پدیده نادر «ابر ماه خاویاری» جمعه و شنبه

آسیانیوز ایران؛ سرویس علم و تکنولوژی:

آسمان شب این هفته میزبان یکی از زیباترین پدیده‌های نجومی سال است! در روزهای جمعه و شنبه، ۱۷ و ۱۸ مرداد، ماه به نزدیک‌ترین فاصله خود از زمین می‌رسد و به رنگ نارنجی خیره‌کننده‌ای درمی‌آید. این پدیده که به «ابر ماه خاویاری» معروف است، فرصتی استثنایی برای عکاسان و منجمان آماتور است. نام این ابرماه از سنت بومیان آمریکای شمالی گرفته شده که در مردادماه برای صید ماهی خاویاری از نور ماه کامل استفاده می‌کردند. اما این بار، ماه نه‌تنها بزرگ‌تر و پرنورتر دیده می‌شود، بلکه رنگ گرم آن آسمان را به تابلویی نقاشی تبدیل می‌کند.

بهترین زمان برای رصد این پدیده، دقیقاً پس از غروب آفتاب است، زمانی که ماه در افق قرار دارد و جو زمین باعث می‌شود به رنگ نارنجی متمایل به قرمز دیده شود. این اتفاق تنها چند دقیقه دوام دارد، پس باید برای ثبت آن آماده باشید! 

چرا این اَبَرماه از همیشه به زمین نزدیک‌تر است؟

این پدیده زمانی رخ می‌دهد که ماه در حالت «حضیض» (نزدیک‌ترین نقطه به زمین) قرار دارد و همزمان در فاز کامل است. نتیجه؟ ماهی ۱۴ درصد بزرگ‌تر و ۳۰ درصد درخشان‌تر از معمول!

تحلیل علمی این پدیده

این ابرماه یکی از پدیده‌های نجومی است که به‌راحتی با چشم غیرمسلح هم قابل‌مشاهده است. اما چرا نارنجی؟ پاسخ در «پراکندگی رایلی» نهفته است: وقتی ماه در افق است، نور آن از لایه‌های ضخیم‌تر جو زمین عبور می‌کند و رنگ‌های آبی پراکنده می‌شوند، درحالی‌که نور قرمز و نارنجی به چشم ما می‌رسد. از نظر علمی، این ابرماه در فاصله حدود ۳۶۳,۳۰۰ کیلومتری از زمین قرار دارد (در مقایسه با متوسط فاصله ۳۸۴,۴۰۰ کیلومتری). این نزدیکی باعث ایجاد اثر «ابرماه» می‌شود که البته تفاوت اندازه آن با ماه معمولی بیشتر در ذهن ماست تا در واقعیت!

برای عکاسان، این پدیده فرصتی استثنایی است. استفاده از سه‌پایه و تنظیمات نوردهی مناسب (مثلاً ISO 100 و سرعت شاتر ۱/۱۲۵) می‌تواند تصاویر خیره‌کننده‌ای خلق کند. همچنین، ترکیب‌بندی عکس با عناصر زمینی مانند درختان یا بناهای تاریخی، بر زیبایی عکس می‌افزاید.