آسیانیوز ایران / یزد ؛
یزد سالهاست بهعنوان استانی با سرمایههای عظیم فرهنگی، اجتماعی و صنعتی شناخته میشود؛ اما همین استان پیشرو، امروز درگیر یک تناقض تلخ است: رتبه اول ابتلا به برخی بیماریهای غیرواگیر از جمله دیابت. آمارها هشدار میدهند؛ پزشکان نگراناند و خانوادهها زیر بار هزینههای گزاف درمان خم شدهاند. پرسش اینجاست:
چرا با وجود اینهمه ظرفیت، هنوز در یزد، هر دستگاه ساز خود را میزند؟
چرا باوجود دهها جلسه، سند، طرح و برنامه، بیماریهای غیرواگیر روند صعودی دارند؟
و مهمتر از همه: تا کی قرار است انرژی و بودجه استان به جای پیشگیری، صرف درمان و خرید تجهیزات گران imported از کشورهای دیگر شود؟
چالش اصلی: نبود انسجام و گسست بین مسئولان و کارفرمایان
در استان یزد، همواره بخشهای مختلف – از کارفرمایان و صنایع گرفته تا بهداشت، آموزش، رسانهها و نهادهای فرهنگی – هرکدام برنامهای جداگانه دارند.
این پراکندگی باعث شده است:
• هزینهها چند برابر شود؛
• اثرگذاری برنامهها یکدیگر را خنثی کند؛
• امکانات استان به جای پیشگیری، صرف درمانِ دیرهنگام شود؛
• بیماریهای غیرواگیر نهتنها کاهش نیابد، بلکه نسل تازهای از مبتلایان وارد چرخه بیماری شوند.
واقعیت انکارناپذیر این است که بیماریهای غیرواگیر با سخنرانی و همایش ریشهکن نمیشود؛ بلکه همافزایی عملی و اتحاد همه بخشها لازم است.
هزینههای گزاف درمان؛ خروج ارز به نفع بیگانگان، نه بهبود مردم
در سالهای اخیر، تمرکز شدید بر درمان و تجهیز بیمارستانها موجب شده بخش زیادی از منابع استان به سمت خرید دستگاههای فوقگرانقیمت، ملزومات پزشکی وارداتی و خدمات درمانی پرهزینه سوق پیدا کند.
نتیجه روشن است:
• ارز از استان و کشور خارج میشود؛
• وابستگی ما به خارج بیشتر میشود؛
• سلامت مردم تغییری نمیکند.
این همان چرخهای است که کشورهای توسعهیافته در دههها قبل متوقفش کردند؛ اما ما همچنان در آن گرفتاریم.
راه نجات یزد: بازگشت به اصل پیشگیری، ورزش و شادی اجتماعی
اگر حتی یکدهم هزینههای درمانی، صرف توسعه زیرساختهای ورزشی، تفریحی و سبک زندگی سالم شود، یزد میتواند در کمتر از یک دهه، رتبه اول سلامت در کشور باشد نه رتبه اول بیماری.
یزد نیاز دارد به:
• فضاهای ورزشی رایگان یا کمهزینه در محلات، حاشیه شهرها و شهرکهای کارگری؛
• مراکز تفریحی مدرن، جذاب و بهروز برای خانوادهها؛
• برنامههای گسترده و پیوسته برای تشویق مردم به تحرک بدنی؛
• فرهنگسازی واقعی، نه شعاری؛
• تعامل مستمر صنایع و کارفرمایان با دستگاههای سلامت؛
• سرمایهگذاری هدفمند شهرداریها، اداره کار، ورزش و جوانان و آموزشوپرورش.
در بسیاری از کشورها، هر واحد صنعتی موظف به ایجاد یا حمایت از زیرساختهای ورزشی است. چرا در یزد با وجود دهها صنعت بزرگ، هنوز محلات و شهرکهای صنعتی از فضاهای مناسب ورزشی محروماند؟
کارفرمایان و مسئولان؛ امروز زمان کنار گذاشتن رقابتهای بیثمر و آغاز “تعاضد” است
یزد از دیرباز به روح تعاون، تعاضد، همدلی و همبانی مشهور بوده است؛ اما این ویژگی اصیل در سالهای اخیر زیر سایه نگاههای جزیرهای و بوروکراسیهای خستهکننده کمرنگ شده است.
اکنون زمان آن رسیده که:
• کارفرمایان بزرگ و کوچک، یک پیمان سلامتمحور امضا کنند؛
• دانشگاهها و آموزشوپرورش در کنار صنایع، برنامههای مشترک ورزشی و پیشگیرانه اجرا کنند؛
• اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی با قدرت بیشتری پیشران یک “جنبش سلامت کار و زندگی” باشد؛
• صداوسیما و رسانهها از خبرمحوری صرف عبور کنند و وارد جریانسازی اجتماعی سلامت شوند.
تجربه تلخ گذشته؛ ضرورت تغییر مسیر
سالهاست هزینهها را صرف درمان کردهایم؛
سالهاست بیمارستان ساختهایم؛
سالهاست دستگاههای گرانقیمت خریدهایم؛
اما چرا نتیجه بهتر نشده؟
زیرا به جای خشککردن ریشه بیماری، تنها شاخههای آن را هرس کردهایم.
اگر امروز مسیر را تغییر ندهیم،
اگر امروز سرمایهها را به سمت پیشگیری و سبک زندگی سالم سوق ندهیم،
اگر امروز به فکر آینده کودکانمان نباشیم،
فردا دیگر فرصت جبران نیست و به نسلهای بعد باید پاسخ دهیم که چرا هشدارها را نشنیدهایم.
جمعبندی: آینده سالم فقط با جامعه سالم ساخته میشود
جامعه سالم، آیندهای سالم میسازد؛
و جامعه بیمار، آیندهای بیمار.
یزد برای حفظ سرمایه انسانی خود ـ که ارزشمندتر از هر معدن و کارخانهای است ـ
باید انقلاب سلامت بهپا کند؛ انقلابی بر پایه:
• اتحاد دستگاهها
• همدلی کارفرمایان
• مسئولیتپذیری اجتماعی صنایع
• تقویت ورزش همگانی
• تغییر الگوی تخصیص بودجه
• شادی، نشاط و مشارکت عمومی مردم
• و بازگشت به ریشههای اصیل یزدی: تعاون، همیاری و خرد جمعی.
اگر امروز متحد
شویم، فردا یزد میتواند نخستین استان عاری از بیماریهای غیرواگیر باشد؛
و اگر تعلل کنیم، شرمنده آیندگان خواهیم بود.