آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
روابط دیپلماتیک استرالیا و ایران به پایینترین سطح خود در تاریخ معاصر رسیده است. آنتونی آلبانیزی، نخستوزیر استرالیا، روز سهشنبه با اقدامی بیسابقه که از زمان جنگ جهانی دوم در این کشور سابقه نداشته، سفیر جمهوری اسلامی و سه دیپلمات دیگر را از کشور اخراج کرد. نخستوزیر استرالیا در کنفرانس خبری مشترک با مقامات امنیتی ارشد این کشور، تهران را به سازماندهی "اقداماتی مخرب از جنس تجاوزگری" در خاک استرالیا متهم کرد. این اتهامات بر اساس گزارشهای سازمان اطلاعات و امنیت استرالیا (ASIO) مطرح شده که ایران را مسئول مجموعهای از حملات یهودستیزانه در این کشور میداند.
بر اساس این گزارشها، جمهوری اسلامی دستکم دو حمله مهم را هدایت کرده است: حمله به کنیسه آداس اسرائیل در ملبورن در ۶ دسامبر ۲۰۲۴ که در آن دو فرد نقابدار ساختمان را به آتش کشیدند، و بمبگذاریهای آتشزا علیه رستوران «لوئیس کانتیننتال» در سیدنی در اکتبر سال گذشته. احمد صادقی، سفیر جمهوری اسلامی در استرالیا، تنها ۳۰ دقیقه پیش از برگزاری کنفرانس مطبوعاتی مطلع شد که او و سه دیپلمات دیگر از کشور اخراج شدهاند. همزمان، استرالیا فعالیت سفارت خود در تهران را به حالت تعلیق درآورده و به تمامی شهروندان خود توصیه کرده است در صورت امکان ایران را ترک کنند. این رویداد را میتوان از چند منظر کلیدی تحلیل کرد:
بی سابقه بودن اقدام دیپلماتیک
اخراج سفیر یک کشور، به ویژه به صورت جمعی همراه با چند دیپلمات، یکی از شدیدترین اقدامات دیپلماتیک ممکن محسوب میشود. اینکه این اقدام برای اولین بار از زمان جنگ جهانی دوم در استرالیا رخ میدهد، نشاندهنده میزان جدیت اتهامات و عمق بحران در روابط دو کشور است. این اقدام پیامی قوی نه تنها به ایران، بلکه به جامعه بینالمللی درباره خط قرمزهای استرالیا ارسال میکند.
ماهیت اتهامات و مستندات اطلاعاتی
اتهام "سازماندهی اقدامات مخرب از جنس تجاوزگری" توسط یک کشور خارجی در خاک استرالیا، بسیار جدی و کمسابقه است. بر اساس گفتههای مایک بورجس، رئیس ASIO، ایران از "شبکهای پیچیده از واسطهها" شامل "عوامل سپاه پاسداران و افراد شناختهشده در دنیای جنایتکاران" استفاده کرده و حتی از "باندهای تبهکاری سازمانیافته در خارج از کشور" بهره برده است. این الگو نشاندهنده روش پیچیده و چندلایه ایران برای پنهان کردن نقش خود است.
تأثیر بر جامعه یهودیان استرالیا
این حملات هدفمند علیه اماکن یهودی، تأثیر عمیقی بر جامعه یهودیان استرالیا داشته است. به گفته بورجس، "یهودستیزی یکی از فوریترین اولویتهای سازمان اطلاعات و امنیت استرالیا در ۱۰ ماه گذشته بوده است." این موضوع نشان میدهد که امنیت جامعه یهودی به یک مسئله امنیت ملی برای استرالیا تبدیل شده است.
زمینه گستردهتر ژئوپلیتیکی
این اقدام استرالیا را باید در بافتار گستردهتر تنشهای بینالمللی با ایران دید. استرالیا که متحد نزدیک ایالات متحده و دیگر قدرتهای غربی است، با این اقدام موضع خود را در قبال فعالیتهای ایران روشن کرده است. این موضوع میتواند تأثیرات منطقهای داشته و سایر کشورهای غربی را به اقدامات مشابهی تشویق کند.
پیامدهای آتی
-
تیرگی شدید روابط دیپلماتیک
تعلیق فعالیت سفارت استرالیا در تهران و اخراج دیپلماتها، روابط دو کشور را تا مدتی به حالت تعلیق درخواهد آورد.
-
تأثیر بر شهروندان
هشدار سفر به ایران و توصیه به خروج شهروندان، نشاندهنده نگرانی عمیق از امنیت اتباع استرالیایی در ایران است.
-
واکنش احتمالی ایران
پیشبینی میشود ایران به این اقدام پاسخ متقابل دهد که ممکن است شامل اخراج دیپلماتهای استرالیایی یا اقدامات تلافیجویانه دیگر باشد.
-
هماهنگی با متحدان
این اقدام احتمالا با هماهنگی سایر متحدان غربی استرالیا صورت گرفته و ممکن است بخشی از یک فشار هماهنگشده بینالمللی علیه ایران باشد.