آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
امید به پایان خاموشیهای بیوقفه، در میان خبرهای خوبی از وزارت نیرو جان گرفته است. پس از هفتهها قطعی برق و ایجاد اختلال در زندگی روزمره مردم، بالاخره یک timeline (جدول زمانی) احتمالی برای خاتمه این بحران اعلام شده است. حائری، معاون وزیر نیرو، با صراحت درباره دلایل اصلی این خاموشیها سخن گفت. وی کاهش تراز آب سدها را عامل اصلی کاهش توان تولید نیروگاههای برقابی و در نتیجه ایجاد ناترازی بین تولید و مصرف دانست.
با این حال، نوید پایان این شرایط دشوار را نیز داد. بر اساس پیشبینی معاون وزیر نیرو، در صورتی که شرایط جوی مساعد باشد، میتوان امیدوار بود که تا یک ماه آینده، خاموشیهای بخش خانگی به طور کامل متوقف شود. اما یک شرط بزرگ و غیرقابل پیشبینی در این میان وجود دارد: «دما». وزارت نیرو هشدار داده که در صورت تداوم موج گرمای بیسابقه، ممکن است مجبور به تمدید محدودیتها و ادامه خاموشیها شود. این اعلامیه را میتوان از چند منظر انرژی، مدیریتی و اجتماعی تحلیل کرد:
۱. وابستگی حیاتی به شرایط جوی
این خبر به وضوح نشان میدهد که مدیریت انرژی کشور تا چه حد به عوامل طبیعی وابسته است. کاهش بارندگی و افزایش دما، دو عامل کاملاً خارج از کنترل، بزرگترین تهدید برای امنیت انرژی کشور محسوب میشوند. این وابستگی، آسیبپذیری سیستم را نشان میدهد.
۲. بحران آب و پیوند آن با امنیت انرژی
صحبت معاون وزیر درباره «کاهش تراز آب سدها» نشاندهنده ارتباط عمیق بین بحران آب و بحران برق است. نیروگاههای برقابی که باید به عنوان منابع پیکزنی و تنظیم شبکه عمل کنند، به دلیل کمبود آب عملاً از مدار خارج شدهاند. این موضوع، نیاز به توسعه نیروگاههای جایگزین (مانند خورشیدی و بادی) و کاهش وابستگی به آب را بیش از پیش آشکار میکند.
۳. مدیریت انتظارات و شرطی کردن افکار عمومی
وزارت نیرو با بیان شرط «در صورتی که دما ادامه نداشته باشد» در حال مدیریت انتظارات است. این رویه هوشمندانه از ایجاد امیدواری کاذب جلوگیری میکند و به مردم میفهماند که حل این بحران تا حد زیادی خارج از کنترل مستقیم مسئولان است. این شفافیت میتواند به کاهش نارضایتی عمومی کمک کند.
۴. چالشهای پیشرو برای تحقق این پیشبینی
تحقق این پیشبینی یک ماهه به چند عامل بستگی دارد:
-
کاهش مصرف
اگر مصرف به دلیل گرما در ساعات پیک کاهش نیابد، این timeline (جدول زمانی) به تعویق خواهد افتاد.
-
افزایش تولید
راهاندازی نیروگاههای جدید یا بازگشت نیروگاههای قدیمی به مدار.
-
واردات برق
امکان افزایش واردات برق از کشورهای همسایه.
۵. لزوم برنامهریزی بلندمدت
این بحران زنگ خطری است برای ضرورت برنامهریزی بلندمدت در بخش انرژی. سرمایهگذاری در بهینهسازی شبکه، توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، نوسازی نیروگاههای فرسوده و فرهنگسازی برای کاهش مصرف، باید در اولویت قرار گیرد تا کشور را برا مقابله با چنین بحرانهایی در آینده آماده کند.
۶. تأثیر بر اقتصاد و کسبوکارها
تداوم خاموشیها حتی برای یک ماه دیگر میتواند تأثیر منفی قابل توجهی بر واحدهای صنعتی، تجاری و مشاغل خرد داشته باشد. این موضوع بر اقتصاد کلان کشور نیز سایه میاندازد.