آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
قوه قضاییه امروز حکم قطع ید سه سارق حرفهای را که بیش از ۴۰ فقره سرقت از منازل در چهار استان مختلف را در کارنامه داشتند، اجرا کرد. این سارقان که عمدتاً طلاجات را هدف قرار میدادند، بالاخره پس از سالها، سزای اعمال خود را دیدند.
سرقتهای سازمانیافته با مقادیر هنگفت طلا
بر اساس مستندات قضایی، این باند مجرمانه چندین کیلوگرم طلا را از خانههای مردم در استانهای آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کردستان و زنجان به سرقت برده بودند. آنها نهایتاً در حالی که مشغول سرقت در ارومیه بودند، دستگیر شدند.
امتناع عجیب از توبه و بازگرداندن اموال
جالب اینجاست که مسئولان قضایی و زندانها ماهها برای متقاعد کردن این سارقان به بازگرداندن اموال مسروقه و استفاده از تخفیفهای قانونی تلاش کردند، اما یکی از آنها در جلسهای رسمی گفت: "اگر قرار بود اموال را پس بدهیم، که اصلاً دزدی نمیکردیم!"
اجرای حکم پس از تأیید نهایی دیوان عالی کشور
با وجود تمام تلاشها برای میانجیگری، این سه سارق به هیچ وجه حاضر به همکاری نشدند. بنابراین، حکم قطع ید آنها پس از طی تمام مراحل قانونی در دادسرا، دادگاه کیفری یک و تأیید نهایی دیوان عالی کشور، امروز به اجرا درآمد.
چرا این حکم اجرا شد؟
-
تعدد جرایم
۴۰ فقره سرقت ثبتشده در پرونده
-
عدم همکاری متهمان
امتناع از بازگرداندن اموال علی رغم فرصتهای متعدد
-
نقض امنیت عمومی
ایجاد رعب و وحشت در چندین استان
مراحل قانونی طیشده
- تحقیقات اولیه در دادسرا
- صدور حکم در دادگاه کیفری
- تأیید نهایی در دیوان عالی کشور
واکنشهای احتمالی جامعه
- برخی از مردم ممکن است از اجرای این حکم استقبال کنند.
- عدهای نیز نگران شدت مجازاتها در نظام قضایی باشند.
درسهایی برای سایر مجرمان
- سیستم قضایی ایران در موارد حاد، مجازاتهای شدید را اجرا میکند.
- همکاری با دستگاه قضایی میتواند منجر به تخفیف در مجازات شود.
سرقت چه زمانی "حدی" محسوب میشود؟
بر اساس ماده 197 قانون مجازات اسلامی، سرقت به معنای ربودن پنهانی مال دیگری است، اما برای اینکه این جرم مشمول مجازات حد (قطع عضو) شود، باید 16 شرط مهم وجود داشته باشد. از جمله اینکه سارق بالغ و عاقل باشد، مال در محل امن (حرز) قرار داشته باشد و ارزش مال به اندازه 4.5 نخود طلای مسکوک باشد.
مجازاتهای سارقان حرفهای
قانون برای سرقت حدی چهار مرحله مجازات در نظر گرفته است:
- بار اول: قطع چهار انگشت دست راست
- بار دوم: قطع پای چپ
- بار سوم: حبس ابد
- بار چهارم: اعدام (به خصوص اگر سرقت در زندان اتفاق بیفتد)
شرایط بریدن دست سارق
سرقت در صورتی موجب حد می شود که دارای کلیه شرایط و خصوصیات زیر باشد:
1 - سارق به حد بلوغ شرعی رسیده باشد(مثلا حدود بالای 15 سال داشته باشد)
2 - سارق، در حال سرقت عاقل باشد.(دیوانه و مجنون نباشد)
3 - سارق با تهدید و اجبار وادار به سرقت نشده باشد.
4 - سارق، قاصد باشد.(با نیت سرقت)
5 - سارق بداند و ملتفت باشد که مال غیر است.(مال شخص دیگری است)
6 - سارق بداند و ملتفت باشد که ربودن آن حرام است.
7 - صاحب مال، مال را در حرز قرار داده باشد.(مثلا گاو صندوق، کمد یا صندوق امانات)
8 - سارق هتک حرز(شکستن محافظ، مثل باز کردن قفل گاو صندوق) کرده باشد.(به تنهایی یا با کمک دیگری)
9 - به اندازه 5/4 نخود طلای مسکوک(بصورت سکه طلا) یا ارزش آن به آن مقدار باشد.
10 - سارق مضطر نباشد(در اضطرار نباشد)
11 - سارق، پدر صاحب مال نباشد.
12 - سرقت در سال قحطی صورت نگرفته باشد.
13 - حرز و محل نگهداری مال، از سارق غصب نشده باشد.
14 - سارق مال را به عنوان دزدی برداشته باشد.
15 - مال مسروقه در حرز متناسب(محل محفوظ مناسب مثل گاو صندوق) نگهداری شده باشد.
16 - مال مسروقه، از اموال دولتی، وقف و... نباشد.(مال شخصی باشد)
- تبصره 1 - حرز عبارت است از محل نگهداری مال بمنظور حفظ از دستبرد(مثل صندوق امانات و گاو صندوق)
- تبصره 2 - بیرون آوردن مال از حرز توسط دیوانه یا طفل غیر ممیز و حیوانات و امثال در حکم مباشرت است.
- تبصره 3 - هرگاه سارق، قبل از بیرون آوردن مال از حرز دستگیر شود، حد بر او جاری نمی شود.
- تبصره 4 - هرگاه سارق پس از سرقت، مال را تحت ید مالک قرار داده باشد(مال را به صاحبش برگرداند)، موجب حد نمی شود.
راههای اثبات سرقت چگونه است؟
سرقت حدی فقط با یکی از این سه روش ثابت میشود:
- شهادت دو مرد عادل
- دو بار اقرار سارق نزد قاضی
- علم قاضی
نکته جالب اینکه اگر سارق فقط یک بار اقرار کند، فقط باید مال را برگرداند و حد بر او جاری نمیشود!
آیا میتوان از مجازات حد گذشت کرد؟
برخلاف بسیاری از جرایم، در سرقت حدی حتی اگر شاکی خصوصی گذشت کند یا مال را ببخشد، باز هم مجازات حدی اجرا میشود. تنها راه فرار از حد، توبه کردن قبل از اثبات جرم است که پس از اثبات، دیگر توبه فایدهای ندارد!
چرا مجازات سرقت اینقدر شدید است؟
- حفظ امنیت مالی مردم
- ایجاد بازدارندگی برای سارقان حرفهای
- توجه به جنبههای شرعی جرم
نقدهای وارد بر این قانون
- غیرانسانی دانستن مجازات قطع عضو در دنیای امروز
- مشکل در اثبات جرم (نیاز به دو شاهد عادل)
- عدم انعطاف پس از اثبات جرم
تفاوت سرقت حدی و تعزیری
- سرقتهای معمولی که شرایط حد را ندارند، 1 تا 5 سال حبس دارند
- معاونان سرقت (نه مباشران) 6 ماه تا 3 سال حبس میگیرند
آیا این قوانین واقعا اجرا میشوند؟
- آمارها نشان میدهد اجرای حد سرقت بسیار نادر است
- معمولا قضات سعی میکنند پرونده را در چارچوب تعزیری بررسی کنند