بنزین آزاد لیتری ۲۰ هزار تومان!

آسیانیوز ایران؛ سرویس اقتصادی:

دولت بالاخره تصمیم خود را گرفت! پس از ماه‌ها گمانه‌زنی، طرح سه‌نرخی شدن بنزین به صورت رسمی اعلام شد. بر این اساس، قیمت بنزین آزاد به لیتری ۲۰ هزار تومان خواهد رسید، در حالی که سهمیه یارانه‌ای با قیمت ۳۰۰۰ تومان بر اساس کد ملی توزیع می‌شود. این تغییرات که به گفته مسئولان به‌صورت پلکانی و نامحسوس اجرا خواهد شد، چه تأثیری بر جیب مردم خواهد گذاشت؟

جزئیات جدید طرح اصلاح نظام توزیع سوخت

حمیدرضا عزیزی فارسیانی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از سه‌نرخی شدن بنزین خبر داده و اعلام کرده قیمت بنزین آزاد ۲۰ هزار تومان برای هر لیتر در نظر گرفته شده است. - کرامت ویس کرمی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران هم از واردات بنزین سوپر توسط بخش خصوصی و فروش آن با نرخ آزاد خبر داده است. - مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران: دولت هیچگونه مداخله‌ای در فرآیند واردات و توزیع نخواهد داشت. اینکه واردات از چه کشورهایی انجام شود، بستگی به شرایط بازار دارد. - در سال‌های اخیر نیز لزوم برداشته شدن یارانه بنزین و افزایش قیمت بنزین مطرح بود اما حکومت به علت هراس از اتفاقی مشابه آبان ۹۸ اقدامی در این زمینه انجام نداد. اکنون به نظر می‌رسد قرار است بطور «نامحسوس» و پلکانی اقدام به کاهش یارانه بنزین و افزایش قیمت آن کند تا اعتراضات جدیدی شکل نگیرد.

بر اساس اعلام عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بنزین قرار است به صورت سه نرخی در ایران ارائه شود و قیمت هر لیتر بنزین آزاد نیز ۲۰ هزار تومان خواهد بود. همچنین مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران از واردات بنزین سوپر توسط بخش خصوصی و فروش آن با نرخ آزاد خبر داده است. حمیدرضا عزیزی فارسیانی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از سه‌نرخی شدن بنزین خبر داده و اعلام کرده قیمت بنزین آزاد ۲۰ هزار تومان برای هر لیتر در نظر گرفته شده است.

تخصیص یارانه بنزین بر اساس کد ملی بجای کارت سوخت 

وی همچنین گفته در طرح جدید تخصیص یارانه بنزین بر اساس کد ملی بجای کارت سوخت صورت خواهد گرفت. این تغییرات بر اساس طرح اصلاح نظام توزیع سوخت قرار است انجام شود. حمیدرضا عزیزی فارسیانی درباره «مکانیسم اجرایی» این طرح هم گفته «در این سیستم جدید، هر شهروند ایرانی بر اساس کد ملی خود سهمیه بنزین دریافت می‌کند. به عنوان مثال، برای هر فرد روزانه یک لیتر بنزین با قیمت یارانه‌ای ۳۰۰۰ تومانی در نظر گرفته می‌شود که در ماه به ۳۰ لیتر می‌رسد.» عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی توضیح داده که «برای مثال در این مکانیسم، برای یک خانواده چهارنفره با یک خودرو، سقف ماهانه ۱۲۰ لیتر بنزین با قیمت یارانه‌ای در نظر گرفته می‌شود. مصرف بیشتر از این مقدار به صورت پلکانی محاسبه خواهد شد؛ ۱۲۰ تا ۲۰۰ لیتر با قیمت ۱۰۰۰۰ تومان و مقادیر بالاتر با قیمت آزاد ۲۰۰۰۰ تومان.»

واردات بنزین سوپر توسط بخش خصوصی

از سوی دیگر کرامت ویس کرمی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران هم از واردات بنزین سوپر توسط بخش خصوصی و فروش با نرخ آزاد خبر داده است. او توضیح داده که «دولت این سیاست را تدوین و به وزارت نفت تکلیف کرده تا از این طریق شرکت‌هایی را شناسایی کرده و با تأیید صلاحیت، آنها را به عنوان واردکننده معرفی کند. همچنین مقرر شد شرکت‌های توزیع کننده بنزین ویژه را وارد کنند و با قیمت آزاد عرضه کنند، شیوه نامه‌ای در این زمینه در مجموعه پالایش و پخش و وزارت نفت تدوین شده که بر اساس این شیوه نامه باید به درگاه ملیر مراجعه کرده و از این طریق هم واردکننده و هم توزیع‌کننده شناسایی شده و از مجموعه پالایش و پخش گواهی دریافت کند.»

ذخیره‌سازی بنزین سوپر

کرامت ویس کرمی افزوده که «شرکت‌های توزیع کننده می‌توانند هم ذخیره‌سازی بنزین سوپر را انجام دهند و هم توزیع بنزین سوپر را در کشور عملیاتی کنند.» مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران گفته «بر اساس این مصوبه به دنبال این هستیم که از طریق وزارت اقتصاد و امور دارایی که مجوزها را راهبری و مدیریت می‌کند مجوزی برای شرکت‌های واردکننده دریافت کنیم.» او همچنین توضیح داده که «ورود بنزین سوپر به کشور زیرساخت نیاز دارد ، بخش خصوصی انبارهایی که گوشه و کنار کشور حتی در کنار سواحل یا نزدیک به سواحل داریم می‌تواند آن ها را اجاره کرده و واردات ذخیره‌سازی بنزین سوپر را انجام دهد.» او افزوده که «دولت هیچ‌گونه مداخله‌ای در فرآیند واردات و توزیع نخواهد داشت. اینکه واردات از چه کشورهایی انجام شود، بستگی به شرایط بازار دارد. مزیت مهم این اقدام در آن است که بنزین سوپر به صورت کامل توسط بخش خصوصی تأمین و توزیع می‌شود و به این ترتیب، اکوسیستم توزیع سوخت کشور با ورود بازیگران جدید دچار تحول خواهد شد.» کرامت ویس کرمی افزوده «ساز و کار تعیین قیمت از طریق بورس انرژی تعیین می‌شود یعنی وارد کننده باید قیمتی که دارد باید از این طریق تعیین شود از مواردی است که سرمایه گذار بخش خصوصی اعم از واردکننده و توزیع کننده انجام می‌دهند.»

حذف کارت سوخت

طی روزهای گذشته رسانه‌های داخلی گزارش داده بودند که در صورت اجرای به‌ موقع، از مرداد ۱۴۰۴، کارت‌های سوخت حذف شده و سهمیه بنزین مستقیماً به کارت‌های بانکی واریز خواهد شد. در حال حاضر، مدل و معماری استفاده از کارت بانکی برای سوخت‌گیری در مرحله مطالعه قرار دارد و پروژه به‌ صورت پایلوت اجرا می‌شود. چهار ماه فرصت داده شده تا امکان‌سنجی انجام شود و به مرحله اجرایی برسد. افزایش قیمت بنزین از ماه‌ها پیش و با آغاز به کار دولت پزشکیان مطرح شده بود. همزمان با سفرهای نوروزی امسال نیز بار دیگر موضوع کمبود تولید بنزین در کشور و نامتناسب بودن حجم تولید با مصرف نمایان شد. اگر چه دولت انگشت اتهام را به سمت مردم دراز کرده و ادعا می‌کند مصرف زیاد علت کمبود است اما واقعیت اینست که سال‌هاست صنعت نفت و پتروشیمی در ایران با عقب‌ماندگی در جذب سرمایه‌گذاری و توسعه روبروست.

تکذیب افزایش قیمت سوخت!

در شرایطی که همزمان با تعطیلات نوروز، احتمال افزایش قیمت بنزین مطرح شده بود اما محسن پاکنژاد وزیر نفت جمهوری اسلامی گفته بود دولت فعلا برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین ندارد و تأکید کرده «الان چنین بحثی نداریم.» فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت نیز با تکذیب خبر طرح دولت برای افزایش قیمت بنزین مدعی شده که «هدف دولت، مدیریت مصرف سوخت است نه گران کردن آن؛ سیاست دولت صرفاً افزایش قیمت سوخت نیست، بلکه هدف اصلی، توزیع عادلانه یارانه‌ها و بهینه‌سازی مصرف است.» جمهوری اسلامی یکبار دیگر در آبان ۹۸ و بدون اعلام قبلی به شهروندان قیمت بنزین را افزایش داد و این موضوع سبب آغاز اعتراضات سراسری آبان ۹۸ شد. در سال‌های اخیر نیز لزوم برداشته شدن یارانه بنزین و افزایش قیمت بنزین مطرح بود. اکنون به نظر می‌رسد دولت به صورت پلکانی به دنبال کاهش یارانه بنزین و افزایش قیمت آن است. افزایش قیمت بنزین به علت ارتباط مستقیمی که در افزایش حمل‌ونقل دارد به صورت مستقیم و غیرمستقیم سبب افزایش قیمت انواع کالاها و خدمات می‌شود و در نتیجه هزینه زندگی شهروندان را با افزایش روبرو می‌کند.

جزئیات طرح جدید

۱. ساختار سه‌نرخی قیمت‌ها

۲. تغییر سیستم توزیع

• ✅ حذف کارت سوخت و جایگزینی با کد ملی

• ✅ واریز سهمیه به کارت بانکی از مرداد ۱۴۰۴

• ✅ اجرای پایلوت در ماه‌های آینده

۳. آزادسازی واردات بنزین سوپر

• بخش خصوصی می‌تواند بنزین سوپر وارد کند

• قیمت در بورس انرژی تعیین می‌شود

• دولت در قیمت‌گذاری دخالت نمی‌کند

تأثیرات اقتصادی افزایش قیمت

• 📈 افزایش هزینه حمل‌ونقل و به دنبال آن گرانی کالاها

• 💸 کاهش قدرت خرید خانوارهای کم‌درآمد

• ⛽ رشد قاچاق سوخت به کشورهای همسایه

واکنش‌های مسئولان

نمودار مقایسه قیمت‌ها

جمع‌بندی

این تغییرات اگرچه ممکن است به کاهش مصرف سوخت و کاهش قاچاق کمک کند، اما بدون شک تورم جدیدی را به اقتصاد ایران تحمیل خواهد کرد. اجرای پلکانی طرح نشان می‌دهد دولت از تکرار تجربه آبان ۹۸ هراس دارد.

سوال اساسی
آیا این طرح می‌تواند بدون اعتراضات گسترده اجرایی شود؟ نظرات خود را درباره تأثیر این افزایش قیمت بر زندگی روزمره با ما در میان بگذارید.

هشدار
هنوز جزئیات نهایی طرح (مانند سقف دقیق سهمیه‌ها) اعلام نشده است. منتظر اخبار رسمی از وزارت نفت باش