به گزارش آسیانیوز ایران ؛ در روزهای اخیر، ویدیویی در شبکههای اجتماعی بهویژه در پلتفرمهایی چون اینستاگرام، یوتیوب و تیکتاک بار دیگر مورد توجه قرار گرفته که ادعا میکند پروژهای به نام EctoLife میتواند سالانه ۳۰ هزار نوزاد را در رحمهای مصنوعی هوشمند تولید کند. در این ویدیو همچنین به والدین وعده داده میشود که میتوانند ویژگیهایی چون رنگ چشم، قد، ضریب هوشی و حتی رنگ پوست فرزندشان را پیش از تولد انتخاب و شخصیسازی کنند.
تولد در رحم مصنوعی
این ادعا برای نخستینبار در دسامبر ۲۰۲۲ توسط هاشم الغیلی، فیلمساز و تولیدکننده محتوای علمی اهل یمن منتشر شد. اما بررسیهای دقیقتر نشان میدهد که این ویدیو صرفاً یک مفهوم علمی-تخیلی (Conceptual Video) است که نه مبتنی بر فناوری موجود، و نه مربوط به شرکت یا پروژهای فعال است.
در همان سال، رسانههای بینالمللی معتبری همچون رویترز، خبرگزاری فرانسه، USA Today و سایر منابع راستیآزمایی، این ادعا را نادرست اعلام کردند. به گفته این رسانهها، هیچ شرکت زیستفناوری یا سازمان علمی شناختهشدهای در حال حاضر توانایی رشد کامل جنین انسانی خارج از رحم را ندارد؛ چه برسد به تولید انبوه در مقیاس هزاران تولد.
رحم مصنوعی (Artificial Womb) در حال حاضر در مرحله تحقیقاتی بسیار مقدماتی قرار دارد و اغلب مطالعات صورتگرفته، محدود به آزمایشهای حیوانی مانند برهها در شرایط آزمایشگاهی است. همچنین این تحقیقات بر حفظ حیات نوزادان نارس بسیار شدید متمرکز است، نه جایگزینی کامل دوران بارداری انسان.
از سوی دیگر، متخصصان زنان و زایمان، زیستاخلاق و حقوق زیستی نیز تأکید کردهاند که فناوری اکتوژنز (رشد کامل جنین خارج از بدن مادر) با چالشهای پیچیدهای در سطح اخلاقی، بیولوژیک، حقوقی و فنی روبهروست که هنوز راه درازی تا تحقق آن باقی مانده است.
ویدیوی منتشرشده توسط الغیلی از آن زمان تاکنون بهروزرسانی نشده و حتی خود او نیز اذعان کرده که این محتوا «تنها یک مدل مفهومی تخیلی» از آینده ممکن علم زیستپزشکی است.
با وجود رد علمی این ادعا، بازنشر گسترده آن در شبکههای اجتماعی موجب سردرگمی و نگرانی عمومی شده است. به همین دلیل کارشناسان رسانهای و علمی از کاربران خواستهاند تا در مواجهه با محتوای علمینما، به منابع معتبر پزشکی و علمی مراجعه کرده و از دامن زدن به اطلاعات نادرست خودداری کنند.