آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
ساکنین منطقه سرآسیاب ملارد شامگاه گذشته شاهد حادثهای ناگوار بودند که آرامش محله را برهم زد. یک انفجار ناگهانی ناشی از نشت گاز در خیابان دانش غربی، باعث ویرانی بخشی از یک ساختمان مسکونی و آسیب به چندین واحد همجوار شد. این حادثه که با صدای مهیبی همراه بود، بلافاصله نیروهای امدادی شامل اورژانس، آتشنشانی و هلالاحمر را به صحنه کشاند. آنان در عملیاتی سریع و دقیق، اقدام به نجات مصدومان و خارج کردن افراد از زیر آوار کردند.
خوشبختانه با وجود شدت حادثه، این رویداد به فاجعهای انسانی منجر نشد. بر اساس اعلام رسمی مقامات محلی، این انفجار تلفات جانی نداشته و تمامی ساکنان ساختمان زنده هستند. دو نفر که در زیر آوار مانده بودند، با موفقیت نجات یافتند. در نهایت، آمار مصدومان این حادثه ۱۴ نفر اعلام شده که ۶ نفر توسط اورژانس و ۸ نفر به صورت خودجوش به بیمارستان شهدای سلامت ملارد منتقل شدند. ارزیابی خسارات وارده به ساختمانهای اطراف همچنان ادامه دارد. این حادثه اگرچه بدون تلفات جانی پایان یافت، اما نقطه آغازینی برای یک تحلیل ایمنی چندلایه است:
۱. علل احتمالی حادثه: از کهنگی تجهیزات تا بیاحتیاطی
انفجارهای گاز در ساختمانهای مسکونی معمولاً ریشه در یکی از عوامل زیر دارد:
-
استهلاک لولهکشی و اتصالات گاز
لولههای فرسوده، شیرهای معیوب و شلنگهای رابط فرسوده یا غیراستاندارد، مهمترین عامل نشت گاز و انفجار هستند. در بسیاری از ساختمانهای قدیمی، سیستم گازرسانی به روز نشده است.
-
بیاحتیاطی ساکنان
روشن نکردن بخاری یا آبگرمکن در فضای بدون تهویه، بستن مسیر دودکشها و استفاده غیراصولی از وسایل گازسوز میتواند باعث تجمع گاز و انفجار شود.
-
تخلفات ساختمانی
تغییرات غیراصولی در نقشه ساختمان، مسدود کردن مسیرهای تهویه و دستکاری در سیستم لولهکشی برای اضافه کردن وسایل جدید، خطرات بزرگی ایجاد میکند.
۲. پاسخ و مدیریت بحران: نقاط قوت و ضعف
-
نقاط قوت
سرعت عمل و هماهنگی نسبی نیروهای امدادی (اورژانس، آتشنشانی، هلالاحمر) در این حادثه قابل تحسین است. خروج دو نفر از زیر آوار بدون تلفات، نشاندهنده عملکرد حرفهای آنان است. همچنین، شفافیت نسبی در اعلام آمار مصدومان نقطه مثبتی محسوب میشود.
-
نقاط ضعف احتمالی
سؤال اصلی اینجاست که چرا چنین حوادثی پیشگیری نمیشوند؟ آیا برنامهای منسجم برای بازرسی دورهای سیستم گازرسانی ساختمانهای قدیمی، به ویژه در مناطق کمبرخوردارتر مانند ملارد، وجود دارد؟ آیا آموزشهای همگانی کافی به شهروندان برای مقابله با نشت گاز ارائه شده است؟
۳. پیامدهای اجتماعی و زیرساختی
-
بیخانمانی موقت
احتمالا ساکنان ساختمان آسیبدیده و حتی واحدهای مجاور تا زمان ارزیابی ایمنی و تعمیرات، نمیتوانند به خانههای خود بازگردند. این امر نیاز به حمایت نهادهای اجتماعی دارد.
-
ضربه روانی
چنین حوادثی حتی بدون تلفات جانی، میتوانند اثرات روانی عمیقی بر بازماندگان و ساکنان محله بگذارند.
-
ضرورت مقاومسازی
این حادثه زنگ خطری است برای شهرداری و سازمان آتشنشانی تا با جدیت بیشتری بر بازرسی و بهروزرسانی سیستم گازرسانی ساختمانها، به ویژه در بافتهای فرسوده، نظارت کنند.
۴. جمعبندی و توصیههای فوری
این حادثه یک هشدار ایمنی دیگر بود. برای جلوگیری از تکرار چنین رویدادهایی، اقدامات زیر ضروری است:
-
اجرای طرح جامع بازرسی دورهای
ایجاد یک سیستم اجباری برای بازرسی سالانه سیستم گازرسانی ساختمانها توسط شرکت گاز یا سازمان آتشنشانی.
-
آموزش همگانی
برگزاری کمپینهای آموزشی در رسانهها درباره نحوه تشخیص نشت گاز (بویایی، صوتی)، اقدامات اولیه (باز کردن پنجره، بستن شیر اصلی، عدم روشن کردن کلید برق) و اهمیت استفاده از وسایل استاندارد.
-
تعویض اجباری شلنگهای رابط
تشویق و الزام شهروندان به تعویض شلنگهای فرسوده با شلنگهای ضدحریق (جنس فلزی).
-
برخورد قضایی با متخلفان
برخورد جدی با سازندگان و مالکانی که تغییرات غیراصولی در سیستم گازرسانی ساختمان ایجاد میکنند.
این حادثه نشان داد که پیشگیری بسیار کمهزینهتر و انسانیتر از درمان است. سرمایهگذاری در فرهنگ ایمنی میتواند از بروز فجایع بزرگتر در آینده جلوگیری کند.