آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
پوریا زرشناس - دکترای اقتصاد انرژی های تجدیدپذیر
در حالی که رسانه‌های غربی دائما از حقوق بشر دم می‌زنند، تصاویر هولناک از شلیک به قایق‌های مهاجران در یونان یا اجازه غرق شدن آن ها در سواحل اسپانیا، واقعیت دیگری را نشان می‌دهد. این برخوردهای دوگانه، پرسش بزرگی را ایجاد می‌کند: آیا حفظ مرزها باید به قیمت نقض کرامت انسانی تمام شود؟
ایران؛ میزبان نامهربان یا مدیریت بحران؟
برخلاف اروپا، ایران با وجود تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، مهاجران غیرقانونی را جمع‌آوری و به مرز بازمی‌گرداند. اما آیا این روش واقعاً «انسانی» است؟ یا صرفاً یک راه‌حل موقت برای جلوگیری از بحران‌های بزرگ‌تر اجتماعی و امنیتی محسوب می‌شود؟
ترک‌های آلمان؛ زنگ خطر برای ایران
تجربه آلمان با جامعه ترک‌تبارش نشان داده که مهاجرت کنترل‌نشده می‌تواند به بحران هویت فرهنگی و امنیتی تبدیل شود. آیا ایران باید درس بگیرد یا تکرارکننده همان اشتباهات باشد؟
وعده پزشکیان؛ شعار یا راهکار؟
دکتر پزشکیان در دوران تبلیغات انتخاباتی، قول مقابله جدی با مهاجران غیرقانونی را داد. حالا که در موقعیت اجرایی قرار گرفته، آیا می‌تواند بین «امنیت ملی» و «حقوق بشر» تعادل ایجاد کند؟
نقدی دووجهی به سیاست‌های مهاجرتی؛
از برخوردهای خشن اروپا تا چالش‌های امنیتی-فرهنگی در ایران
در بسیاری از کشورهای اروپایی از یونان تا سواحل اسپانیا و ایتالیا مهاجر غیرقانونی را با تیر می‌زنند یا اجازه پهلو گرفتن قایق و کشتی آنها در سواحل خود را نداده و منجر به غرق شدن آنها می‌شوند، حال اینکه کشور ما آنها را جمع‌آوری کرده و با هزینه خود به مرز برمی‌گرداند، به هیچ‌وجه رفتار خشنی محسوب نمی‌شود. مهاجر غیرقانونی یا مهاجرت بیش از حد از یک سرزمین به سرزمین دیگر علاوه بر بحران‌های امنیتی فراوان در طولانی مدت منجر به آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی بسیاری خواهد شد. (ترک‌ها در آلمان امروز نمونه ملموسی از این مسئله است) یکی از وعده‌های دکتر پزشکیان مقابله جدی با بحران مهاجران غیرقانونی و رفع و رجوع آن ها بود و ایشان در زمان مسئولیت باید در این زمینه پاسخگو باشد. اینکه ما همیشه موضع «من چقدر انسان بزرگ‌منش، نوع دوست و خوبی هستم» را اتخاذ کنیم، شاید برای دلبری در شبکه‌های اجتماعی کارکرد داشته باشد، اما اگر به عنوان رویکرد و رویه سیاسی یک حزب یا جناح حاکم تبدیل شود، نتایج فاجعه باری به دنبال خواهد داشت. من هرگز از حضور غیرقانونی افراد در کشور دفاع نکرده‌ام. هر فردی که بدون مجوز رسمی وارد کشور شود یا امنیت عمومی را تهدید کند، طبیعتاً باید مطابق قانون با او برخورد شود - خواه تبعه افغانستان باشد، خواه ایرانی یا هر ملیت دیگری.
نکته‌ای که به هیچ وجه قابل پذیرش نیست
برخورد تحقیرآمیز و خشونت‌بار با افراد صرفاً بر اساس لهجه یا ظاهر فیزیکی، بدون بررسی هویت و سوابق آن ها. این رفتار نه تنها منطبق با قانون نیست، بلکه نشانه‌ای از ضعف فرهنگی و انسانی‌ماست. اگر ادعا می‌کنیم که خواهان پیشرفت ایران و ارتقای استانداردهای انسانی هستیم، اگر آرزوی رسیدن به سطح کشورهای متمدن و آزاد را داریم، باید به این اصل اساسی توجه کنیم که تمدن واقعی از همین نقطه آغاز می‌شود: رفتاری قانونمند و محترمانه حتی با کسانی که ممکن است حضورشان را نپسندیم. بدیهی است که با جاسوسان و قانون‌شکنان باید به شدیدترین شکل ممکن برخورد شود. اما نکته کلیدی اینجاست: تفکیک قائل شدن بین مجرمان و افراد بی‌گناه.
اخراج متخلفان؟ قطعاً بله. اما تحقیر، خشونت و برخوردهای غیرانسانی؟ هرگز قابل قبول نیست. جامعه‌ای که مدعی تمدن است، باید نشان دهد که می‌تواند ضمن حفظ امنیت و حاکمیت قانون، کرامت انسانی همه افراد - صرف نظر از ملیت و وضعیت اقامتی - را پاس بدارد. این نه تنها یک الزام اخلاقی، بلکه معیاری برای سنجش رشد واقعی یک جامعه است.
تحلیل اجتماعی آسیانیوز ایران؛
۱. چرا مهاجرت غیرقانونی تهدید است؟
- امنیتی: نفوذ جاسوسان یا تروریست‌ها تحت پوشش مهاجران
- فرهنگی: تغییر بافت جمعیتی و ایجاد تنش‌های قومی
- اقتصادی: فشار بر منابع ملی در شرایط تحریم
۲. راه‌حل‌های پیش‌رو
-
سیستم‌های هوشمند مرزی
استفاده از فناوری برای شناسایی مهاجران
-
تفکیک مجرمان از بی‌پناهان
ایجاد کمپ‌های موقت برای بررسی سوابق
-
همکاری بین‌المللی
حل ریشه‌ای مشکل در کشورهای مبدا
۳. معیار تمدن واقعی چیست؟
- برخورد قانونمند با متخلفان ≠ خشونت سیستماتیک
- حفظ امنیت ≠ نقض حقوق بشری