آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
پاریس شاهد دیداری دیپلماتیک در اوج تنشهای بینالمللی است. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، راهی فرانسه میشود تا با ژاننوئل بارو، همتای فرانسوی خود گفتوگو کند. این دیدار در شرایطی صورت میگیرد که جامعه بینالملل نگران برنامه هستهای ایران است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها از عدم همکاری کامل ایران انتقاد کرده است. فرانسه به صراحت هدف از این دیدار را مشخص کرده است: درخواست از ایران برای ازسرگیری همکاری با آژانس. پاریس میخواهد ایران به تعهدات خود عمل کند. اما تهران نیز مواضع روشنی دارد. عراقچی پیش از این سفر تاکید کرده ایران از نظر دفاعی قویتر از گذشته است و هم برای مذاکره و هم برای جنگ آماده است.
این اظهارات در پی تصویب قطعنامه اخیر آژانس علیه ایران مطرح شد. شورای حکام آژانس از ایران خواسته همکاری کامل و فوری با بازرسان داشته باشد. توافق قاهره که سپتامبر گذشته بین ایران و آژانس امضا شده بود، اکنون از سوی تهران فاقد اعتبار اعلام شده است. ایران میگوید این توافق پس از فعالسازی روند بازگرداندن تحریمها توسط اروپاییها بیاعتبار شده است. جنگ ۱۲ روزه ژوئن بین ایران و اسرائیل نیز بر پیچیدگی اوضاع افزوده است. در این درگیری، آمریکا نیز به طور محدود به تأسیسات هستهای ایران حمله کرد. اکنون همه نگاهها به پاریس دوخته شده است. آیا این دیدار میتواند گامی به سوی تنشزدایی باشد یا بر شکافها خواهد افزود؟
اهداف فرانسه از میزبانی این دیدار
فرانسه میکوشد نقش میانجی در بحران هستهای ایفا کند. پاریس همواره در مذاکرات هستهای نقش فعالی داشته است. این کشور میخواهد از تشدید بیشتر تنشها جلوگیری کند. فرانسه نگران تاثیر بحران هستهای بر امنیت منطقه و منافع اقتصادی خود است. پاریس همچنین میکوشد روابط خود با تهران را در سطح معقولی حفظ کند. فرانسه نمیخواهد به طور کامل در اردوگاه مخالفان ایران قرار گیرد.
مواضع و اهداف ایران از این سفر
ایران میخواهد نشان دهد حاضر به گفتوگوی دیپلماتیک است. این سفر میتواند تصویر ایران به عنوان طرفی منطقی را تقویت کند. تهران احتمالاً خواهان احیای برجام یا دست کم کاهش تحریمهاست. ایران امیدوار است بتواند از طریق فرانسه با دیگر قدرتهای اروپایی ارتباط برقرار کند. عراقچی همچنین میخواهد مواضع قاطع ایران در مورد حق غنیسازی را تشریح کند. تهران بارها تاکید کرده این حق ذاتی و غیرقابل مذاکره است.
زمینههای تاریخی روابط ایران و فرانسه
فرانسه همواره در مذاکرات هستهای نقش ویژهای داشته است. این کشور از اعضای اصلی برجام و از حامیان توافق هستهای بود. روابط ایران و فرانسه فراز و نشیبهای زیادی داشته است. دورههایی از نزدیکی و دوری در تاریخ روابط دو کشور دیده میشود. فرانسه از جمله کشورهایی است که منافع اقتصادی قابل توجهی در ایران دارد. این کشور امیدوار است بتواند روابط اقتصادی خود با تهران را حفظ کند.
تاثیر تحولات منطقهای بر مذاکرات
جنگ ۱۲ روزه ژوئن بین ایران و اسرائیل فضای منطقه را متشنج کرده است. این درگیری بر فضای مذاکرات هستهای سایه انداخته است. مواضع خصمانه اسرائیل علیه برنامه هستهای ایران ادامه دارد. تلآویو بارها تهدید کرده که در صورت لزوم به تاسیسات هستهای ایران حمله خواهد کرد. تحولات داخلی آمریکا نیز بر روند مذاکرات تاثیرگذار است. تغییر احتمالی دولت در آینده میتواند معادلات را دگرگون کند.
سناریوهای احتمالی پس از این دیدار
- سناریوی اول: آغاز دور جدیدی از مذاکرات و کاهش تدریجی تنشها
- سناریوی دوم: تثبیت مواضع طرفین و ادامه بنبست فعلی
- سناریوی سوم: تشدید تنشها و تصویب قطعنامههای جدید علیه ایران
هر یک از این سناریوها میتواند تاثیرات مهمی بر امنیت منطقه و نظام بینالملل داشته باشد.