنند. این قانون در صورت تصویب، گوشی هر فرد را به ابزاری برای جاسوسی تبدیل میکرد. دوروف در افشاگری خود فرانسه را پیشرو در پیشبرد این قانون اقتدارگرایانه معرفی کرد. به گفته او، وزرای کشور سابق و کنونی فرانسه - برونو رتایو و لوران نونز - از این طرح حمایت کردهاند.
این مقامات در مارس گذشته اعلام کرده بودند که پلیس باید امکان دسترسی به پیامهای خصوصی شهروندان فرانسوی را داشته باشد. گروههای جمهوریخواهان و حزب رنسانس ماکرون به این طرح رأی مثبت دادهاند. دوروف تأکید کرد که این اقدامات ظاهراً برای «مبارزه با جرم» توجیه میشود، اما هدف واقعی آن مردم عادی هستند. به گفته او، این قانون جلوی مجرمان واقعی را نمیگیرد، زیرا آنها میتوانند از VPN یا وبسایتهای خاص برای مخفی شدن استفاده کنند.
نکته حائز اهمیت این است که پیامهای مقامات و پلیس مشمول این قانون نمیشوند. قانون بهطور مشخص آنها را از نظارت معاف کرده است، بنابراین تنها شهروندان عادی در معرض خطر افشای پیامها و عکسهای خصوصی خود قرار دارند. دوروف از موضع ناگهانی آلمان به عنوان عاملی که حقوق کاربران را نجات داد، تقدیر کرد. اما هشدار داد که آزادیهای دیجیتال همچنان در معرض تهدید جدی هستند. تلگرام این پیام هشدار را برای تمام کاربران خود در فرانسه ارسال کرده است. دوروف معتقد است مردم باید بدانند چه کسانی سعی در سلب آزادیهای اساسی آنان دارند.
تهدیدات علیه حریم خصوصی در عصر دیجیتال
حریم خصوصی دیجیتال به یکی از بزرگترین چالشهای عصر حاضر تبدیل شده است. دولتها به بهانه مبارزه با جرم و تروریسم، به طور فزایندهای به دنبال دسترسی به دادههای شخصی کاربران هستند. طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا نمونهای از این روند نگرانکننده است. این طرح نه تنها حقوق اساسی شهروندان را نقض میکند، بلکه میتواند به ابزاری برای نظارت گسترده تبدیل شود. تمایز قائل شدن بین مقامات و شهروندان عادی در این قانون، نشان از نگاه تبعیض آمیزی دارد. این رویکرد با اصول دموکراتیک و برابری حقوق در تضاد است.
نقش شرکتهای فناوری در حفاظت از حریم خصوصی
شرکتهای فناوری مانند تلگرام در خط مقدم دفاع از حریم خصوصی کاربران قرار دارند. افشاگری دوروف نشان میدهد که برخی پلتفرمها حاضر به همکاری با طرحهای نظارتی نیستند. تلگرام با ارسال پیام هشدار به کاربران فرانسوی، مسئولیت خود را در قبال حفاظت از حقوق کاربران نشان داده است. این اقدام میتواند الگویی برای سایر پلتفرمها باشد. شرکتهای فناوری بین منافع تجاری و اصول اخلاقی در تناقض قرار دارند. برخی برای حفظ بازار خود با دولتها همکاری میکنند، در حالی که دیگران مانند تلگرام، حقوق کاربر را در اولویت قرار میدهند.
تحلیل انگیزههای پشت طرحهای نظارتی
دولتها معمولاً طرحهای نظارتی را با توجیه امنیتی پیش میبرند. اما تجربه نشان داده که این قوانین اغلب برای نظارت بر منتقدان و مخالفان استفاده میشوند. معافیت مقامات از این قانون، نشان میدهد که انگیزه اصلی حفاظت از قدرت است، نه امنیت شهروندان. این رویکرد دوگانه، اعتماد عمومی را تضعیف میکند. افشاگری دوروف نشان میدهد که چگونه دموکراسیهای غربی نیز در معرض وسوسه نظارت گسترده قرار دارند. این مسئله جهانی و فراتر از مرزهای سیاسی است.
تأثیر این افشاگری بر روابط بینالملل
این افشاگری میتواند روابط بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا را تحت تأثیر قرار دهد. موضع متفاوت آلمان و فرانسه نشان از شکاف در رویکردهای امنیتی دارد. افشاگری دوروف ممکن است به افزایش آگاهی عمومی و مقاومت در برابر طرحهای مشابه بینجامد. شهروندان اروپایی ممکن است نسبت به حقوق دیجیتال خود حساسیت بیشتری نشان دهند. این اتفاق میتواند بحث درباره تعادل بین امنیت و حریم خصوصی را در سطح جهانی دوباره داغ کند. کشورهای دیگر ممکن است با احتیاط بیشتری با چنین طرحهایی برخورد کنند.
راهکارهای حفاظت از حریم خصوصی در آینده
- افزایش آگاهی کاربران درباره حقوق دیجیتال ضروری است. شهروندان باید بدانند چگونه از دادههای خود محافظت کنند.
- تقویت قوانین حفاظت از داده در سطح ملی و بینالمللی میتواند مانع از تصویب چنین طرحهایی شود. نهادهای نظارتی مستقل باید بر اجرای این قوانین نظارت کنند.
- توسعه فناوریهای رمزنگاری پیشرفته میتواند به کاربران در محافظت از حریم خصوصی کمک کند. شرکتهای فناوری باید به سرمایهگذاری در این حوزه ادامه دهند.