آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
هلند، یکی از متحدان سنتی غرب، این روزها شاهد یکی از عمیقترین بحرانهای سیاسی تاریخ معاصر خود است. پارلمان این کشور در یک رایگیری سرنوشتساز، طرح پیشنهادی برای شناسایی کشور مستقل فلسطینی و اعمال تحریم علیه اسرائیل را رد کرد. این تصمیم که در تضاد با خواست بخشی از جامعه بینالمللی و حتی افکار عمومی داخلی قرار دارد، پیامدهای فوری و شديدی به همراه داشت. کاسپار ولدکمپ، وزیر امور خارجه هلند، در اعتراض به این تصمیم و "بیمیلی دولت برای اعمال تحریمهای شدیدتر علیه اسرائیل"، به طور ناگهانی از سمت خود استعفا داد.
استعفای ولدکمپ تنها آغاز یک واکنش زنجیرهای بود. به دنبال او، وزیران آموزش، کشور و بهداشت که همگی از اعضای حزب راست میانه «قرارداد اجتماعی جدید» بودند، نیز استعفای خود را اعلام کردند. این خروج دستهجمعی، دولت ائتلافی شکننده هلند را که پیش از این نیز با بحران مواجه بود، به مرز فروپاشی کامل سوق داد. این بحران، در حالی به وقوع پیوست که هلند از ژوئن گذشته و پس از خروج «حزب برای آزادی» به رهبری خیرت ویلدرس، در وضعیت «دولت موقت» به سر میبرد و فاقد هرگونه توانایی برای اتخاذ تصمیمات عمده یا تصویب سیاستهای جدید است. این رویداد را میتوان از چند منظر کلیدی تحلیل کرد:
۱. موضع گیری بینالمللی محتاطانه هلند
رد طرح شناسایی فلسطین و تحریم اسرائیل، نشاندهنده تمایل اکثریت پارلمان هلند به حفظ روابط سنتی و امنیتی با اسرائیل و ایالات متحده است. این موضع، علیرغم فشارهای فزاینده بینالمللی برای محکومیت اقدامات اسرائیل در غزه، یک محافظهکاری دیپلماتیک محسوب میشود. درخواست پارلمان برای اعمال "فشار حداکثری" بر حامیان حماس نیز همسو با این رویکرد است.
۲. شکاف داخلی و بحران مشروعیت دولت
استعفای دستهجمعی وزیران نشاندهنده یک شکاف ایدئولوژیک عمیق در درون دولت ائتلافی است. حزب «قرارداد اجتماعی جدید» با استعفای خود، عملا نشان داد که نمیتواند با خط مشی دولت در قبال اسرائیل همراهی کند. این امر، مشروعیت و توانایی حکمرانی دولت موقت را به شدت زیر سؤال برده و آن را به یک دولت لنگان تبدیل کرده است.
۳. تأثیر بر سیاست داخلی و زمانبندی انتخابات
این بحران، کشور را در یک بنبست سیاسی کامل قرار داده است. دولت موقت، که پیش از این نیز اختیارات محدودی داشت، اکنون با از دست دادن چندین وزیر کلیدی، حتی در اداره امور جاری نیز با مشکل مواجه خواهد شد. این وضعیت، اهمیت انتخابات سراسری ۲۹ اکتبر ۲۰۲۵ (۷ آبان ۱۴۰۴) را دوچندان کرده است. نتیجه این انتخابات خواهد بود که تعیین میکند آیا یک دولت پایدار و با اکثریت قابل تشکیل است یا خیر.
۴. پیامدهای منطقهای و بینالمللی
تصمیم پارلمان هلند یک پیروزی دیپلماتیک برای اسرائیل محسوب میشود، چرا که یکی از اعضای مهم اتحادیه اروپا از اعمال فشار مستقیم علیه آن خودداری کرده است. این رای میتواند انرژی جنبشهای طرفدار فلسطین در اروپا را تضعیف کند و سایر کشورهای اروپایی را در اتخاذ مواضع سختتر علیه اسرائیل محتاط نماید.
۵. آینده نامشخص و سناریوهای پیشرو
آینده سیاسی هلند در هالهای از ابهام قرار دارد. تا زمان برگزاری انتخابات، کشور احتمالا شاهد بیثباتی سیاسی ادامهدار خواهد بود. نتیجه انتخابات نیز بسیار نامشخص است و ممکن است به تشکیل یک ائتلاف حتی پیچیدهتر و شکنندهتر بینجامد، که این امر میتواند هلند را برای ماهها یا حتی سالها در وضعیت بیثباتی نگه دارد. این بحران، آزمونی برای پایداری سیستم سیاسی هلند است.