آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
آیا اروپا در بازی دیپلماسی هستهای ایران به حاشیه رانده شده است؟ در حالی که دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا در رم برگزار میشود، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، با اشاره به کمرنگ شدن نقش سه کشور اروپایی، تاکید کرد: «مذاکره اصلی در حال حاضر با آمریکاست.» اما آیا این به معنای پایان نقش اروپا در برجام است؟ یا تنها یک تاکتیک دیپلماتیک برای افزایش فشار بر واشنگتن؟
آماده دیدار با اروپاییها در رم هستیم اما نقش آنها کمرنگ شده است
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز چهارشنبه ۳۰ آوریل (۱۰ اردیبهشت) از
برگزاری دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا در پایتخت ایتالیا خبر داد. آقای عراقچی با بیان اینکه دور بعدی
مذاکرات روز شنبه در رم برگزار خواهد شد، گفت: «میزبان مذاکرات کشور عمان است و به
دلایل فنی و لجستیکی تصمیم گرفتند که دور دوم و چهارم در رم برگزار شود.» وزیر خارجه ایران
در پاسخ به شایعات در خصوص «شکلگیری اختلافاتی در دور دوم مذاکرات»، گفت: «هر
مذاکرهای براساس اختلافات صورت میگیرد، اگر اختلافی وجود نداشته باشد که مذاکره
انجام نمیشود.» وزیر امور خارجه
پس از جلسه هیات دولت: سه کشور اروپایی به نظر من به خاطر سیاستهای غلطی که اتخاذ
کردند در حال حاضر نقش شان کمرنگتر شده است. سه کشور اروپایی به نظر من به خاطر سیاستهای
غلطی که اتخاذ کردند در حال حاضر نقش شان کمرنگتر شده است البته ما مایل به این
قضیه نیستیم برای همین هم دور بعدی مذاکرات را آمادگی داریم با آنها در رم برگزار
بکنیم.
عباس عراقچی در حاشیه جلسه هیات دولت با رد ادعاها در خصوص «وقتکشی»
تیم ایرانی در مذاکرات، گفت: «ما اصلا علاقمند به مذاکرات فرسایشی نبوده و به
دنبال وقت تلف کردن هم نیستیم.» وی همچنین با بیان این که ایران روز جمعه قبل از دور بعدی مذاکرات
با آمریکا یک جلسه با ۳ کشور اروپایی برگزار خواهد کرد، گفت: «نقش سه کشور اروپایی به دلیل
سیاست های غلطی که اتخاذ کردند در حال حاضر کمرنگتر شده است، البته ما مایل به این
موضوع نیستیم و به همین دلیل آمادگی داریم دور بعدی مذاکرات را با آن ها در رم
برگزار کنیم.»
همزمان دو منبع دیپلماتیک به خبرگزاری رویترز گفتهاند که نمایندگان
سیاسی فرانسه، بریتانیا و آلمان روز جمعه در رم با مقامات ایرانی دیدار خواهند کرد. پیش از این سه کشور اروپایی تهدید کرده
بودند که اگر مذاکرات ایران و آمریکا به توافقی منجر نشود مکانیسم ماشه را، که به
معنی بازگرداندن تمامی تحریمهای سازمان ملل علیه تهران است، در تابستان کلید
خواهند زد.
ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، روز گذشته با حمایت از گفتوگوهای
ایران و آمریکا گفته بود: «همانطور که میدانید هر هفته به تاریخ انقضای برجام
نزدیک و نزدیکتر میشویم. از همین رو اروپائیها که همچنان در چارچوب توافق برجام
باقی ماندهاند باید تا تابستان تصمیم مهمی مبنی بر بازگرداندن تحریمهایی که ۱۰ سال پیش لغو
شدند، اتخاذ کنند و البته که این مهم وابسته به تعهداتی است که باید ببینیم ایران
مایل به ارائه آنها است یا نه.»
بسیاری از محدودیتهای کلیدی که بر اساس برجام بر برنامه غنیسازی
اورانیوم جمهوری اسلامی ایران اعمال شده است، ۱۰ سال پس از این توافق و در روز ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵ برداشته میشود. آقای عراقچی روز چهارشنبه همچنین
درباره نقش آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مذاکرات گفت: «در حال حاضر آژانس هیچ
نقشی در مذاکرات ندارد. اما اگر توافقی حاصل شود، راستیآزمایی در حوزه مسائل هستهای
بهطور طبیعی بر عهده آژانس خواهد بود.»
روز گذشته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، پس از
شرکت در جلسه غیرعلنی شورای امنیت، با اشاره به مذاکرات میان ایران و آمریکا گفت:
«در زمان بسیار مهمی هستیم.» آقای گروسی افزود: «من به صورت دائم با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه
آمریکا و عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در تماس هستم تا پشتیبانی
فنی و ظرفیت نظارتی را که آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید بتواند اعمال کند
فراهم کنم.»
تحلیل سیاسی آسیانیوز ایران
چرا ایران اروپا را به حاشیه میراند؟
۱. ضعف دیپلماتیک اروپا
-
سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان، انگلیس) پس از خروج آمریکا از برجام، نتوانستند تضمینهای اقتصادی مورد نظر ایران را عملی کنند.
-
تحریمهای ثانویه آمریکا باعث شد شرکتهای اروپایی از همکاری با ایران خودداری کنند.
۲. اولویت مذاکره مستقیم با آمریکا
-
ایران به این نتیجه رسیده که واشنگتن تصمیمگیرنده نهایی است و گفتوگوهای غیرمستقیم تنها فرآیند را طولانیتر میکند.
-
عراقچی تصریح کرد: «اختلاف نظر در مذاکرات طبیعی است، وگرنه که اصلاً مذاکرهای در کار نبود.»
۳. تهدید اروپا به فعالسازی مکانیسم ماشه
نتیجهگیری
به نظر میرسد ایران با تمرکز بر مذاکره با آمریکا، قصد دارد اروپا را به تماشاگر تبدیل کند. اما آیا این استراتژی جواب خواهد داد؟ یا اروپا با فعالسازی مکانیسم ماشه، بازی را به نفع خود تغییر خواهد داد؟