آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
در چهارمین دور از مذاکرات هستهای، ایران با ارائه پیشنهاد تشکیل "کنسرسیوم غنیسازی" غافلگیرکننده عمل کرد؛ ایدهای که نهتنها طرف آمریکایی را شوکه کرد، بلکه با واکنش سرد همپیمانان عربی روبهرو شد. حالا با اصرار آمریکا بر سند مدنظر خود که حقوق فنی ایران را نقض میکند، آیا این مذاکرات بار دیگر در آستانه بنبست قرار گرفته است؟
پیشنهاد جسورانه ایران در مذاکرات
عراقچی در دور چهارم مذاکرات پیشنهاد «کنسرسیوم غنیسازی» را به طرف مقابل ارائه کرد؛ پیشنهادی که ابراز شگفتی طرف مقابل روبهرو شد. عراقچی در دور چهارم مذاکرات پیشنهاد «کنسرسیوم غنیسازی» را به طرف مقابل ارائه کرد؛ پیشنهادی که ابراز شگفتی طرف مقابل روبهرو شد.
مخالفت کشورهای عربی و اصرار آمریکا بر سند یکجانبه
اما برخی از کشورهای عربی منطقه که قرار بود قطعات پازل کنسرسیوم غنیسازی را تشکیل دهند، از این ایده استقبال نکرده و پذیرش این مسیر را برخلاف راهبردهای هستهای خود ارزیابی کردهاند. حتی تور خلیج فارس وزیر امور خارجه کشورمان هم نتوانست نظر مثبت برخی از پایتختهای مهم عربی را برای پیگیری این ایده جلب کند.
اگر طرف آمریکایی از اِعمال زور برای پیگیری این مسیر استفاده نکند، نتیجه مثبتی در انتظار آن نخواهد بود و دو طرف باید به سراغ راهکار دیگری بروند. طرف آمریکایی هم سند مدنظر خود را به تیم ایرانی تحویل داده و «استیو ویتکاف» خواهان تمرکز بر سند آمریکایی شده است؛ سندی که به نظر میرسد محوریت آن همچنان بر نقض حقوق قانونی و فنی ایران در NPT است و امکان انجام فرایندهای فنی غنیسازی در کشورمان را زیر سؤال میبرد.
تحلیل سیاسی آسیانیوز ایران
۱. ماهیت پیشنهاد کنسرسیوم
-
این طرح احتمالاً مبتنی بر "اشتراکگذاری فناوری و نظارت چندجانبه" بر غنیسازی ایران بوده تا هم نگرانیهای غرب را کاهش دهد و هم حق غنیسازی داخلی ایران را حفظ کند.
-
اما عدم استقبال کشورهای عربی نشان میدهد که "رقابت امنیتی منطقه" اجازه همکاری در این سطح را نمیدهد.
۲. چرا کشورهای عربی مخالفت کردند؟
-
این کشورها "برنامههای هستهای غیرنظامی خود" را در اولویت قرار دادهاند و مشارکت در کنسرسیوم را مغایر با منافع ملی میدانند.
-
"نقش آمریکا" نیز کلیدی است؛ اگر واشنگتن فشار نیاورد، انگیزهای برای همراهی عربها وجود ندارد.
۳. سند آمریکایی؛ بازگشت به نقطه آغاز؟
۴. سناریوهای پیشرو
-
🔴 بنبست: اگر آمریکا به زور متوسل نشود و ایران هم از حقوق فنی خود کوتاه نیاید، مذاکرات متوقف میشود.
-
🟢 راهحل جایگزین: احتمالاً دو طرف باید به "یک سازوکار نظارتی جدید" خارج از چارچوب کنسرسیوم فکر کنند.
سوال کلیدی
آیا آمریکا حاضر است در ازای کاهش تحریمها، "حق غنیسازی محدود ایران" را بپذیرد، یا همچنان به دنبال پیروزی کامل است؟