آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
با طولانیتر و شدیدتر شدن فصلهای آلرژی بر اثر تغییرات اقلیمی، این سؤال بیش از پیش مطرح میشود؛ سرما خوردهام یا آلرژی دارم؟ بهار فصل شکوفه و نو شدن است، روزها بلندتر و هوا گرمتر میشود اما درست وقتی همهچیز جان میگیرد، گلو شروع به سوزش میکند ، بینی میگیرد، عطسهها شروع میشود و آدم نمیداندکه اینها نشانههای آلرژیاند یا سرماخوردگی؟! درست است که بهار با خودش طراوت و سرسبزی میآورد اما همین طبیعت زنده میتواند حجم زیادی گرده و مواد آلرژن وارد هوا کند، پس چطور میتوان فهمید که دلیل آبریزش بینی و عطسهها آلرژی است یا سرماخوردگی؟ آیا واقعا مریض شدهایم و ممکن است دیگران را مبتلا کنیم یا فقط سیستم ایمنی بدنمان بیشازحد به محرکهای بیرونی واکنش نشان داده است؟!
دکتر جسی براکامونته، پزشک خانواده در کلینیک مایو، میگوید بسیاری از افراد این دو را با هم اشتباه میگیرند چون علائمشان شباهت زیادی به هم دارد: آبریزش و گرفتگی بینی و عطسه. حالا اما تشخیص تفاوت بین آلرژی و سرماخوردگی مهمتر از همیشه است چونکه تغییرات اقلیمی باعث شده است فصل آلرژی طولانیتر و شدیدتر شود. یک مطالعه نشان میدهد از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۸ فصل گردهافشانی در آمریکا ۲۰ روز طولانیتر شده و میزان گردههای موجود در هوا هم ۲۱ درصد افزایش یافته است. در بریتانیا هم معمولاً فصل آلرژی از ماه مارس شروع میشد، اما حالا ممکن است از ژانویه یا حتی زودتر آغاز شود. بخصوص امسال که در آمریکا از بهار ۲۰۲۵ بهعنوان «بدترین فصل آلرژی تاریخ» نام بردهاند و اداره هواشناسی بریتانیا هم نسبت به وقوع انفجار گرده، یعنی افزایش ناگهانی و شدید گرده در هوا هشدار داده است.
آلرژی فصلی دقیقا چیست؟
آلرژی زمانی اتفاق میافتد که بدن نسبت به یک ماده بیضرر مثل گرده واکنش شدید نشان میدهد. آلرژی فصلی که گاهی با نام تب یونجه هم شناخته میشود حدود یکچهارم بزرگسالان در آمریکا و بریتانیا را درگیر میکند. معمولاً با تغییر فصل و آغاز گردهافشانی درختان، چمنها و گیاهان، علائم آلرژی هم شدت میگیرد. دکتر نیتا اوگدن، متخصص آلرژی و آسم، توضیح میدهد که در بهار، گرده درختان عامل اصلی تحریک آلرژی است، در تابستان گرده چمن و در پاییز بیشتر گیاهانی مثل راگوید (ragweed) باعث بروز علائم میشوند. در بریتانیا فصل آلرژی از گرده درختانی مثل فندق و غان در بهار شروع میشود. از ماه مه تا ژانویه گرده چمنها بیشتر است و از ژوئن تا پاییز هم گرده گیاهانی مثل داک و موگوورت در هوا پخش میشود.
سرماخوردگی چطور اتفاق میافتد؟
براکامونته میگوید وقتی از سرماخوردگی حرف میزنیم معمولاً منظورمان ویروسی مثل راینوویروس است که بیشتر در بهار و تابستان شایع میشود. البته ویروسهایی مثل آنفلوآنزا یا RSV هم میتوانند علائم مشابهی ایجاد کنند. در هر دو حالت آلرژی و سرماخوردگی، علائمی مثل عطسه، آبریزش بینی، گرفتگی مجاری تنفسی و حتی احساس خستگی دیده میشود اما یک تفاوت مهم وجود دارد: آلرژی معمولاً باعث خارش چشم و گلو میشود در حالیکه سرماخوردگی بیشتر باعث گلو درد میشود نه خارش. براکامونته میگوید اگر احساس میکنید دارید شیشه قورت میدهید، احتمالاً سرما خوردهاید. سرماخوردگی معمولاً بعد از چند روز بهتر میشود اما آلرژی ممکن است تا آخر فصل ادامه پیدا کند. تفاوت دیگر این است که سرماخوردگی مسری است ولی آلرژی اینطور نیست. اگر علائم سرماخوردگی مثل عطسه و آبریزش بینی دارید ممکن است از طریق هوا یا سطوح آلوده، ویروس را به دیگران منتقل کنید. بهطور معمول علائم سرماخوردگی بین سه تا هفت روزطول میکشد، البته ممکن است در افراد مسن یا دارای بیماری زمینهای بیشتر طول بکشد.
چگونه می توانیم آلرژی را در فصل های آلرژی زا کنترل کنیم؟
اوگدن میگوید برای کاهش علائم آلرژی شستوشوی بینی با محلول سالین (آبنمک) میتواند به پاکسازی مخاط و مواد آلرژن کمک کند. قطره چشم برای رفع خارش و قرمزی چشم و اسپریهای بینی کورتونی یا آنتیهیستامینها برای کنترل بسیاری از علائم آلرژی کاربرد دارند، مخصوصاً اگر از نوع خوابآور نباشد و ماندگاری بیشتری داشته باشد. دکونژستانتها (ضداحتقانها) هم ممکن است مؤثر باشند البته اگر دچار فشار خون بالا، بیماریهای چشمی، مشکلات تیروئید یا مثانه هستید، توصیه میشود پیش با پزشک مشورت کنید. یکی دیگر از پیشنهادهای او استفاده از اپلیکیشنهای پایش گرده است تا بتوانید در روزهایی که سطح گرده بالاست، از قرار گرفتن در فضای باز خودداری کنید. اگر هم داروهای بدون نسخه جواب نداد حتماً به پزشک مراجعه کنید.
اگر واقعا سرماخورده بودیم و آلرژی در کار نبود چکار کنیم؟
براکامونته توصیه میکند اگر سرماخوردهاید بهترین کار استراحت، نوشیدن مایعات، در خانه ماندن و صبر کردن است تا بدن خودش بهبود پیدا کند و البته تا زمانی که علائم دارید بهتر است از دیگران فاصله بگیرید تا آنها مبتلا نشوند. جالب اینجاست که نویسنده همین مقاله هم چند روزی دچار آبریزش بینی شده بود و نمیدانست با آلرژی طرف است یا سرماخوردگی. بله... سرماخورده بود!
کلام پایانی
با توجه به تغییرات اقلیمی و شدیدتر شدن علائم آلرژی در سالهای اخیر، شناخت تفاوتهای بین آلرژی و سرماخوردگی بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. این آگاهی نه تنها به انتخاب درمان مناسب کمک میکند، بلکه از انتشار ناخواسته ویروسها در مواردی که فرد گمان میکند آلرژی دارد اما در واقع سرماخورده است، جلوگیری میکند. در صورت تردید، مشورت با پزشک بهترین راهکار است.