آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
شب جمعه کرمانشاه شاهد جنایتی هولناک بود که جامعه این شهر را در بهت و اندوه فروبرد. دکتر مسعود جلیلیان، پزشک خوشنام و محبوب کرمانشاهی، در راه بازگشت به خانه به طرزی فجیع به قتل رسید. این پزشک دلسوز و خدمتگزار که سالها در کرمانشاه به درمان بیماران مشغول بود، توسط نزدیکان خود به کام مرگ فرستاده شد. قتلی که نه توسط غریبهها، که توسط برادرزاده خودش انجام شد. بر اساس گزارشهای اولیه، دکتر جلیلیان هنگام بازگشت به منزل در خودروی شخصیاش مورد حمله قرار گرفت و به رگبار بسته شد. صحنه جنایت به قدری هولناک بود که همکاران و مراجعینش باورش برایشان دشوار است.
قاتل که برادرزاده قربانی است، بلافاصله پس از جنایت دستگیر شد. در اعترافات اولیه، انگیزه خود از این قتل را "اختلاف بر سر ارث" عنوان کرده است. این جنایت خانوادگی، زنجیرهای از سوالات تلخ را در ذهن جامعه به جای گذاشته است. چگونه ممکن است کسی به خاطر مسائل مالی، دست به قتل عموی خود بزند؟ دکتر جلیلیان در میان مردم کرمانشاه چهرهای شناخته شده و محبوب بود. بسیاری از بیمارانش او را نه تنها یک پزشک، که دوستی دلسوز و مشاوری امین میدانستند. این حادثه تلخ، بار دیگر جامعه پزشکی استان را داغدار کرد. پزشکی که سالها برای نجات جان انسانها کوشیده بود، خود قربانی خشونت شدید خانوادگی شد. همکاران و مراجعین دکتر جلیلیان در شبکههای اجتماعی، با انتشار پیامهای تسلیت، از او به عنوان "پزشکی فداکار و انسانی شریف" یاد کردهاند.
بررسی انگیزه قتل از دیدگاه روانشناختی
قتل دکتر جلیلیان نمونه تلخی از خشونتهای خانوادگی است که ریشه در مسائل مالی دارد. روانشناسان معتقدند این نوع جنایات معمولاً در بستر طولانیمدت از کینه و اختلاف شکل میگیرد. انگیزه قتل که "عدم دریافت ارث به میزان مورد انتظار" عنوان شده، نشان از سطحینگری و مادی گرایی در روابط خانوادگی دارد. این موضوع بیانگر آن است که چگونه مسائل مادی میتواند بر پیوندهای خونی غلبه کند. از دیدگاه روانشناسی جنایی، چنین قاتلانی معمولاً دارای شخصیتهای خودمحور و فاقد مهارتهای حل تعارض هستند. آنها به جای گفتوگو، راه خشونت را انتخاب میکنند.
تأثیر اجتماعی جنایت بر جامعه محلی
این جنایت تأثیر عمیقی بر جامعه کرمانشاه گذاشته است. مردم این شهر دکتر جلیلیان را به عنوان پزشکی دلسوز و خدمتگزار میشناختند و قتل او شوک بزرگی به جامعه وارد کرده است. این حادثه میتواند اعتماد عمومی به روابط خانوادگی را تحت تأثیر قرار دهد. وقتی نزدیکان خونی دست به چنین جنایتی میزنند، این سوال ایجاد میشود که چه کسی قابل اعتماد است؟ همچنین این جنایت ممکن است نگرانیهایی درباره امنیت اجتماعی در استان ایجاد کند. اگر پزشکی محبوب و شناخته شده در این شرایط کشته شود، دیگران چه احساس امنیتی میتوانند داشته باشند؟
بررسی ابعاد حقوقی پرونده
از نظر حقوقی، این پرونده در زمره قتلهای عمد با سبق تصمیم قرار میگیرد. استفاده از سلاح گرم و برنامهریزی برای قتل، از عوامل تشدید مجازات محسوب میشوند. انگیزه مالی و رابطه خونی قاتل با مقتول، از دیگر عوامل مؤثر در رأی دادگاه خواهد بود. قوانین ایران برای قتلهای خانوادگی با انگیزه مالی مجازاتهای شدیدی در نظر گرفته است. وکلای حقوقی معتقدند این پرونده میتواند به عنوان پروندهای شاخص در زمینه قتلهای خانوادگی مطرح شود. چگونگی رسیدگی به این پرونده میتواند رویه آینده دادگاهها را تحت تأثیر قرار دهد.
تأثیر جنایت بر جامعه پزشکی
جامعه پزشکی کرمانشاه این جنایت را نه تنها به عنوان یک حادثه خانوادگی، که حمله به یک عضو خانواده پزشکی میدانند. این موضوع میتواند احساس ناامنی در میان پزشکان ایجاد کند. همکاران دکتر جلیلیان از او به عنوان پزشکی متعهد و خوشنام یاد میکنند. بسیاری از آنها نگرانند که چنین حوادثی ممکن است انگیزه جوانان برای ورود به حرفه پزشکی را کاهش دهد. این جنایت میتواند باعث شود پزشکان در مورد امنیت شخصی خود بیشتر تأمل کنند. وقتی پزشکی در مسیر بازگشت به خانه کشته میشود، این سوال ایجاد میشود که چه کسی در امان است؟
راهکارهای پیشگیری از تکرار چنین حوادثی
کارشناسان امور اجتماعی بر لزوم مداخله زودهنگام در اختلافات خانوادگی تأکید دارند. بسیاری از جنایات خانوادگی با علائم هشداردهنده همراه هستند که اگر به موقع شناسایی شوند قابل پیشگیریاند. آموزش مهارتهای حل تعارض و مدیریت خشم در سطح جامعه میتواند از بروز چنین حوادثی جلوگیری کند. بسیاری از قاتلان فاقد مهارتهای لازم برای مدیریت اختلافات هستند. همچنین تقویت نهادهای مشاوره خانواده و مددکاری اجتماعی میتواند به حل مسائل قبل از تبدیل شدن به بحران کمک کند. جامعهای که سیستم پشتیبانی قوی دارد، کمتر شاهد چنین جنایاتی خواهد بود.