ماجرای میانجی گری قبرس بین ایران و اسرائیل

آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:

در این میان، پایگاه‌های نظامی بریتانیا در قبرس در کانون توجه قرار دارند. مقام‌های این کشور نگران‌اند، زیرا بریتانیا در آنجا دو پایگاه مستقل دارد که می‌توانند اهداف بالقوه‌ای برای حملات احتمالی تلقی شوند. آکروتیری، مهم‌ترین این پایگاه‌ها، در غرب شهر بندری لیماسول واقع شده است. فرودگاه نظامی آکروتیری نقشی راهبردی در عملیات‌های نظامی در خاورمیانه ایفا می‌کند و طی دهه‌های گذشته چندین بار مورد استفاده قرار گرفته است. هنوز مشخص نیست که آیا این پایگاه در جریان درگیری نظامی اخیر با ایران، در حمایت از اسرائیل نقش داشته است یا نه.

قبرس "پناهگاه امن" هواپیماهای اسرائیلی

قبرس همچنین پناهگاهی امن برای هواپیماهای اسرائیلی محسوب می‌شود. پس از آغاز جنگ با ایران، شرکت‌های هواپیمایی اسرائیلی برخی از هواپیماهای خود را به فرودگاه‌های قبرس منتقل کرده‌اند. به گزارش فرستنده رسمی قبرس RIK، از زمان شروع درگیری میان ایران و اسرائیل، تدابیر شدید امنیتی در اطراف فرودگاه‌های لارناکا و پافوس به اجرا در آمده است. قبرس خیلی به منطقه بحران نزدیک بوده و درگیری‌ها در این کشور به‌شدت محسوس هستند. این جمهوری کوچک عضو اتحادیه اروپا تنها حدود ۲۵۰ کیلومتر با اسرائیل فاصله دارد. این نزدیکی باعث شده که ساکنان سواحل جنوبی قبرس شب‌ها بتوانند حملات هوایی ایران و فعالیت‌های سامانه‌های دفاع موشکی اسرائیل را همچون آتش‌بازی دوردستی مشاهده کنند.

رسانه‌های قبرس درباره این مشاهدات گزارش داده‌اند، و کستانتینوس لتیبیوتیس، سخنگوی دولت این کشور، این گزارش‌ها را در تلویزیون یونانی ERTnews تأیید کرده است. حتی پیش از حملات اخیر جمهوری اسلامی به اسرائیل، کارشناسان درباره پیامدهای احتمالی تشدید تنش نظامی میان دو کشور هشدار داده بودند. اسرائیل در نخستین ساعات بامداد جمعه گذشته (۱۳ ژوئن / ۲۳ خرداد) حمله‌ای بی‌سابقه، گسترده و غافلگیرکننده را به اهدافی در خاک ایران آغاز کرد. در این حملات چندین مرکز تأسیسات هسته‌ای و نظامی بمباران شدند، فرماندهان نیروهای مسلح و سپاه پاسداران جمهوری اسلامی کشته شدند و تقریباً کل فرماندهی نیروی هوافضای سپاه نیز از بین رفت. جمهوری اسلامی ایران عصر همان روز در واکنش، با پهپادها و موشک‌های بالستیک به اسرائیل حمله کرد. بامداد امروز یکشنبه نیز صدا و سیمای جمهوری اسلامی از آغاز موج جدیدی از حمله به اسرائیل خبر داد.

درخواست انتقال "پیام" به اسرائیل؛ روایت قبرس، تکذیب ایران

تهران در حالی "ادعای یک رسانه خارجی" درباره درخواست از قبرس برای انتقال "پیام‌های" ایران به اسرائیل را تکذیب کرده که رئیس جمهوری قبرس خود از این درخواست خبر داده است. قبرس نگران حمله احتمالی به خاک خود است. تهران خبر "رسانه خارجی" درباره درخواست انتقال "پیام" به اسرائیل را تکذیب کرده، اما رئیس‌جمهورقبرس خود از این درخواست خبر داده است. 

نیکوس کریستودولیدس، رئیس جمهوری قبرس، امروز یکشنبه (۱۵ ژوئن / ۲۵ خرداد) گفت که ایران از قبرس خواسته است تا "پیام‌هایی" را به اسرائیل منتقل کند، زیرا این جزیره واقع در شرق مدیترانه خواستار خویشتنداری طرفین در بحران به سرعت در حال گسترش خاورمیانه شده است. دفتر کریستودولیدس اعلام کرد که او امروز یکشنبه با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و نیز با سران کشورهای مصر، امارات متحده عربی و یونان گفت‌وگو کرده است.

پیش از این، کریستودولیدس به خبرنگاران گفته بود که ایران از قبرس خواسته است تا "پیام‌هایی" را به اسرائیل منتقل کند، اما او نگفت که این پیام‌ها دقیقاً از چه کسی و با چه مضمونی بوده‌اند. به گزارش رویترز، گرچه رئیس جمهوری قبرس از مبدأ مشخص و مضمون دقیق این پیام‌ها سخنی نگفته، اما این پیام‌ها پس از گفت‌وگوی وزیر خارجه قبرس با همتای ایرانی‌اش در شامگاه جمعه گذشته مطرح شده‌اند.

تهران تکذیب کرد

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، در "پاسخ به ادعای یک رسانه خارجی" مبنی بر ارسال پیام جمهوری اسلامی به اسرائیل از طریق قبرس گفت: «جمهوری اسلامی ایران هیچ پیامی از طریق هیچ کشوری به اسرائیل ارسال نکرده است.» به گزارش خبرگزاری مهر، روزنامه "سایپرس میل" مدعی شده است که مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران، از همتای قبرسی خود خواسته است تا «پیامی را به رژیم صهیونیستی منتقل کند.» سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در حالی "ادعای یک رسانه خارجی" را تکذیب کرده که رویترز، نه بر اساس منابع آگاه یا گزارش‌های رسانه‌ای، بلکه با استناد به اطلاعیه دفتر رئیس جمهوری قبرس خبر درخواست تهران برای انتقال "پیام‌هایی" به اسرائیل را منتشر کرده است.

انتقاد از "واکنش کند اتحادیه اروپا" به بحران خاورمیانه

رئیس جمهوری قبرس امروز همچنین از آنچه آن را "واکنش کُند اتحادیه اروپا به بحران جاری خاورمیانه" خواند، ابراز نارضایتی کرد. او افزود که قبرس، به‌عنوان نزدیکترین کشور عضو اتحادیه اروپا به منطقه بحرانی خاورمیانه، خواستار برگزاری نشست فوق‌العاده شورای وزیران خارجه اتحادیه اروپا شده است. به گفته او، پرتابه‌های شلیک‌شده از سوی ایران در حمله به اسرائیل، از نقاط مختلف قبرس در شب جمعه به شنبه قابل مشاهده بوده‌اند. کریستودولیدس به خبرنگاران گفت: «امکان ندارد اتحادیه اروپا مدعی نقشی ژئوپلیتیکی باشد، همه این تحولات را ببیند و دست‌کم نشست شورای وزیران خارجه را تشکیل ندهد.» قبرس ضمن ابراز آمادگی برای خروج اتباع کشورهای ثالث از مناطق بحرانی، از همه طرف‌ها خواسته است تا از هر اقدامی که به تشدید تنش منجر شود، خودداری کنند.

نگرانی قبرس از تشدید تنش‌ها

با تشدید تنش‌ها در خاورمیانه در پی درگیری نظامی میان اسرائیل و ایران، حتی در اتحادیه اروپا نیز نگرانی‌هایی درباره احتمال حملات وجود دارد. قبرس در این میان خود را آماده می‌کند. با حملات متقابل اسرائیل و جمهوری اسلامی ایران، اینک نگرانی در اتحادیه اروپا نیز نسبت به سرایت بحران به این سو وجود دارد. این تهدید به‌ویژه در قبرس بسیار جدی تلقی می‌شود. پایگاه‌های نظامی مستقر در این جزیره گردشگرپذیر اکنون در کانون توجه قرار گرفته‌اند.

جمهوری قبرس نزدیکترین کشور عضو اتحادیه اروپا به منطقه جنگ‌زده خاورمیانه است. در پی نگرانی از حملات احتمالی، اکنون اپلیکیشن تلفن همراهی به نام SyfeCY راه‌اندازی شده است. این برنامه به شهروندان امکان می‌دهد که در شرایط اضطراری، از طریق موقعیت‌یابی تلفن همراه، نزدیکترین پناهگاه را پیدا کنند. افزون بر این، اپلیکیشن مزبور شامل دستورالعمل‌ها و اطلاعات مفیدی است که به شهروندان آموزش می‌دهد چگونه در صورت وقوع حمله از خود محافظت کنند. طبق اعلام وزارت کشور قبرس، حدود ۲۲۰۰ پناهگاه در این کشور وجود دارد.

تحلیل سیاسی آسیانیوز ایران

جزئیات پایگاه‌های نظامی بریتانیا در قبرس

✔️ پایگاه آکروتیری

- واقع در غرب لیماسول  

- نقش راهبردی در عملیات‌های خاورمیانه  

- امکان استفاده برای پشتیبانی از اسرائیل  

✔️ پایگاه دکلیا

- دومین پایگاه بزرگ بریتانیا  

- تحت نظارت مستقیم وزارت دفاع بریتانیا  

✔️ نگرانی‌های امنیتی

- گزارش‌های محلی از مشاهده انفجارها و فعالیت‌های دفاع موشکی اسرائیل از سواحل قبرس  

- افزایش تدابیر امنیتی در فرودگاه‌های لارناکا و پافوس  

ادعای قبرس

- رئیس‌جمهور قبرس اعلام کرد ایران از این کشور خواسته «پیام‌هایی» را به اسرائیل منتقل کند.  

- این درخواست پس از تماس وزیر خارجه قبرس با همتای ایرانی مطرح شد.  

تکذیب ایران

- سخنگوی وزارت خارجه ایران هرگونه ارسال پیام به اسرائیل را رد کرد.  

- تأکید بر اینکه «ایران از هیچ واسطه‌ای برای ارتباط با اسرائیل استفاده نکرده است.»  

واکنش اتحادیه اروپا و وضعیت قبرس:  

موضع قبرس

- درخواست نشست فوری وزیران خارجه اتحادیه اروپا  

- انتقاد از «واکنش کند» اروپا به بحران خاورمیانه  

- راه‌اندازی اپلیکیشن SyfeCY برای یافتن پناهگاه‌های اضطراری  

تهدیدات احتمالی

- احتمال هدف قرار گرفتن قبرس به دلیل نزدیکی به اسرائیل (۲۵۰ کیلومتر)  

- نگرانی از استفاده اسرائیل از فرودگاه‌های قبرس برای عملیات نظامی  

🚨 سناریوهای محتمل

1️⃣ حمله محدود ایران به پایگاه‌های بریتانیا

- در صورت اثبات مشارکت این پایگاه‌ها در حمایت از اسرائیل  

- احتمال پاسخ نظامی بریتانیا  

2️⃣ تشدید بحران در اروپا

- گسترش درگیری به خاک اتحادیه اروپا  

- افزایش فشار بر ناتو برای مداخله  

3️⃣ دیپلماسی اضطراری

- نقش قبرس به عنوان میانجی (در صورت تمایل طرفین)  

- احتمال تشکیل ائتلاف بین‌المللی برای کاهش تنش‌ها