به گزارش آسیانیوز ایران ؛ در روزهای پایانی سال مالیاتی، صدور اوراق قطعی مالیات عملکرد و مالیات بر ارزش افزوده بهصورت سیستمی و بدون رسیدگی مستقیم، موجی از نارضایتی در میان مودیان ایجاد کرده است. سازمان امور مالیاتی این اقدام را در چارچوب اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم و اجرای احکام مالیاتی مندرج در قانون بودجه توجیه کرده و اعلام کرده است که اوراق صادره بر اساس دادههای پایگاههای اطلاعاتی و الگوریتمهای هوش مصنوعی تهیه شدهاند.
با این حال، بسیاری از مودیان که اوراق قطعی خود را دریافت کردهاند، به دلیل وجود خطاهای متعدد در محاسبات و مغایرتهای آشکار با واقعیت مالی و تجاری خود، ناگزیر به مراجعه حضوری به ادارات امور مالیاتی شدهاند. این حجم مراجعه گسترده، ضمن ایجاد سردرگمی در بین کارکنان ادارات، به شکلگیری صفهای طولانی و فشار مضاعف بر سیستم اداری منجر شده است.
مقامات مالیاتی مدعیاند که سامانههای هوشمند طراحیشده قادرند بر اساس دادههای ثبتشده در پایگاههای اطلاعاتی همچون تراکنشهای بانکی، صورتحسابهای الکترونیکی و اظهارنامههای ثبتشده، محاسبات دقیقتری ارائه دهند. اما واقعیت موجود نشان میدهد بسیاری از این اطلاعات بهطور کامل یا صحیح در دسترس نیست و همین امر موجب صدور اوراق قطعی با خطاهای اساسی شده است.
از سوی دیگر، سازمان امور مالیاتی با صدور بخشنامهای به واحدهای اجرایی دستور داده است تا اوراق دارای ایراد را اصلاح کنند، اما در عمل ماموران مالیاتی به دلیل عدم دسترسی به مبانی دادههای سامانه و محدودیتهای فنی، توانایی اصلاح اسناد صادره را ندارند. این موضوع موجب شده بخش زیادی از پروندهها راهی مسیر طولانی و پرهزینه رسیدگی در هیاتهای حل اختلاف مالیاتی شود.
کارشناسان معتقدند تکیه صرف بر فناوری بدون ایجاد زیرساختهای اطلاعاتی دقیق و بدون در نظر گرفتن فرآیند رسیدگی انسانی، منجر به کاهش اعتماد مودیان و افزایش هزینههای اداری خواهد شد. به گفته آنان، هوش مصنوعی میتواند ابزاری کارآمد در کنار کارشناسان مالیاتی باشد، اما جایگزینی کامل آن با فرآیندهای رسیدگی انسانی، در شرایط فعلی، بیش از آنکه به شفافیت و عدالت مالیاتی کمک کند، باعث تشدید نارضایتی و افزایش اختلافات خواهد شد.
انتظار میرود سازمان امور مالیاتی با بازنگری در نحوه اجرای این طرح، ضمن تقویت زیرساختهای دادهای و فراهمکردن امکان دسترسی ماموران به اطلاعات مبنای محاسبه، از بروز بحرانهای بیشتر در تعامل با مودیان جلوگیری کند.