آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
سرنوشتسازترین تصمیم دیپلماسی هستهای ایران فردا در مجلس شورای اسلامی گرفته میشود. اسماعیل کوثری، عضو ارشد کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، به طور رسمی تأیید کرد که نمایندگان روز یکشنبه ۶ مهرماه طرح خروج ایران از معاهده NPT را مورد بحث و بررسی قرار خواهند داد. کوثری در گفتوگویی تند و صریح، فعالسازی مکانیسم ماشه توسط شورای امنیت را "بیقانونی" خواند و گفت: "آنها میخواهند ملت ما را بترسانند، اما باید گفت آیا واقعاً این موضوع میتواند اقتصاد ما را زیر و رو کند؟ خیر."
این نماینده مجلس با اشاره به تواناییهای نظامی ایران هشدار داد: "آنها هستند که میترسند. وقتی آمدند به کشتی ما آسیب برسانند، ما مقابلهبهمثل کردیم و آنها را پشیمان کردیم." وی تأکید کرد ایران به هیچ وجه خواهان جنگ نیست، اما از سرزمین و مردمش دفاع خواهد کرد. در مورد توافق با گروسی در قاهره نیز کوثری گفت به دلیل فعالسازی اسنپبک، "به هیچ وجه آن مواردی که توافق کردیم، عملیاتی نمیشود." این نشان میدهد ایران در حال تغییر کامل راهبرد هستهای خود است. این اظهارات را میتوان از چند منظر حیاتی تحلیل کرد:
۱. تحلیل محتوای اظهارات کوثری
-
قطعیت اقدام
عبارت "تا حد زیادی به نتیجه رسیدهایم" نشان میدهد تصمیم خروج از NPT تقریباً قطعی است.
-
راهبرد تدریجی
تأکید بر "بررسی جوانب مختلف" نشان از احتیاط در اجرای این تصمیم دارد.
-
انعطاف تاکتیکی
جمله "اگر ضرورت داشته باشد" نشان میدهد این اقدام میتواند به عنوان اهرم فشار باشد.
۲. ابعاد حقوقی و دیپلماتیک
-
پاسخ به مکانیسم ماشه
خروج از NPT پاسخی قاطع به تصمیم شورای امنیت محسوب میشود.
-
لغو توافق قاهره
نشان میدهد ایران هیچ تعهد جدیدی در قبال آژانس نخواهد پذیرفت.
-
تغییر پارادایم هستهای
حرکت از سیاست تعامل به سمت سیاست انزوای هستهای.
۳. پیامدهای امنیتی و منطقهای
-
تقابلیتر شدن روابط
اظهارات مربوط به "مقابلهبهمثل" در دریا نشان از عزم ایران برای تقابل دارد.
-
تشدید تنشها
خروج از NPT میتواند به تشدید قابل توجه تنشها منجر شود.
-
واکنش اسرائیل
احتمال افزایش حملات به تاسیسات هستهای ایران.
4. سناریوهای محتمل
-
خروج مشروط
خروج از NPT با حفظ برخی تعهدات داوطلبانه
-
خروج تدریجی
اجرای مرحلهای با امکان بازگشت در صورت لغو تحریمها
-
خروج کامل
قطع تمام همکاریها با آژانس بینالمللی انرژی اتمی
جمعبندی نهایی
اظهارات کوثری نشان میدهد ایران در آستانه تغییر اساسی در راهبرد هستهای خود قرار دارد. این تصمیم اگرچه ریسکهای زیادی دارد، اما میتواند:
- آزادی عمل بیشتری به برنامه هستهای ایران بدهد
- موقعیت چانهزنی ایران در مذاکرات آینده را تقویت کند
- هشدار جدی به طرفهای غربی باشد
با این حال، موفقیت این استراتژی به مدیریت پیامدهای آن بستگی خواهد داشت.