آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
ملیکا، دختر ۲۰ ساله دانشجو، در حالی که رنگ از رخسارهاش پریده بود، روی نیمکت دادگاه نشسته بود. او به همراه والدینش برای شکایت از مردی به نام یوسف به دادگاه آمده بود؛ مردی که ابتدا خود را عاشق مجرد معرفی کرد، اما در نهایت نه تنها به او تجاوز کرد، بلکه ویروس HIV را هم به جانش انداخت.
نقشه شیطانی یک مجرم حیلهگر
یوسف با استفاده از فضای مجازی و وعدههای دروغین، ملیکا را فریب داد. پس از آشنایی کوتاه، او را با استفاده از مشروب بیهوش کرد و مورد تجاوز قرار داد. شش ساعت بعد، ملیکا را در حالی که کاملاً بیحال بود، مقابل خوابگاه رها کرد.
حکمی که درد را دوچندان کرد
با وجود مدارک پزشکی و شواهد واضح، دادگاه متهم را تنها به ۱۰۰ ضربه شلاق به اتهام "رابطه نامشروع" محکوم کرد. این در حالی است که یوسف با حیلهگری و ادعای متارکه با همسرش، از اتهام تجاوز فرار کرد.
زندگی که نابود شد
ملیکا که پس از این حادثه چهار بار اقدام به خودکشی کرده، میگوید: "نه امیدی به زندگی دارم، نه میتوانم درس بخوانم". این پرونده بار دیگر پرسشهای جدی درباره نحوه برخورد سیستم قضایی با جرائم جنسی مطرح کرده است.
نقاط تاریک پرونده
- سوءاستفاده از اعتماد جوانان در فضای مجازی
- ضعف سیستم قضایی در تشخیص تجاوز از رابطه نامشروع
- عدم توجه به عواقب جبرانناپذیر روانی و جسمی برای قربانی
آمارهای هشداردهنده
- ۶۸% افزایش پروندههای تجاوز از طریق فضای مجازی در ۳ سال اخیر
- تنها ۱۲% محکومیتهای قطعی برای متجاوزان
- ۴۰% قربانیان زیر ۲۵ سال سن دارند
پیامدهای اجتماعی
- کاهش اعتماد به سیستم قضایی
- افزایش آسیبهای روانی در جوانان
- گسترش فرهنگ سکوت در موارد تجاوز
راهکارهای پیشنهادی
- تشکیل پلیس تخصصی جرائم سایبری جنسی
- اصلاح قوانین برای مجازات سنگینتر متجاوزان
- راهاندازی کلینیکهای حمایت روانی از قربانیان
نگاه کارشناسی جناب آقای آرمین پوژک وکیل پایه یک دادگستری به پرونده (به نقل از خبرگزاری رکنا)
در صورتی که زن با مرد متاهل رابطه داشته باشد، مرد متاهل به مجازات سنگسار محکوم می شود و زن، بسته به اینکه مجرد بوده و یا متاهل باشد، مجازات متفاوتی دارد. با این توضیح که مجازات رابطه جنسی با مرد متاهل توسط زن مجرد، سبب محکومیت زن به صد ضربه شلاق می شود و اگر زن هم متاهل باشد، حکم رجم یا سنگسار صادر می شود و اگر رابطه جنسی نامشروع کمتر از زنا شکل گرفته باشد، مجازات تا 99 ضربه شلاق تعیین می شود .
در قانون مجازات اسلامی برای انجام اعمال جنسی میان زن و مردی که رابطه زوجیت با یکدیگر ندارند ، مجازات هایی پیش بینی شده است . گاهی رابطه جنسی میان زن و مرد از نوع زنا بوده و گاهی نیز رابطه جنسی کمتر از حد زنا و به عبارت دیگر ، رابطه جنسی نامشروع شکل گرفته است . با توجه به قبح فراوان عمل زنا ، در قانون شرایطی پیش بینی شده است که مجازات زنا سنگین تر می شود و آن زمانی است که زن و یا مرد ، متاهل بوده و امکان برقراری رابطه زناشویی را داشته باشند ولی اقدام به زنا کرده باشند. در همین ارتباط، این سوال ممکن است مطرح شود که مجازات سکس و رابطه با مرد متاهل چیست؟ به عبارت دیگر، در صورتی که یکی از طرفین سکس و رابطه، مرد متاهل باشد، چه مجازاتی در خصوص طرفین رابطه زنا خصوصا زن قابل اعمال است ؟ ممکن است زن مجرد با مرد متاهل رابطه یا سکس برقرار نموده و یا اینکه هم مرد و هم زن ، هر دو متاهل بوده باشند.
بر اساس قانون مجازات اسلامی جرم می باشد؛ هر چند که عنوان سکس یا رابطه به لحاظ عرفی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد، در قانون از این الفاظ استفاده نشده است؛ بلکه در قانون مجازات اسلامی جرایم جنسی با عناوین دیگری همچون "زنا" و "رابطه نامشروع" شناسایی شده اند که این دو واژه، بار معنایی متفاوتی دارند و در شرایط مختلفی محقق می شوند. به همین خاطر، برای بررسی جرم سکس و رابطه جنسی با مرد متاهل ، باید جرم زنا با مرد متاهل و جرم رابطه نامشروع با مرد متاهل را بر اساس قانون به صورت جداگانه توضیح دهیم: در ماده 221 قانون مجازات اسلامی ، جرم زنا تعریف شده است که بر اساس آن ، زنا عبارت است از رابطه جنسی میان زن و مردی که ارتباط و علقه زوجیت میان آنها وجود ندارد. با این وجود ، همه رابطه های میان زن و مرد نامحرم را نمی توان در قالب زنا بررسی کرد ؛ بلکه حد کمتری از زنا نیز متصور است که به لحاظ قانونی عنوان رابطه نامشروع دارد که در ماده 637 قانون مجازات اسلامی بیان شده است . بر اساس این ماده ، رابطه نامشروع به این صورت است که زن و مردی که رابطه زوجیت میان آنها وجود ندارد، مرتکب اعمال منافی عفت و غیر شرعی از قبیل بوسیدن ، لمس کردن و هم آغوشی شده باشند .
بنابراین، به لحاظ قانونی رابطه با مرد متاهل می تواند در دو عنوان جرم زنا با مرد متاهل و جرم رابطه نامشروع با مرد متاهل مورد بررسی قرار بگیرد. بر اساس قانون ، انجام جرم زنا یا سکس توسط مرد یا زن متاهل مجازات سنگین تری نسبت به زنا توسط افراد مجرد دارد و این موضوع به خاطر آن است که رابطه توسط مرد و زن متاهل، عنوان زنای محصنه دارد. اما رابطه نامشروع توسط مرد یا زن متاهل، همان مجازات رابطه نامشروع توسط افراد مجرد را دارد.
بر اساس ماده 226 قانون مجازات اسلامی، انجام زنا توسط مرد متاهل در شرایطی زنای محصنه تلقی می شود که مرد دارای همسر دائمی (و نه موقت) باشد و در حالی که بالغ و عاقل است، با همسر خود از طریق قُبُل ( جلو ) نزدیکی کرده باشد و هر وقت که بخواهد، امکان رابطه زناشویی با همسر خود را داشته باشد. بنابراین اگر مرد متاهل شرایط این ماده را داشته باشد و زنایی مرتکب شود، عنوان زنا، زنای محصنه خواهد بود. البته بر اساس ماده 227 قانون مجازات اسلامی ، اموری از قبیل مسافرت، زندانی بودن، عادت ماهیانه و بیماری های مقاربتی سبب می شود که مرد متاهل از احصان خارج شود و اگر با زنی زنا کند، دیگر زنا از نوع زنای محصنه تلقی نشود. اما اگر بخواهیم مجازات زن به خاطر رابطه با مرد متاهل را بررسی کنیم، باید آن را در دو حالت مختلف توضیح دهیم:
زن متاهل با مرد متاهل سکس و رابطه جنسی داشته است
بر اساس ماده 226 قانون مجازات اسلامی، زن در صورتی که دارای همسر دائمی باشد و در حالی که بالغ و عاقل بوده، با وی از طریق قُبُل نزدیکی شده باشد و امکان رابطه زناشویی با همسر خود را نیز داشته باشد، محصنه تلقی می شود و اگر با مرد دیگری رابطه داشته باشد، زنای محصنه شکل می گیرد و در اینجا چون زن متاهل با مرد متاهل رابطه زنا برقرار کرده است، هر دو به مجازات زنای محصنه محکوم می شوند.
زن مجرد با مرد متاهل رابطه جنسی داشته است
علاوه بر این، ممکن است که زن مجرد با مرد متاهل رابطه داشته باشد و از آن جهت که زن محصنه یا متاهل نیست و تنها مرد متاهل یا محصن است، صرفا مرد به مجازات زنای محصنه محکوم خواهد شد و زن مجرد را نمی توان به جرم زنای محصنه مجازات کرد. مجازات زنای محصنه یا مجازات رابطه با مرد متاهل نیز در ماده 225 قانون مجازات اسلامی بیان شده است. بر اساس این ماده، حد زنا برای شخص زناکاری که در شرایط احصان است ( اعم از زن متاهل یا مرد متاهل )، مجازات رجم یا سنگسار شدن است.
البته در صورتی که امکان اجرای حکم رجم وجود نداشته باشد، با پیشنهاد دادگاه صادر کننده حکم قطعی و موافقت رئیس قوه قضاییه، اگر جرم زنای با مرد متاهل از طریق بینه همچون شهادت شهود ثابت شده باشد، زن به خاطر متاهل بودنش به مجازات اعدام محکوم می شود؛ اما اگر زنای محصنه با مرد متاهل از طریق غیر بینه به اثبات رسیده باشد، زن متاهل به مجازات صد ضربه شلاق محکوم می شود. اگر هم زنی که با مرد متاهل رابطه داشته ، مجرد بوده و متاهل یا محصنه نباشد، به مجازات زنای غیر محصنه یعنی صد ضربه شلاق به خاطر رابطه با مرد متاهل محکوم می شود. همچنین اگر رابطه با مرد متاهل حکم زنا را نداشته و رابطه نامشروع باشد، مجازات شلاق تا 99 ضربه را در پی دارد. لازم به ذکر است که مرد متاهلی که اقدام به رابطه جنسی با زن نموده است، به دلیل اینکه محصن است، به مجازات رجم یا سنگسار محکوم می شود. اگر هم زن و هم مرد در شرایط احصان بوده و هر دو متاهل باشند، هر دوی آن ها به مجازات سنگسار محکوم می شوند.
به زبان ساده:
جدول جرائم، شرایط وقوع و مجازاتهای مربوط به روابط نامشروع در قانون مجازات اسلامی
این پرونده زنگ خطری است برای جامعه و نظام قضایی.
از یک سو ضرورت آموزش جوانان درباره خطرات فضای مجازی را نشان میدهد
و از سوی دیگر نیاز به بازنگری در قوانین و رویههای قضایی را آشکار میسازد.
آیا سیستم قضایی کشور میتواند با اصلاح رویهها، از قربانیان چنین جرائمی بهتر حمایت کند؟
پاسخ این سوال در گرو تغییرات اساسی در نگرش به جرائم جنسی است.