آسیانیوز ایران؛ سرویس ورزشی:
پرونده پیچیده و جنجالی چهار عضو تیم ملی دوومیدانی ایران که از خردادماه امسال در کره جنوبی در بازداشت بودند، بالاخره نخستین حکم قضایی خود را دریافت کرد. حکمی که پایان بخش یکی از طولانیترین و پردغدغهترین حواشی ورزش ایران در سال جاری است. بر اساس گزارش ورزش سه، دادگاه کره جنوبی در رای بدوی خود، دو نفر از این چهار نفر (شامل یک مربی و یک ورزشکار) را از اتهامات اخلاقی مطرح شده تبرئه کرد. این دو نفر به زودی و پس از تکمیل مراحل اداری، به ایران بازخواهند گشت. اما برای دو عضو دیگر تیم (یک مربی و یک ورزشکار)، حکم چندان امیدوارکننده نبود. دادگاه آنان را به تحمل حبسی بین ۲ تا ۴ سال محکوم کرد. این حکم بدوی بوده و وکلای ایرانی در تلاش هستند تا در مرحله تجدید نظر، مدت این حبس را کاهش دهند.
ماجرا از خرداد ۱۴۰۴ آغاز شد، هنگامی که این چهار نفر که برای شرکت در مسابقات قهرمانی آسیا در کره جنوبی به سر میبردند، با شکایت یک زن کرهای، به اتهامات اخلاقی توسط پلیس این کشور بازداشت شدند. این خبر به سرعت در رسانههای کره بازتاب گستردهای یافت و موجی از نگرانی در ایران ایجاد کرد. در ماههای گذشته، فدراسیون دوومیدانی و وزارت ورزش و جوانان ایران با تعیین وکیل و پیگیریهای دیپلماتیک تلاش کردند تا روند رسیدگی به پرونده را دنبال کنند. حتی حسن روحانی، وزیر ورزش و جوانان، در اظهارنظری به «شائبه توطئه» در این پرونده اشاره کرده بود. یکی از مربیان در بازداشت، در ویسهایی برای خانوادهاش اطمینان داده بود که بیگناهیاش به زودی اثبات خواهد شد. حالا به نظر میرسد پیشبینی او برای خودش و یکی دیگر از همتیمیهایش به تحقق پیوسته است. با این حال، این پایان ماجرا نیست. دو ورزشکار محکومشده باید دوران حبس خود را در کره جنوبی سپری کنند، مگر آنکه در مرحله تجدید نظر موفق به کاهش مجازات یا اثبات بیگناهی خود شوند. همچنین، بازگشت دو عضو تبرئهشده به کشور، پرسشهای زیادی درباره برخورد فدراسیون و نهادهای نظارتی با آنان ایجاد میکند. این پرونده که حیثیت ورزش ایران را تحت تاثیر قرار داد، اکنون وارد فصل تازهای شده است. فصل بازگشت دو نفر، ماندن دو نفر و انتظار برای شنیدن روایتی شفاف از آنچه واقعاً در آن شب مشکوک در کره جنوبی رخ داد.
تحلیل حقوقی و روند دادرسی در کره جنوبی
صدور رای بدوی پس از چند ماه، نشاندهنده پیچیدگی پرونده و دقت سیستم قضایی کره جنوبی است. در سیستم حقوقی این کشور که مبتنی بر قانون مدنی است، رسیدگیها میتواند طولانی باشد، به ویژه وقتی اتهامات سنگین و مرتبط با مسائل اخلاقی است. تفکیک حکم (تبرئه دو نفر و محکومیت دو نفر) نشان میدهد دادگاه مدارک و شواهد مرتبط با هر فرد را جداگانه و به دقت بررسی کرده است. حبس ۲ تا ۴ سال برای دو نفر محکوم، حکمی نسبتاً سنگین در حوزه اتهامات اخلاقی محسوب میشود که نشان از جدیت قضات کرهای و احتمالاً وجود ادله نسبتاً قوی از دیدگاه آنان دارد. این حکم بدوی است و محکومین حق اعتراض به دادگاه تجدید نظر را دارند. وکلای ایرانی احتمالاً بر روی نقاط ضعف ادله دادگاه بدوی یا ارائه اسناد و مدارک جدید متمرکز خواهند شد. تبرئه دو نفر نیز حائز اهمیت است. این نشان میدهد اتهامات علیه آنان در دادگاه قابل اثبات نبوده یا نقش آنان در ماجرا به حدی نبوده که مشمول مجازات شود. آزادی آنان احتمالاً مشروط به تکمیل برخی تشریفات اداری و احتمالاً ممنوعالخروج شدن از کره تا زمان قطعی شدن حکم همتیمیهایشان نباشد.
پیامدهای اجتماعی و ورزشی برای تیم ملی دوومیدانی
این پرونده، ضربه سنگینی به حیثیت تیم ملی دوومیدانی ایران وارد کرده است. یک تیم در مسابقات بینالمللی نه تنها نماینده ورزش، که تا حدی نماینده کشور است. چنین حواشی گستردهای، اعتبار رشته دوومیدانی و حتی ورزش ایران در نهادهای بینالمللی را خدشهدار میکند. برای فدراسیون دوومیدانی، این پایان ماجرا نیست. حتی افراد تبرئهشده نیز به دلیل قرار گرفتن در چنین فضای اخلاقی و ایجاد حاشیه برای تیم ملی، ممکن است با برخورد انضباطی داخلی مواجه شوند. فدراسیون باید کمیتهای برای بررسی دقیق ماجرا تشکیل دهد تا مشخص شود آیا خطایی از نظر قوانین داخلی (مانند تخلف از اردو یا بیانضباطی) صورت گرفته یا خیر. برای دو ورزشکار محکومشده، دوران حرفهای آنان عملاً به مدت محکومیت (و احتمالاً پس از آن) به حالت تعلیق درخواهد آمد. حتی پس از بازگشت به ایران، دریافت مجوز سفر برای مسابقات بینالمللی با مشکل مواجه خواهد شد. این یک تراژدی شخصی و حرفهای برای آنان است.
نقش دیپلماسی ورزشی و اقدامات فدراسیون و وزارت ورزش
در طول این ماهها، فدراسیون دوومیدانی و وزارت ورزش و جوانان درگیر پیگیریهای دیپلماتیک و حقوقی بودند. تعیین وکیل مدافع آشنا به قوانین کره، یک اقدام ضروری و درست بود. همچنین، احتمالاً سفارت ایران در سئول پیگیر وضعیت سلامت و روند دادرسی ورزشکاران بوده است. با این حال، پرسش اینجاست که آیا این اقدامات به موقع و با حداکثر ظرفیت انجام شد؟ و آیا پیش از این سفر، آموزشهای لازم فرهنگی، اخلاقی و حقوقی درباره قوانین و عرف کشور میزبان به ورزشکاران و کادر داده شده بود؟ بسیاری از این اتفاقات ناگوار با آموزشهای پیشگیرانه قابل اجتناب هستند. اظهارنظر وزیر ورزش درباره «شائبه توطئه» اگرچه ممکن است در فضای داخلی حمایت ایجاد کند، اما در فضای بینالمللی و نزد دادگاه خارجی کمکی نمیکند و حتی ممکن است روند دادرسی را پیچیدهتر کند. دیپلماسی در چنین مواردی نیازمند ظرافت و اتکا به راهکارهای حقوقی است.
بازتاب رسانهای و ابعاد بینالمللی ماجرا
این پرونده در رسانههای کره جنوبی بازتاب گستردهای داشت. رسانههای این کشور معمولاً به مسائل اخلاقی و قانونشکنیهای خارجیها حساس هستند. این گسترش خبری، فشار افکار عمومی کره را بر سیستم قضایی افزایش داده و احتمالاً بر روند دادرسی تاثیر گذاشته است. در ایران نیز این خبر به یکی از موضوعات داغ ورزشی تبدیل شد. همزمانی آن با سایر حواشی ورزشی، بر انتقادات از مدیریت ورزش کشور افزود. حالا با اعلام حکم، این انتقادات میتواند دو سویه شود: از یک سو به عملکرد فدراسیون و از سوی دیگر به رفتار فردی ورزشکاران. این اتفاق میتواند روابط ورزشی ایران و کره جنوبی را نیز تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است نهادهای ورزشی کره در آینده برای صدور ویزا یا میزبانی تیمهای ایرانی حساسیت بیشتری نشان دهند. تیمهای ایرانی نیز ممکن است برای سفر به این کشور با موانع بیشتری روبرو شوند.
چشمانداز آینده و درسهایی برای ورزش ایران
-
برای دو فرد محکوم
آینده به نتیجه دادگاه تجدید نظر بستگی دارد. اگر حکم تأیید شود، باید دوران حبس را در کره بگذرانند. پس از بازگشت به ایران، احتمالاً با محرومیت ورزشی طولانیمدت و برچسب اجتماعی مواجه خواهند شد. حمایت روانی خانواده و فدراسیون در این مسیر بسیار مهم است.
-
برای دو فرد تبرئهشده
بازگشت آنان به کشور همراه با ابهام است. اگرچه از نظر قضایی بیگناه شناخته شدهاند، اما قرار گرفتن در چنین ماجرایی، ممکن است بر حرفه آنان سایه بیندازد. فدراسیون باید با بررسی منصفانه، اگر خطای داخلی نداشتهاند، از آنان حمایت کرده و اجازه بازگشت به میادین ورزشی را بدهد.
-
درس کلی برای ورزش ایران
این حادثه باید به عنوان یک «زنگ خطر جدی» برای تمام فدراسیونها باشد. ضرورت دارد:
۱. آموزش اجباری پیش از سفر
همه ورزشکاران و کادر اعزامی به خارج، باید دورههای فشرده درباره قوانین، فرهنگ، عرف و خطرات کشور میزبان ببینند.
۲. نظارت و مدیریت اردوها
نظارت بر رفت و آمد و برنامههای فراغت ورزشکاران در اردوهای خارجی باید شدیدتر و سیستماتیکتر باشد.
۳. پشتیبانی حقوقی سریع
داشتن شبکه وکلای بینالمللی آماده به کار برای فوریتهای حقوقی ورزشکاران در خارج از کشور.
۴. شفافیت
فدراسیون و وزارت ورزش باید پس از بازگشت تمامی افراد، گزارش شفافی از کلیات ماجرا (با حفظ حریم خصوصی) به افکار عمومی ارائه دهند تا شایعات خاتمه یابد.
این پرونده تلخ، فرصتی است برای بازنگری اساسی در نظام مدیریت، آموزش و پشتیبانی از ورزشکاران ایرانی در عرصه بینالمللی. اگر درسهای آن گرفته نشود، ممکن است شاهد تکرار چنین حوادث دردناکی باشیم.