آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
سیاست خارجی آمریکا و موضوع برنامه هستهای ایران بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است. این بار دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا، با انتشار یک مصاحبه قدیمی از علی مطهری، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، سعی کرده است ادعاهای قدیمی درباره اهداف نظامی برنامه هستهای ایران را احیا کند. مطهری در این مصاحبه که تاریخ دقیق آن مشخص نیست، ادعاهایی را مطرح کرده که با مواضع رسمی جمهوری اسلامی ایران در تضاد است. وی در این مصاحبه گفته است: "ما اول که وارد فعالیت هستهای شدیم هدفمان ساخت بمب بود" و افزوده "اگر میتوانستیم محرمانه بودنش را حفظ کنیم و بمب را آزمایش میکردیم کار تمام شده بود".
انتشار این ویدیو توسط ترامپ در حالی صورت میگیرد که بحث برنامه هستهای ایران همچنان یکی از موضوعات محوری در روابط بینالملل و کارزارهای انتخاباتی آمریکا است. ترامپ که خود خروج از برجام را در کارنامه دارد، ظاهرا قصد دارد از این اظهارات برای توجیه سیاستهای سختگیرانه خود علیه ایران استفاده کند. این اقدام ترامپ در فضای سیاسی بالفعل امروز آمریکا، میتواند تأثیر قابل توجهی بر افکار عمومی و رقابتهای انتخاباتی آینده داشته باشد. این رویداد را میتوان از چند منظر تحلیل کرد:
۱. تاکتیک ارتباطی ترامپ در کارزار تحریم های علیه ایران
انتشار این مصاحبه یک عملیات ارتباطی حساب شده توسط ترامپ است. او با انتشار این ویدیو قصد دارد:
- سیاستهای گذشته خود علیه ایران را توجیه کند و آن را به عنوان موضعی درست و پیشبینانه نشان دهد.
- حافظه جمعی دنیا را در مورد خطرات احتمالی برنامه هستهای ایران فعال کند.
- مواضع کشورهایی که خواهان بازگشت آمریکا به برجام یا کاهش تحریمها هستند، تضعیف نماید.
۲. بافتار و اعتبارسنجی اظهارات
-
تاریخچه علی مطهری
مطهری به عنوان یک نماینده مستقل و گاهی منتقد دولت شناخته میشود. این موضوع ممکن است به اظهارات او در نگاه برخی، اعتبار بیشتری ببخشد، حتی اگر سمت رسمی در نهادهای تصمیمگیر هستهای نداشته باشد.
-
عدم تعیین تاریخ دقیق
مشخص نبودن زمان دقیق مصاحبه، قضاوت درباره ساختار و انگیزه این اظهارات را دشوار میکند. آیا این اظهارات در یک بافتار خاص سیاسی یا در پاسخ به سوالی خاص مطرح شدهاند؟
-
تناقض با مواضع رسمی
این اظهارات به طور کامل با مواضع مکرر و رسمی مقامات ایرانی - که همواره بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای تاکید کردهاند - در تضاد است.
۳. تأثیر بر روابط بینالملل و دیپلماسی
-
تضعیف فضای اعتماد
انتشار چنین اظهاراتی میتواند فضای از پیش شکننده اعتماد بین ایران و غرب را بیش از پیش مسموم کند و مذاکرات احتمالی آینده را با چالش مواجه سازد.
-
تقویت گفتمان طرفدار تحریم
به طرفداران سیاست فشار حداکثری در غرب تسلیحات تبلیغاتی بیشتری میدهد تا بر ادامه یا تشدید تحریمها اصرار ورزند.
-
واکنش پیشبینیپذیر ایران
مقامات ایرانی به طور قطع این اظهارات را رد خواهند کرد و آن را بخشی از یک جنگ روانی و تبلیغاتی علیه کشورشان قلمداد خواهند نمود.
۴. نتیجهگیری: ابزاری در جنگ روایتها:
در نهایت، این اقدام ترامپ را باید بیشتر در چارچوب جنگ روایتها و سیاست داخلی آمریکا تحلیل کرد تا یک افشاگری مستند. هدف اصلی، تاثیرگذاری بر افکار عمومی آمریکا و به دست گرفتن ابتکار عمل در روایتپردازی حول محور ایران است. اثبات یا رد ادعاهای مطرح شده در این مصاحبه بسیار دشوار است، اما اثر روانی و سیاسی آن میتواند بسیار واقعی و ملموس باشد. این واقعه یک بار دیگر نشان میدهد که موضوع برنامه هستهای ایران چگونه میتواند به یک ابزار سیاسی در دست بازیگران مختلف تبدیل شود.