آسیانیوز ایران؛ سرویس فرهنگی هنری:
میدان آزادی تهران، نماد معماری و تاریخ معاصر ایران، به زودی میزبان رویدادی فرهنگی و متفاوت خواهد بود. همایون شجریان، از شناخته شدهترین چهرههای موسیقی اصیل ایرانی، قرار است کنسرتی رایگان را در قلب پایتخت برگزار کند. این خواننده در نشست خبری روز دوشنبه با بیان جزئیات این برنامه، بر این موضوع تأکید کرد که برگزاری این کنسرت با هیچ مانع اداری یا قانونی روبرو نبوده است. این اعلام در شرایطی صورت میگیرد که معمولاً برگزاری کنسرتهای خیابانی در ایران با پیچیدگیهای خاص خود همراه است.
نکته جالب توجه، اسپانسر شدن بانک صادرات ایران برای این رویداد فرهنگی است که نشان از حمایت نهادهای رسمی از این برنامه دارد. خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، نیز این خبر را تأیید کرده که خود بر رسمی بودن این رویداد صحه میگذارد. این کنسرت که روز جمعه ۱۴ شهریور ماه برگزار خواهد شد، فرصتی استثنایی برای دوستداران موسیقی اصیل ایرانی است تا در فضایی باز و به صورت رایگان، آثار همایون شجریان را شنیده و لذت ببرند. این رویداد را میتوان از چند منظر فرهنگی، اجتماعی و سیاسی تحلیل کرد:
۱. تحلیل فرهنگی و هنری
-
موسیقی در فضای عمومی
برگزاری کنسرت در میدان آزادی (که بیشتر جنبهای رسمی و نمادین دارد)، میتواند نشاندهنده گشایشی در عرصه فرهنگی باشد. بردن موسیقی از سالنهای سرپوشیده به فضای باز عمومی، دسترسی بیشتری برای مردم فراهم میکند و هنر را به متن جامعه میآورد.
-
رایگان بودن کنسرت
این تصمیم، امکان بهرهمندی عموم مردم از هر قشر و طبقه اجتماعی را فراهم میکند و بر جنبه مردمی و فراگیر بودن هنر تأکید میورزد. اسپانسرینگ بانک صادرات نیز نشان میدهد که نهادهای اقتصادی حاضرند از پروژههای فرهنگی حمایت کنند.
-
تأکید بر مجوز داشتن
تأکید شجریان بر اینکه «هیچ چالش اداری وجود نداشته» و «همه قطعات مجوز دارند»، حاوی پیام عمل کردن در چارچوب مقررات است. این میتواند الگویی برای دیگر هنرمندان باشد که همکاری با نهادهای نظارتی برای برگزاری برنامههای فرهنگی امکانپذیر است.
۲. تحلیل اجتماعی
-
ایجاد فضای اشتراکی
برگزاری چنین رویدادی در میدانی بزرگ مانند میدان آزادی، میتواند به تقویت حس همبستگی و اشتراک اجتماعی بین شهروندان کمک کند. گردهمایی مردم با سلایق مختلف در یک فضای عمومی برای لذت بردن از موسیقی، به کاهش تنشهای اجتماعی کمک میکند.
-
نرمالیته (عادیسازی) رویدادهای فرهنگی
اگر این کنسرت به خوبی و بدون حاشیه برگزار شود، میتواند سابقهای مثبت ایجاد کند و راه را برای برگزاری بیشتر اینگونه رویدادهای عمومی و فرهنگی توسط سایر هنرمندان هموار کند.
۳. تحلیل سیاسی و رسانهای
-
نقش رسانههای خاص
تأیید و پوشش این خبر توسط خبرگزاری تسنیم (وابسته به سپاه) بسیار قابل توجه است. این موضوع نشان میدهد که این رویداد مورد تأیید نهادهای امنیتی-حکومتی نیز هست و میتواند نشانهای از یکسانسازی و همگرایی در عرصه فرهنگی باشد.
-
پیام وحدت
به نظر میرسد این کنسرت قصد دارد پیام وحدت و همدلی را منتقل کند. انتخاب میدان آزادی (به عنوان یک نماد ملی)، هنرمندی با پرچمداری مثل شجریان، و حمایت یک بانک دولتی، همگی بر این مفهوم دلالت دارند.
-
کنترل روایت
اعلام خبر از طریق کانالهای رسمی (همچون تسنیم) و تأکید بر رعایت چارچوبها، نشان میدهد که مسئولان قصد دارند روایت خود از رویدادهای فرهنگی را پیش ببرند و آن را از هرگونه حاشیهای دور نگه دارند.
۴. چالشهای پیشرو
-
حضور گسترده مردم
اگر استقبال مردم بسیار گسترده باشد، ممکن است چالشهای امنیتی و مدیریت جمعیت به وجود آید.
-
انتظارات بالا
این کنسرت میتواند انتظارات را برای برگزاری بیشتر چنین رویدادهایی افزایش دهد. اگر این روند ادامه نیابد، ممکن است به نارضایتی منجر شود.
-
واکنشهای مختلف
ممکن است برخی جریانها این حرکت را «عادیسازی» یا «در خدمت سیستم» تفسیر کنند و واکنشهای انتقادی داشته باشند.
نتیجهگیری
کنسرت همایون شجریان در میدان آزادی، فراتر از یک اجرای موسیقی ساده است. این رویداد را میتوان نمایشی نمادین از امکان همکاری بین هنرمندان و نهادهای حکومتی در چارچوب تعیینشده دانست. موفقیت این کنسرت میتواند فضای جدیدی در عرصه فرهنگی ایران باز کند و نشان دهد که با رعایت چارچوبها، میتوان رویدادهای بزرگ و مردمی برگزار کرد. این اتفاق میتواند هم برای هنرمندان و هم برای مردم، امیدی تازه برای داشتن فضای فرهنگی پویاتر و بازتر ایجاد کند.