آسیانیوز ایران؛ سرویس ورزشی:
رویای حضور در المپیک ۲۰۲۸ لسآنجلس برای تیمهای ملی والیبال ایران از امروز مسیر مشخصتری پیدا کرد. فدراسیون جهانی والیبال (FIVB) و کمیته بینالمللی المپیک (IOC) به طور رسمی سیستم جدید کسب سهمیه برای بازیهای المپیک لسآنجلس را اعلام کردند، سیستمی که بر ثبات عملکرد تیمها در یک بازه سهساله تأکید دارد. بر اساس این سیستم، ۱۲ تیم در بخش مردان و ۱۲ تیم در بخش زنان والیبال سالنی به المپیک راه مییابند. سهمیهها از چهار مسیر توزیع میشوند:
یک سهمیه برای میزبان (آمریکا)، پنج سهمیه برای قهرمانان قارهها در سال ۲۰۲۶، سه سهمیه برای برندگان قهرمانی جهان ۲۰۲۷ و سه سهمیه نهایی بر اساس رنکینگ جهانی پس از لیگ ملتهای ۲۰۲۸.
این بدان معناست که برای تیم ملی والیبال ایران (اعم از مردان و زنان)، حداقل سه راه برای صعود به المپیک ۲۰۲۸ وجود دارد. اولین و مستقیمترین راه، قهرمانی در مسابقات قهرمانی آسیا در سال ۲۰۲۶ است. اگر ایران بتواند عنوان قهرمانی آسیا را پس از سالها بازگرداند، بلیت طلایی المپیک را مستقیماً دریافت خواهد کرد.
راه دوم، حضور در بین سه تیم برتر مسابقات قهرمانی جهان در سال ۲۰۲۷ است. این مسیر دشوارتر اما شدنی است، چرا که تیم ایران در رقابتهای جهانی میتواند با غلبه بر قدرتهای جهانی، آرزوی المپیک را محقق کند.
راه سوم، که به عنوان پشتیبان عمل میکند، صعود از طریق رنکینگ جهانی است. پس از پایان مرحله مقدماتی لیگ ملتهای ۲۰۲۸، سه تیم برتر رنکینگ جهانی که تا آن زمان سهمیه نگرفتهاند، به لسآنجلس راه مییابند. این مسیر نیازمند عملکردی باثبات و باکیفیت در لیگ ملتها و دیگر تورنمنتهای امتیازآور در دو سال آینده است.
این تغییرات در نشست مهم هیأت رئیسه فدراسیون جهانی والیبال در لوزان سوئیس به تصویب رسید. در این نشست که بخش عمدهای از آن به بررسی «چشمانداز استراتژیک ۲۰۳۲» اختصاص داشت، تصمیمات مهم دیگری مانند تغییرات ساختاری در قارهها، تقویم جدید ۲۰۲۶ و مقررات سختگیرانهتر برای تغییر تابعیت بازیکنان نیز گرفته شد. برای ایران، این سیستم جدید هم فرصت است و هم چالش. فرصت از این جهت که چندین درگاه برای صعود وجود دارد و میتوان با برنامهریزی بلندمدت روی یکی از آنها متمرکز شد. چالش از این بابت که رقابت در آسیا (به ویژه با ژاپن، قطر و استرالیا) و جهان بسیار فشرده است و نیاز به آمادهسازی دقیق دارد. اکنون که مسیر به وضوح ترسیم شده، نوبت به فدراسیون والیبال ایران، کادر فنی و بازیکنان میرسد تا با طراحی یک نقشه راه منسجم و سرمایهگذاری بر روی نسل جوان، تمام انرژی خود را برای گذر از این مسیر پرپیچوخم و تاریخی معطوف کنند. المپیک ۲۰۲۸ آزمونی بزرگ برای والیبال ایران خواهد بود.
تحلیل مسیرهای صعود برای تیم ملی والیبال ایران
-
مسیر اول
قهرمانی آسیا در سال ۲۰۲۶ — این مستقیمترین و کوتاهترین مسیر برای ایران است. تیم ملی مردان ایران در دهه گذشته همواره از مدعیان قهرمانی آسیا بوده و چند نایبقهرمانی دارد. رقبای اصلی در این مسیر، ژاپن (قهرمان کنونی)، قطر و استرالیا هستند. تمرکز و سرمایهگذاری بر موفقیت در این تورنمنت باید اولویت نخست فدراسیون باشد، چرا که صعود زودهنگام را تضمین میکند.
-
مسیر دوم
سهتای برتر قهرمانی جهان ۲۰۲۷ — این مسیر به مراتب دشوارتر است. رقابت با قدرتهای جهانی مانند لهستان، ایتالیا، برزیل، فرانسه و آمریکا نیازمند تیمی در اوج آمادگی فنی، تاکتیکی و روانی است. ایران باید در دو سال آینده با بازیهای دوستانه سطح بالا و حضور مؤثر در لیگ ملتها، خود را به سطح این تیمها برساند. این مسیر شانس خوبی برای اثبات جایگاه جهانی والیبال ایران است.
-
مسیر سوم
رنکینگ جهانی پس از VNL 2028 — این مسیر، پشتیبان و نتیجه عملکرد مداوم تیم در سه سال منتهی به المپیک است. ایران باید در لیگ ملتهای ۲۰۲۶، ۲۰۲۷ و ۲۰۲۸، در مسابقات قهرمانی آسیا و در صورت صعود، در قهرمانی جهان ۲۰۲۷، امتیازات زیادی جمع کند تا در میان سه تیم برتر رنکینگ بدون سهمیه قرار گیرد. این مسیر نیازمند ثبات و دوری از نوسانات بزرگ است.
چالشها و فرصتهای پیش روی تیم ایران
چالشها
۱. رقابت سنگین در آسیا
غلبه بر ژاپن در خاک خود یا در یک تورنمنت خنثی کار سادهای نیست.
۲. فاصله با سطح جهان
برای رقابت با سه تیم برتر جهان، ایران نیاز به ارتقای قابل توجه در زمینههای مختلف دارد.
۳. مدیریت انتقال نسل
تیم ایران در آستانه تغییر نسل است. هماهنگی بین کهنهکاران و جوانان باید به دقت مدیریت شود.
۴. محدودیت منابع مالی
در مقایسه با بسیاری از تیمهای اروپایی و حتی برخی تیمهای آسیایی، بودجه و امکانات ایران محدودتر است.
فرصتها
۱. تنوع مسیرها
وجود سه راه مختلف، فشار را از روی یک تورنمنت خاص برمیدارد.
۲. وجود بازیکنان با استعداد
نسل جوانی از بازیکنان در ایران در حال رشد هستند که میتوانند به ستونهای تیم تبدیل شوند.
۳. تجربه حضور در المپیک
تیم مردان ایران در ریو ۲۰۱۶ حضور داشت و این تجربه میتواند مفید باشد.
۴. انگیزه بالا
المپیک به عنوان بزرگترین رویداد ورزشی، میتواند محرک قدرتمندی برای بازیکنان و کادر فنی باشد.
الزامات برنامهریزی بلندمدت فدراسیون والیبال ایران
برای موفقیت در این مسیر سهساله، فدراسیون والیبال ایران باید یک برنامه استراتژیک دقیق طراحی کند:
۱. تعیین سرمربی ثابت(نگهداشتن پیاتزا) و با برنامه مدون
نوسان در سمت سرمربی میتواند به ثبات تیم لطمه بزند. باید سرمربیای انتخاب شود که تا المپیک ۲۰۲۸ باقی بماند و برنامه بلندمدت داشته باشد.
۲. برنامه مسابقات تدارکاتی هدفمند
بازیهای دوستانه و تورنمنتهای آمادهسازی باید با تیمهای همرده و قویتر از خود (به ویژه تیمهای اروپایی و آمریکای جنوبی) برگزار شود.
۳. حمایت همهجانبه از لیگ ملتها
حضور منظم و با بهترین ترکیب در لیگ ملتهای ۲۰۲۶، ۲۰۲۷ و ۲۰۲۸ برای جمعآوری امتیاز رنکینگ و کسب تجربه ضروری است.
۴. توسعه پایه و شناسایی استعدادها
باید به صورت موازی، بر شناسایی و پرورش استعدادهای نوجوان و جوان برای تقویت عمق ترکیب تیم ملی سرمایهگذاری کرد.
۵. پشتیبانی علمی و پزشکی
استفاده از علوم ورزشی، آنالیز پیشرفته حریفان و مراقبتهای پزشکی بهینه برای پیشگیری از آسیب و حفظ آمادگی بازیکنان حیاتی است.
تأثیر مصوبات دیگر نشست FIVB بر والیبال ایران
مقررات سختگیرانه تغییر تابعیت: مصوبه جدید که تغییر فدراسیون بازیکنان دارای سابقه حضور در تیمهای ملی پایه یا بزرگسال را ممنوع میکند، برای ایران یک «فرصت» است. این امر از خروج استعدادهای ایرانی به دیگر کشورها (پدیدهای که در گذشته رخ داده) جلوگیری میکند و آنان را در اختیار تیم ملی ایران نگه میدارد.
تغییرات ساختاری قارهای
تشکیل منطقه جدید «آمریکای شمالی و مرکزی» تغییری در رقابتهای آسیایی ایران ایجاد نمیکند، اما نشاندهنده جهتگیری FIVB برای تقریب رقابتهای قارهای است. ایران باید مراقب باشد که در آسیا از این رقابتها عقب نماند.
تقویم فشرده ۲۰۲۶
شروع زودهنگام لیگهای ملی در ۲۰۲۶، میتواند با برنامههای تیم ملی برای آمادهسازی در قهرمانی آسیا و جهان تداخل ایجاد کند. فدراسیون ایران باید با لیگ برتر داخلی و باشگاهها هماهنگی دقیقی برای حمایت از تیم ملی انجام دهد.
چشمانداز و پیشبینی
پیشبینی مسیر صعود ایران به المپیک ۲۰۲۸ با توجه به شرایط فعلی:
-
محتملترین مسیر
تمرکز اصلی باید بر قهرمانی آسیا در ۲۰۲۶ باشد. این قابلدسترسترین هدف است. اگر ایران در این مسیر شکست بخورد، باید تمام انرژی را بر رنکینگ جهانی متمرکز کند.
-
مسیر قهرمانی جهان ۲۰۲۷
به عنوان یک هدف بلندپروازانه ولی دور از دسترس با شرایط فعلی مطرح است. اما اگر تیم ایران در دو سال آینده پیشرفت چشمگیری داشته باشد، میتواند به عنوان یک شگفتیساز عمل کند.
-
نقش لیگ ملتها
عملکرد در لیگ ملتها کلید موفقیت در هر سه مسیر است. برد در بازیهای لیگ ملت هم امتیاز رنکینگ میآورد، هم آمادگی تیم را برای قهرمانی آسیا و جهان افزایش میدهد.
در نهایت، موفقیت در این مسیر نیازمند وحدت رویه بین تمام ذینفعان — شامل فدراسیون، وزارت ورزش، باشگاهها، کادر فنی، بازیکنان و حتی رسانهها و هواداران — است. اگر همه به یک چشم به هدف المپیک ۲۰۲۸ نگاه کنند و برای آن تلاش کنند، والیبال ایران شانس واقعی برای درخشش در لسآنجلس خواهد داشت. این یک پروژه سهساله ملی است که از امروز باید آغاز شود.