آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
این روزها ادعاهای تندی درباره «بخشش» سرزمینهای ایران توسط رضاشاه به ترکیه در شبکههای اجتماعی دستبهدست میشود. برخی حتی این موضوع را به بحران اخیر گذرگاه زنگزور مرتبط میدانند. اما واقعیت چیست؟
نگاهی به تاریخ مرزهای ایران
مرزهای شمال غرب ایران نتیجه جنگهای ایران با روسیه و عثمانی در قرن ۱۹ است. توافقهای رضاشاه و آتاتورک در دهه ۱۹۳۰ تنها تثبیت کننده وضع موجود بود، نه یک «تسلیم» سرزمینی.
ادعاهای بیاساس
نقشههای جعلی که اخیراً در برخی رسانهها منتشر شده، ارتباطی با قراردادهای مرزی ایران و ترکیه ندارند. آرارات و سرچشمه ارس صدها سال است که خارج از حاکمیت ایران بودهاند.
تبادل سرزمینی، نه بخشش
برخلاف ادعاها، رضاشاه و آتاتورک یک تبادل محدود سرزمینی انجام دادند که مورد تأیید جامعه ملل هم قرار گرفت. آیا این توافق واقعا به ضرر ایران بود؟
حقایق قرارداد ۱۹۳۲
- این توافق تحت کنوانسیون تهران و با تأیید جامعه بین المللی انجام شد.
- ایران ۲۰۰ کیلومتر مربع از آرارات شرقی را داد و ۲۳۰ کیلومتر مربع در منطقه قطور و چالدران دریافت کرد.
- این تبادل برای حل و فصل اختلافات مرزی و بهبود امنیت مرزها بود.
چرا آرارات متعلق به ایران نبود؟
- از زمان صفویه، آرارات تحت کنترل عثمانی بود.
- سرچشمه ارس در ارزروم (ترکیه) قرار دارد و هیچگاه جزو ایران نبوده است.
ارتباط قرارداد با زنگزور
- دالان زنگزور یک مسیر ترانزیتی جدید است و ربطی به توافقهای دهه ۱۹۳۰ ندارد.
- مرزهای فعلی ایران و ترکیه نتیجه جنگهای قاجار با روسیه و عثمانی است، نه تصمیمات رضاشاه.
چرا این شایعات داغ شده؟
- برخی رسانهها با انتشار نقشههای تحریفشده، القا میکنند که ایران در گذشته سرزمینهای بزرگی را از دست داده است.
- این ادعاها بیشتر جنبه سیاسی دارد و هدفش زیر سؤال بردن حاکمیت ملی ایران است.