آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد که ایران با سفر هیأت فنی آژانس به تهران طی دو تا سه هفته آینده موافقت کرده است. «کاظم غریبآبادی» معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که ایران با سفر هیأت فنی آژانس به تهران طی دو تا سه هفته آینده موافقت کرده است. طبق گزارش خبرگزاری روسی «تاس» غریبآبادی که در حاشیه نشستهای سازمان ملل در نیویورک با خبرنگاران گفتوگو میکرد، با تأکید بر لزوم گفتوگوهای جدید با آژانس در شرایط فعلی اظهار کرد: «در شرایط جدید، نحوه اجرای تعهدات نیازمند گفتوگوهای تازه با آژانس است. این موضوع اهمیت دارد. در همین راستا، ما با سفر هیأت فنی آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران موافقت کردهایم تا این هیأت ظرف دو تا سه هفته آینده برای بحث در مورد چارچوب همکاریها به تهران سفر کند.»
غریبآبادی همچنین با اشاره به سیاستهای هستهای ایران گفت: «در موضوع غنیسازی، ایران بر اساس نیازهای خود اقدام به غنیسازی اورانیوم خواهد کرد. ما باید توانایی انجام تمام آنچه را که نیاز داریم، داشته باشیم.» او در پاسخ به پرسشی درباره احتمال اعلام توقف داوطلبانه غنیسازی بهعنوان ژست حسننیت، تأکید کرد: «ما در این زمینه تجربهای تلخ داریم و نمیتوانیم به مجری ثالث اتکا کنیم.» غریبآبادی در آخر تأکید کرد که هیأت فنی آژانس از تأسیسات هستهای ایران بازدید نخواهند کرد.
واکنش تهران به فعالسازی مکانیزم ماشه
غریبآبادی در ادامه گفتوگوی خود با خبرنگاران، خطاب به کشورهای غربی عضو برجام و به خصوص سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و المان، هشدار داد که در صورت فعالسازی مکانیسم بازگشت تحریمها یا همان مکانیزم ماشه (Snapback) از سوی سه کشور اروپایی عضو برجام، ایران واکنش نشان خواهد داد. او تأکید کرد: «در واقع، آنها (اروپاییها) حق آغاز مکانیسم اسنپبک را ندارند. اما اگر چنین اقدامی انجام دهند، ایران دسترویدست نخواهد گذاشت. ما پاسخ خواهیم داد. ما واکنش نشان خواهیم داد. ما موظف به واکنش هستیم.» وی در عین حال دیدار پیشِ رو با تروئیکای اروپایی را «مهم» دانست، اما تأکید کرد که کشورهای اروپایی نباید مواضع خود را با ایالات متحده هماهنگ کند.
خروج از NPT همچنان بر روی میز!
غریبآبادی در ادامه سخنان خود، با اشاره دوباره به واکنش قطعی ایران به تصمیم احتمالی تر,ئیکای اروپایی برای فعالسازی مکانیزم ماشه اعلام کرد که ایران در صورت بازگشت تحریمها از سوی غرب، قطعاً واکنش نشان خواهد داد و حتی گزینه خروج از معاهده عدم اشاعه سلاحهای هستهای (انپیتی) نیز همچنان روی میز قرار دارد. در خصوص موضوع اسنپبک (بازگشت تحریمها)، من خروج از ان پی تی را منتفی نمیدانم، چراکه این تصمیمی بود که دولت پیشین ایران آن را اتخاذ کرده بود. این گزینه همچنان روی میز است. اما اینکه ایران چه اقدامات دیگری انجام خواهد داد، موضوعی است که همچنان در سطح مقامات در تهران در حال بررسی است.»
او تأکید کرد: «ایران بهطور قطعی به فعالسازی مکانیزم ماشه واکنش نشان خواهد داد. بدون تردید، پاسخ وجود خواهد داشت. بخشی از این واکنش از پیش تعیین شده است.» غریبآبادی با اشاره دوباره به دیدار آتی خود با مقامات اروپایی گفت: «ایران نشست آتی با سه کشور اروپایی را مهم میداند، اما کشورهای اروپایی نباید مواضع خود را با آمریکا هماهنگ کنند.»
تصمیمی درباره ادامه گفتوگو با آمریکا گرفته نشده است
غریبآبادی، در ادامه اظهارات خود گفت: «هنوز تصمیمی درباره ادامه مذاکرات با ایالات متحده برای حل مسائل مرتبط با برنامه هستهای اتخاذ نشده است. فکر میکنم بهزودی، مخصوصاً پس از دیدار روز جمعه با اروپاییها درباره این موضوع تصمیمگیری شود.» غریبآبادی در خصوص احتمال آغاز دور جدیدی از گفتوگوها با واشنگتن تأکید کرد: «اگر قرار باشد دور تازهای از مذاکرات با آمریکاییها انجام شود، همانطور که پیشتر گفتم، باید ۲ تا سه اصل رعایت شود: اول، باور به راهحلی که هر دو طرف در آن برنده باشند؛ دوم، مشارکت صادقانه در مذاکرات؛ و سوم، اینکه این سکو (مذاکرات) نباید بهعنوان پوششی برای تجاوز نظامی جدید علیه ایران مورد سوءاستفاده قرار گیرد. اینها مهم است.»
مذاکرات با آمریکا
او در ادامه تأکید کرد که هرگونه تماس احتمالی میان ایران و آمریکا صرفاً غیرمستقیم خواهد بود. در پاسخ به این که چرا تهران حاضر به مذاکره مستقیم نیست، او خاطرنشان کرد: «چون هنوز به ایالات متحده اعتماد نداریم. ما آماده مذاکرات مستقیم با آمریکا نیستیم، بهویژه پس از تجاوزات اخیر آنها.» وی افزود: «تجاوز آمریکا شامل بمباران تأسیسات هستهای ایران در فردو، اصفهان و نطنز بوده است. این اقدامات اعتماد را از بین بردهاند.» معاون وزیر امور خارجه ایران تأکید کرد: «ما پنج دور با آمریکاییها مذاکره کردهایم. یکی از مشکلاتی که داشتیم، متأسفانه تغییر مداوم مواضع آمریکاییها بود. ما در میز مذاکره در مورد یک موضوع خاص بحث میکردیم و به یک درک مشترک میرسیدیم و بعد از ۲۴ ساعت، از طریق رسانهها موضع متفاوتی از مقامات دولت آمریکا شنیدیم. چگونه میتوانید در چنین شرایط مذاکرهای قابل اعتماد داشته باشید؟» غریبآبادی همچنین در پاسخ به سوالی گفت: «سازمان انرژی اتمی ایران درحالی ارزیابی صدمات وارده شده به تأسیسات هستهای کشور است.» او در ادامه سخنان خود، با اشاره به مذاکرات آتی ایران و تروئیکای اروپایی تأکید کرد: «چند روز قبل، نماینده سه کشور اروپایی با تماس با وزیر امور خارجه ایران، خواسته خود برای مذاکره با ایران را ابراز کرد.»
غریبآبادی همچنین افزود: «از نظر ما، بهترین راه حل برای جلوگیری از فعالسازی مکانیزم ماشه، تمدید مهلت آن نیست، بلکه از طریق دیپلماسی و مذاکره است. اگر قرار است توافقی حاصل شود، میتوان از بازگشت سریع تحریمها جلوگیری کرد، باید جلوگیری شود. بنابراین این در واقع دیدگاه ایران در این زمینه است.» او ادامه داد: «وزرای سه کشور اروپایی و نماینده عالی اتحادیه اروپا مشورتهای خود را با وزیر امور خارجه آمریکا داشتند. آنها مهلت پایان ماه اوت را برای فعال کردن بازگشت تحریمها تعیین کردند و بلافاصله پس از آن، سه وزیر اروپایی و نماینده عالی اتحادیه اروپا با وزیر عراقچی تماس گرفتند. آنها برای مدیریت اوضاع علاقه نشان دادند. این مهم است و آنها پیشنهاد برگزاری جلسه دادند، بنابراین، این نوع جلسات و تعامل مهم است.»
پیشتر اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گفته بود: این کشور و سه کشور اروپایی، شامل فرانسه، آلمان و انگلیس روز جمعه سوم مرداد (۲۵ ژوئیه) در سطح معاونان وزرای امور خارجه در استانبول درباره موضوع هستهای ایران گفتوگو خواهند کرد. بقائی همچنین تصریح کرده بود: این گفتوگوها با حضور «مجید تخت روانچی» معاون سیاسی و «کاظم غریبآبادی» در استانبول برگزار خواهد شد. منظور از «اسنپبک» یا «مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها»، سازوکاری در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است که به یکی از طرفهای توافق هستهای اجازه میدهد در صورت نقض جدی تعهدات از سوی ایران، تحریمهای بینالمللی پیشین را مجدداً اعمال کند.
چرا این سفر مهم است؟
- آخرین فرصت دیپلماسی قبل از مهلت قانونی مکانیسم ماشه (پایان آگوست)
- تلاش ایران برای ارائه روایت فنی خود به آژانس
- جلوگیری از تصویب قطعنامه جدید در شورای حکام
سناریوهای احتمالی
۱. در صورت فعالسازی مکانیسم ماشه
- افزایش سطح غنیسازی
- محدودیتهای بیشتر بر بازرسان آژانس
- خروج احتمالی از انپیتی
۲. در صورت تمدید مذاکرات
- حفظ وضعیت موجود هستهای
- امکان احیای غیرمستقیم برجام