آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
جیشالعدل یک گروهک شبهنظامی اسلامگرای اهل تسنن و تجزیهطلب در استان سیستان و بلوچستان ایران است که به ادعای خود، با جمهوری اسلامی ایران به مبارزه مسلحانه میپردازد. این گروه مسئول چندین حمله و آدمربایی علیه افراد نظامی و غیرنظامی ایرانی است و از سوی ایران، ایالات متحده آمریکا، ژاپن و نیوزیلند به عنوان یک گروه تروریستی شناخته شده است. گروه جیشالعدل پس از نابودی گروهک تروریستی جندالله، با سازماندهی تشکیلات و برخی از اعضای آن، شروع به فعالیت و اعلام موجودیت کرد. رهبری این گروه را صلاحالدین فاروقی به عهده داشت.
جیشالعدل از جمله حامیان معارضان در جنگ داخلی سوریه است و یکی از دلایل اقدامات خود علیه جمهوری اسلامی ایران را حمایت از معارضان دولت سوریه اعلام کرده است. این گروه خود را مدافع حقوق سنیها به ویژه در استان سیستان و بلوچستان ایران میداند. در سالهای اولیه تشکیل، مخالفت با «مداخله» جمهوری اسلامی ایران در سوریه هم از سیاستهای این گروه عنوان میشد! رسانههای دولتی ایران، عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا را متهم کردهاند که از پشتیبانان اصلی این گروهند. این گروهک تروریستی که خود را مدافع حقوق اهل سنت بلوچستان میداند، مسئول برخی از خونبارترین حملات تروریستی دهه اخیر ایران بوده است. از کشتار ۱۴ مرزبان در سراوان تا حمله انتحاری به اتوبوس سپاه با ۲۷ کشته، پرونده این گروه مملو از اقدامات خشونتبار است.
اهداف و انگیزهها
جیشالعدل مدعی است برای "دفاع از حقوق سنیهای بلوچ" و در واکنش به "مداخله ایران در سوریه" فعالیت میکند. اما اقدامات آن شامل آدمربایی مرزبانان، حمله به غیرنظامیان و ترور نیروهای امنیتی بوده است. ایران مدعی است این گروه از سوی عربستان و آمریکا حمایت میشود.
جدیدترین حمله
تهاجم به دادگستری زاهدان در مرداد ۱۴۰۴ که منجر به کشته و زخمی شدن تعدادی از کارکنان قضایی و نیروهای امنیتی شد، نشان داد این گروه همچنان توان عملیاتی خود را حفظ کرده است. اما آیا این گروه واقعاً نماینده مردم بلوچ است یا صرفاً یک گروه تروریستی؟
تشکیلات
جیش العدل سه شاخه نظامی شناخته شده دارد:
گروه نظامی «عبدالملک ملازاده»، گروه نظامی «شیخ ضیایی» و گروه نظامی «مولوی نعمتالله توحیدی»
شاخه اطلاعاتی «زبیر اسماعیل زهی» هم در کنار این سه گروه فعال است. زبیر اسماعیل زهی، فرمانده گروه «نعمتالله توحیدی» بود، که در جریان یک عملیات نظامی کشته شد.
اقدامات تروریستی این گروهک
کشتار مرزبانان ایرانی در سراوان
اعضای این گروه در تاریخ ۳ آبان ۱۳۹۲ اقدام به حملهٔ غافلگیرکننده به یک گشت مرزبانی در منطقه سراوان نمودند که در پی این کمین ۱۴ نفر از اعضای پلیس مرزبانی ایران کشته شدند و ۷ تن دیگر نیز مجروح گشتند. مهاجمان پس از حمله از مرز ایران و پاکستان عبور کرده و در کشور پاکستان مخفی شدند. در بیانیه منتشر شده در وبلاگ رسمی این گروه، علت این اقدام «دفاع از جوانان بلوچ» و همچنین مداخله ایران در جنگ داخلی سوریه عنوان شده است! از میان ۱۴ پلیس مرزبان ایرانی، ۱۲ نفر سرباز وظیفه و ۲ نفر از پرسنل کادر نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران بودند.
ربودن مرزبانان ایرانی در جکیگور
جیش العدل در بهمن ۱۳۹۲ پنج مرزبان ایرانی را در نزدیکی مرز ایران و پاکستان ربوده و مدتی بعد عکسی از آنها را نیز منتشر ساخت. بعدها گزارش قتل یکی از مرزبانان و تهدیدهای جیش العدل مبنی بر قتل چهار مرزبان دیگر منتشر شد. جیش العدل در مقابل آزادی ربوده شدگان، خواستار آزادی پنجاه عضو زندانی این گروه، دویست نفر از شهروندان سنی مذهب زندانی در ایران و پنجاه نفر از زنان سنی، شده بود که به گفته جیشالعدل در سوریه در بازداشت سپاه پاسداران بودهاند. ۱۹ بهمن ۱۳۹۲ گروه جیشالعدل ویدئویی را در توئیتر بارگذاری کرد که در آن تصاویری از ۵ نفر مرزبانان ایرانی حاضر در مرز ایران و پاکستان را به نمایش گذاشت که توسط افراد این گروه ربوده شده و به پاکستان برده شده بودند. اسماعیل احمدی مقدم با تأیید این ربایش، موقعیت انجام آن را در منطقه جکیگور معرفی کرد و از پلیس مرزبانی پاکستان به دلیل عدم نظارت بر مرزهای مشترکش با ایران گلایه کرد.
عابد فتاحی، رئیس فراکسیون اهل سنت وقت مجلس شورای اسلامی، به این اقدام جیشالعدل واکنش نشان داده و اظهار کرد: «جیشالعدل نه تنها اهل سنت، بلکه مسلمان هم نیستند. ما نمایندگان اهل سنت از نیروهای مسلح میخواهیم گروهک تروریستی جیشالعدل را حتی در خاک کشور همسایه پاکستان سرکوب و از بین ببرد. این گونه گروهها که با اقدامات خود به دنبال تفرقه میان شیعه و سنی هستند، مسلمان نیستند.»
در ابتدای اسفند همان سال، مقامات امنیتی ایران و پاکستان توافقنامهای را برای اقدامات امنیتی مشترک در طول نوار مرزی به امضا رساندند و پاکستان خود را موظف به تلاش برای بازگرداندن سربازان ربودهشده ایرانی دانست. جیش العدل طی اعلامیهای در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۹۳ اعلام کرد که با پادرمیانی علمای اهل سنت اقدام به آزادی مرزبانان گروگان خواهد کرد و هدف از این آزادسازی را نشان دادن حسن نیت خود و احترام به علمای اهل تسنن اعلام کرده و خواستار آزادی زندانیان اهل سنت در ایران شد.
کشتن یکی از مرزبانان ربوده شده
در تاریخ ۴ فروردین ماه ۹۳ خبر کشته شدن یکی از مرزبانان ربوده شده به نام جمشید داناییفر تأیید شد. جمشید دانایی فر متولد ۱۳۶۶ و یکی از مرزبانانی بود که از چند سال پیش در مرزبانی مشغول به خدمت شده بود. جیش العدل ظاهرا اقدام به این عمل را در پاسخ به اعدام علی نارویی (برادر یکی از اعضای این گروه) انجام داده است. بان کی مون، دبیرکل وقت سازمان ملل متحد این اقدام جیشالعدل را محکوم کرد. بان کی مون همچنین ابراز امیدواری کرد تلاشهای مداوم دولت جمهوری اسلامی ایران برای آزادی دیگر مرزبانان ربوده شده، هرچه سریعتر به نتایج موفقیتآمیز برسد.
حمله انتحاری به اتوبوس سپاه پاسداران
در ۲۴ بهمن ۱۳۹۷ جیشالعدل با استفاده از یک خودروی مملو از مواد منفجره، یک حمله انتحاری علیه اتوبوس حامل نیروهای قرارگاه قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جاده خاش _ زاهدان انجام داد.بر طبق آمار سپاه پاسداران، تعداد کشتههای این حمله ۲۷ نفر و زخمیهای آن ۱۳ نفر هستند. قرارگاه قدس مدتی بعد از رخ دادن این حادثه، اطلاعیهای در خصوص آن صادر کرد. در ساعت ۲ بامداد جمعه ۲۴ آذر ۱۴۰۲ حملهای به مقر فرماندهی نیروی انتظامی در راسک رخ داد که گروه جیشالعدل با انتشار بیانهای در کانال تلگرامی خود مسولیت این اقدام را بر عهده گرفت. معاون امنیتی و انتظامی استانداری سیستان و بلوچستان در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم تعداد کشتههای نیروی انتظامی در این حمله را ۱۱ نفر از افسران ارشد فراجا و سربازان اعلام کرد و از کشته شدن دو عضو این گروهک و مجروحیت یک نفر خبر داد. اما این گروه با ادعای کذب بودن اخبار رسمی، در کانال تلگرامی خود مدعی کشتار حداقل ۵۰ نفر از پرسنل نیروی انتظامی و کنترل کامل مقر فرماندهی انتظامی راسک شد.
قرارگرفتن در لیست سازمانهای تروریستی
در روز سه شنبه ۲ ژوئیه ۲۰۱۹ وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که جیش العدل را به فهرست سازمانهای تروریستی اضافه کرده است.