ماجرای سقوط هواپیمای حجاج موریتانی در دریای سرخ

آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:

 در روزهای اخیر، شبکه‌های اجتماعی شاهد انتشار گسترده‌ی ویدیوها و تصاویری بوده‌اند که ادعا می‌کنند یک هواپیمای حامل زائران موریتانی با ۲۲۰ سرنشین در دریای سرخ سقوط کرده و تمامی مسافران جان باخته‌اند. این خبر به سرعت در پیام‌رسان‌ها و پلتفرم‌های مختلف دست‌به‌دست شد و موجی از نگرانی را میان کاربران ایجاد کرد. اما بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد که این خبر کاملاً جعلی است. نه تنها هیچ رسانه معتبر جهانی چنین رویدادی را تأیید نکرده، بلکه مقامات موریتانی و شرکت هواپیمایی این کشور نیز به‌صورت رسمی این ادعا را تکذیب کرده‌اند. شرکت هواپیمایی موریتانی اعلام کرد که تمامی پروازهای حج این کشور در روزهای اخیر به سلامت به مقصد رسیده‌اند. جالب اینجاست که منشأ ویدیوهای منتشرشده نیز مربوط به حوادث دیگر است. یکی از این کلیپ‌ها که نشان‌دهنده‌ی غرق شدن یک ایرباس در آب است، در واقع مربوط به یک پروژه توریستی در ترکیه در سال ۲۰۱۹ می‌باشد که هواپیما را به صورت کنترل‌شده در آب قرار دادند تا محیطی برای غواصی ایجاد شود. این ویدیو هیچ ارتباطی با سقوط هواپیمای مسافرتی ندارد. این اتفاق بار دیگر نشان می‌دهد که چگونه اخبار جعلی می‌توانند در کمترین زمان گسترش یابند و باعث ایجاد ترس و نگرانی در جامعه شوند. تکذیب‌های رسمی و بررسی منابع معتبر تنها راه مقابله با چنین شایعاتی است.

ویدیوی سقوط هواپیما در دریای سرخ

در شبکه‌های اجتماعی تصاویر و ویدیوهایی منتشر شده که مدعیست یک پرواز حج متعلق به کشور موریتانی با ۲۲۰ زائر در مسیر عربستان سعودی در دریای سرخ سقوط کرده و تمامی سرنشینان جان باخته‌اند. در هیچ رسانه و خبرگزاری معتبری چنین خبری منتشر نشده و هیچ منبع رسمی چنین چیزی را اعلام نکرده‌است.

همه پروازهای تجاری و مسافری در سراسر دنیا قابل ردیابی هستند و گزارشی از سقوط هواپیمایی موریتانی یا هر پرواز دیگری در مسیر حج، منتشر نشده‌است. مقامات کشور موریتانی گزارش‌های مربوط به سقوط هواپیما را به‌طور قاطع رد کرده‌اند. شرکت هواپیمایی موریتانی نیز با صدور بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که سه پرواز برنامه‌ریزی‌شده در تاریخ‌های ۲۳، ۲۴ و ۲۵ مه ۲۰۲۵ بدون هیچ مشکلی به مقصد خود در عربستان سعودی رسیده‌اند. تصاویر و ویدیوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نیز بررسی و مشخص شده که مربوط به حوادث گذشته هستند و ارتباطی با پروازهای اخیر ندارند. تصویر غرق‌شدن یک هواپیمای ایرباس در آب، ربطی به سقوط ندارد. بدنه این هواپیما به صورت کنترل‌شده درون آب قرار می‌گیرد تا محیط جالبی را برای غواصان ایجاد کند. این اتفاق مربوط به سال ۲۰۱۹ در سواحل توریستی ترکیه است.

۱. منشأ خبر جعلی و نحوه انتشار آن

• این شایعه ابتدا در گروه‌های تلگرامی و صفحات فیک خبری منتشر شد.
• از تصاویر و ویدیوهای قدیمی به عنوان «مدرک» استفاده شد تا خبر را باورپذیر جلوه دهند.
• سرعت انتشار آن در شبکه‌های اجتماعی نشان‌دهنده سوءاستفاده از حساسیت موضوع حج بود.

۲. چرا این خبر ساختگی بود؟

• عدم گزارش در رسانه‌های معتبر: هیچ خبرگزاری مانند BBC، Reuters، یا AP چنین رویدادی را پوشش ندادند.
• ردیابی پروازها: تمام پروازهای تجاری در سیستم‌های ردیابی مانند FlightRadar24 ثبت می‌شوند و هیچ موردی از سقوط گزارش نشده بود.
• تکذیف رسمی مقامات: دولت موریتانی و شرکت هواپیمایی این کشور بلافاصله خبر را تکذیب کردند.

۳. ویدیوهای جعلی چگونه دستکاری شدند؟

• استفاده از کلیپ هواپیمای غرق‌شده در ترکیه (۲۰۱۹) که برای پارک زیرآبی استفاده شده بود.
• ادعای نادرست درباره تعلق این تصاویر به سقوط اخیر.
• انتشار تصاویر حوادث هوایی گذشته به عنوان «مدرک».

۴. چرا چنین شایعاتی خطرناک هستند؟

• ایجاد ترس و نگرانی در میان خانواده‌های زائران.
• تضعیف اعتماد به رسانه‌های رسمی و افزایش باورپذیری اخبار جعلی.
• امکان سوءاستفاده سیاسی یا اقتصادی از چنین اخباری.

موریتانی کجاست؟!

جمهوری اسلامی موریتانی کشوری در شمال غرب آفریقا است که به تازگی به جمع تولیدکنندگان نفت قاره سیاه پیوسته است.(حدودا 15 سال) موریتانی از جنوب غربی با سنگال، از شرق با مالی، از شمال شرقی با الجزایر و از شمال غربی با صحرای غربی همسایه است. حدود 90 درصد از خاک این کشور را بیابان پوشانده است. بسیاری از مردم این کشور چادرنشین هستند.  سرزمین موریتانی در قدیم بنام شنقیط شناخته می‌‌شد و در دوره استعمار فرانسه به موریتانی مشهور شد.

پایتخت موریتانی

پایتخت آن نوآکشوت است که در عین حال بزرگترین شهر آن هم به حساب می‌آید. در قرن پانزدهم میلادی اولین گروه‌های پرتغالی و اسپانیایی وارد این سرزمین شدند. در سال 1920 این سرزمین مستعمره فرانسه شد و در سال 1960 مستقل شد.

سیاست در موریتانی

رئیس جمهور در این کشور با رای مردم برای دوره‌ای پنج ساله انتخاب می‌شود. هم اوست که نخست‌وزیر را انتخاب می‌کند. نخست وزیر ریاست کابینه وزرا را به عهده دارد. در این کشور دو مجلس وجود دارد. یکی مجلس شیوخ که 56 کرسی دارد و دوره نمایندگی آن شش ساله است. دیگری مجلس ملی که 95 عضو دارد و نمایندگان آن برای دوره‌ای پنج ساله با رای مردم انتخاب می‌شوند.

اقتصاد موریتانی

تولید ناخالص داخلی این کشور 818/5میلیارد دلار است. 786 هزار نفر نیروی کار این کشور را تشکیل می‌دهند. نرخ بیکاری در این کشور 20 درصد است و 40 درصد از مردم آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در سال 2003 میلادی نرخ تورم در آن 7 درصد بود.

محصولات صادراتی موریتانی

محصولات صادراتی این کشور شامل سنگ آهن، ماهی و طلا است که به کشورهای چین (1/26درصد)، ایتالیا (7/11 درصد)، فرانسه (5/10 درصد)، اسپانیا (9/6درصد)، بلژیک (8/6درصد)، ژاپن (4/5 درصد) و ساحل عاج (6/4درصد) صادر می‌شود.

محصولات وارداتی موریتانی

محصولات وارداتی آن شامل ماشین آلات و تجهیزات، محصولات نفتی، کالاهای اساسی، مواد غذایی و کالاهای مصرفی است که از کشورهای فرانسه (9/11 درصد)، چین (1/8درصد)، بلژیک (8/6 درصد)، آمریکا (7/6 درصد)، ایتالیا (9/5 درصد)، اسپانیا (7/5درصد) و برزیل (5/5درصد) وارد می‌شود.

مردم موریتانی

جمعیت این کشور سه میلیون و 364 هزار و 940 نفر با میانگین سنی 2/17سال است. امید به زندگی برای زنان 28/56و برای مردان 61/51 سال است. همه مردم موریتانی مسلمان هستند. زبان رسمی این کشور عربی است.