طلاق توافقی چقدر طول می کشد؟! + مراحل، مدارک و هزینه ها

آسیانیوز ایران؛ سرویس حقوقی:

 تصمیم به جدایی، هرچند سخت، می‌تواند آغاز فصل جدیدی از زندگی باشد. در میان روش‌های مختلف، طلاق توافقی به عنوان مسالمت‌آمیزترین و کارآمدترین راه برای پایان دادن به یک ازدواج، شناخته می‌شود. در این روش، زوجین به جای جنگ و دادگاه‌های طولانی، با گفت‌وگو و تفاهم، سرنوشت خود را تعیین می‌کنند. طلاق توافقی بر پایه رضایت کامل طرفین استوار است. در این روش، شما و همسرتان درباره تمامی جزئیات از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و تقسیم اموال مشترک به یک توافق جامع و کتبی می‌رسید. این امر نه تنها از تنش‌های عاطفی می‌کاهد، بلکه روند قانونی را به شدت تسریع می‌بخشد.

برخلاف طلاق غیرتوافقی، که نیاز به اثبات مواردی مانند عسر و حرج دارد، در طلاق توافقی نیازی به ارائه دلایل رنج‌آور و اثبات آن در دادگاه نیست. این امر باعث می‌شود پروسه جدایی با حفظ کرامت انسانی و دور از هرگونه جنجال عمومی پیش برود. این مقاله به عنوان یک راهنمای گام‌به‌گام، تمامی مراحل قانونی طلاق توافقی، از اولین قدم یعنی مشاوره تا آخرین مرحله یعنی ثبت در دفترخانه را به زبان ساده توضیح می‌دهد. اگر به دنبال یک نقشه راه شفاف و بدون دردسر هستید، اینجا نقطه شروع شماست. 

 زوجین باید در مورد تمامی مسائل مرتبط با طلاق، از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و تقسیم اموال به توافق کامل برسند. این توافق باید به صورت کتبی و در قالب یک قرارداد تنظیم شود. در این مرحله همچنین، زوجین به یک مرکز مشاوره خانواده یا روانشناس مراجعه می‌کنند تا درباره تصمیم خود برای طلاق و پیامدهای آن مشاوره دریافت کنند. هدف از این مشاوره، بررسی امکان سازش و حل اختلافات است. در صورت عدم امکان سازش، گواهی عدم امکان سازش صادر می‌شود. این گواهی برای ادامه روند طلاق توافقی ضروری است.

تنظیم دادخواست طلاق با مراجعه به دفتر خدمات قضایی

 پس از دریافت گواهی عدم امکان سازش، زوجین باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنند. در این مرحله، دادخواست طلاق توافقی تنظیم و ثبت می‌شود. مدارک لازم شامل شناسنامه، کارت ملی، عقدنامه، گواهی عدم امکان سازش و توافقنامه کتبی بین زوجین (شامل شرایط طلاق) ارائه می‌شود.

برگزاری جلسات رسیدگی در دادگاه خانواده

پس از ثبت دادخواست، دادگاه یک یا چند جلسه تشکیل می‌دهد تا از شرایط زوجین و توافق واقعی آن‌ها اطمینان حاصل نماید. در این جلسات، قاضی از زوجین درباره شرایط طلاق، مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و سایر مسائل مرتبط سوال می‌کند. اگر قاضی مطمئن شود که توافق به صورت داوطلبانه و با رضایت کامل انجام شده است، حکم طلاق صادر می‌شود.

صدور حکم طلاق توافقی

پس از تأیید توافق زوجین در جلسات دادگاه، قاضی حکم طلاق توافقی را صادر می‌کند. این حکم نشان‌دهنده این است که زوجین به صورت قانونی و با رعایت تمامی شرایط از هم جدا شده‌اند. حکم طلاق توافقی به دفترخانه طلاق ارسال می‌شود تا مراحل نهایی انجام شود.

اجرای حکم و ثبت طلاق توافقی در دفترخانه

پس از صدور حکم، زوجین باید به دفترخانه رسمی طلاق مراجعه کنند. در دفترخانه، صیغه طلاق جاری شده و سند طلاق صادر می‌شود. پس از این مرحله، طلاق به طور رسمی انجام شده و زوجین از نظر قانونی از هم جدا می‌شوند. توافق‌نامه‌ای که زوجین امضا کرده‌اند، باید به طور کامل اجرا شود. در صورت عدم اجرای تعهدات، طرفین می‌توانند از طریق قانونی اقدام کنند.

هزینه طلاق توافقی چقدر است؟

به صورت کلی هزینه برخی از مهم ترین مراحل طلاق توافقی عبارت است از:

• هزینه مشاوره برای زوجین حدود ۲ میلیون تومان
• هزینه داوری حدود ۲۰۰ هزار تومان
• هزینه ثبت دادخواست حدود ۴۰۰ هزار تومان

شرایط طلاق توافقی چیست؟

• شرایط لازم برای زوجین در طلاق توافقی عبارت است از:
• بالغ و عاقل بودن و رضایت کامل زوجین
• توافق کامل زوجین در مورد مسائل مالی و حضانت فرزندان
• گذشتن حداقل 6 ماه از تاریخ عقد و باردارنبودن زوجه
• مراجعه به دادگاه، حضور در جلسات و صدور حکم طلاق

مدارک لازم برای طلاق توافقی چیست؟

مدارک لازم زوجین برای درخواست طلاق توافقی شامل موارد زیر است:

• اصل عقدنامه (سند ازدواج) یا رونوشت آن
• شناسنامه و کارت ملی زوجین
• توافقنامه طلاق توافقی
• مدارک مربوط به فرزندان و امور مالی (در صورت لزوم)
• اصل وکالت نامه طلاق (در پرونده‌ های وکالت در طلاق)

۱. مزایای روانشناختی و اجتماعی در مقایسه با طلاق قهری

• کاهش آسیب به فرزندان

  در طلاق‌های توافقی، سطح تعارض بین والدین به طور چشمگیری کاهش می‌یابد. این امر از آسیب‌های روانی جدی بر کودکان جلوگیری می‌کند. فرزندان در یک محیط نسبتا پایدار و بدون جنگ و دعوای دائمی، فرآیند تطبیق با شرایط جدید را بهتر طی می‌کنند.

• حفظ کرامت طرفین

  این روش به زوجین اجازه می‌دهد کنترل امور را در دست داشته باشند و به جای قاضی، خودشان درباره آینده زندگی‌شان تصمیم بگیرند. این احساس کنترل، از عقده‌گیری، کینه و انتقام‌جویی که در طلاق‌های طولانی و ادامه دار شایع است، می‌کاهد.

• صرفه‌جویی در منابع عمومی

  با کاهش حجم پرونده‌های قضایی و طولانی شدن روندها، سیستم قضایی می‌تواند منابع خود را بر پرونده‌های پیچیده‌تر متمرکز کند.

۲. چالش‌های پنهان و ملاحظات حقوقی

• توافق تحت فشار

  بزرگترین خطر در طلاق توافقی، این است که رضایت یکی از طرفین، واقعی و آزادانه نباشد. ممکن است یکی از زوجین تحت فشارهای عاطفی، تهدید یا اطلاعات نادرست، توافقنامه را امضا کند. نقش قاضی در دادگاه، بررسی دقیق همین موضوع است تا مطمئن شود هر دو طرف با اختیار کامل عمل می‌کنند.

• ابهام در توافقنامه

  یک توافقنامه مبهم یا ناقص می‌تواند در آینده باعث اختلافات شدیدتری شود. شرایط باید به طور شفاف و با جزییات کامل نوشته شود. برای مثال، "حضانت با مادر" کافی نیست. باید مواردی مانند حق ملاقات پدر (روزها و ساعات دقیق)، نحوه تصمیم‌گیری برای امور مهم (تحصیل، درمان، سفر) و هزینه‌های مربوط به کودک به وضوح قید شود.

• اجرای توافقنامه

  حتی بهترین توافقنامه نیز در صورت عدم اجرا، ارزشی ندارد. اگر یکی از طرفین پس از طلاق از اجرای تعهدات خود (مانند پرداخت نفقه یا دادن حق ملاقات) سر باز زند، طرف دیگر باید دوباره به دادگاه مراجعه کند و برای اجرای مفاد توافقنامه دادخواست دهد. این می‌تواند پروسه را مجددا طولانی و پرهزینه کند.

۳. نقش کلیدی مشاوره و وکیل

• مشاوره خانواده

  جلسات اجباری مشاوره تنها یک سری جلسات فرمالیته نیست. یک مشاور خوب می‌تواند به زوجین کمک کند تا با واقعیت‌های طلاق روبرو شوند، پیامدهای آن را برای خود و فرزندانشان درک کنند و در نهایت، به یک توافق عادلانه و پایدار برسند. در برخی موارد، حتی ممکن است راه‌حل‌هایی برای سازش پیدا شود.

• وکیل دادگستری

  داشتن یک وکیل متخصص در حوزه خانواده (حتی اگر به صورت مشاوره) ضروری است. یک وکیل می‌تواند:

1. از حقوق شما در هنگام تنظیم توافقنامه محافظت کند.
2. مطمئن شود که توافقنامه جامع و دارای ضمانت اجرای قانونی است.
3. شما را با تمام حقوق قانونی خود آشنا کند (مثلاً اینکه آیا گذشتن از تمام مهریه به نفع شماست یا خیر).
4. روند دادگاه را به طور حرفه‌ای مدیریت کند.

۴. جمع‌بندی و توصیه نهایی

طلاق توافقی یک ابزار قدرتمند برای خاتمه دادن صلح‌آمیز به یک ازدواج است. اما این به معنای ساده بودن آن نیست. این روش نیازمند بلوغ عاطفی، صداقت و آینده‌نگری از طرف هر دو فرد است.

برای موفقیت در این مسیر

• صادقانه مذاکره کنید. منافع واقعی خود و فرزندانتان را در نظر بگیرید، نه پیروزی در یک جنگ قدرت.
• از متخصصان کمک بگیرید. حتما از یک مشاور خانواده و یک وکیل مجرب مشورت بگیرید.
• توافقنامه را شفاف و دقیق بنویسید. از کلی‌گویی بپرهیزید و برای همه سناریوهای ممکن برنامه داشته باشید.
• واقع‌بین باشید. طلاق، فارغ از اینکه چقدر توافقی باشد، یک تغییر بزرگ و سخت است. خود را برای چالش‌های عاطفی و عملی آن آماده کنید.
• اگر این اصول را رعایت کنید، طلاق توافقی می‌تواند نه یک شکست، که یک اتمام شرافتمندانه و یک شروع جدید برای هر دو طرف باشد.

آیا حضانت فرزند را در توافقنامه طلاق توافقی می توان به صورت مشترک تعیین نمود؟

بله این امر میسر است اما می بایست در توافقنامه زمان ملاقات فرزند با هرکدام از والدین تعیین و مشخص گردد.

جلسات مشاوره طلاق توافقی چند جلسه است؟

جلسات مشاوره طلاق توافقی معمولاً 2 جلسه است. در جلسه اول، زوجین با مشاور خانواده ملاقات می‌کنند و درباره دلایل طلاق خود صحبت می‌کنند. در جلسه دوم، زوجین با یکدیگر توافق می‌کنند که چگونه طلاق خود را انجام دهند.

پاک کردن نام همسر پس از طلاق توافقی ممکن است؟

بله! پاک کردن نام همسر از شناسنامه پس از طلاق توافقی در شرایط خاصی امکان‌پذیر است. طبق ماده 33 قانون ثبت احوال، در صورتی که زوجین در زمان طلاق توافق کنند که رابطه زناشویی (دخول) صورت نگرفته باشد، می‌توانند با ارائه گواهی بکارت از پزشکی قانونی و درخواست تعویض شناسنامه، نام همسر سابق را از شناسنامه حذف کنند. لازم به ذکر است که حذف نام همسر سابق از شناسنامه به معنای پاک شدن کامل سوابق ازدواج نیست و اطلاعات مربوط به ازدواج و طلاق در سامانه ثبت احوال باقی می‌ماند. همچنین، در صورتی که زن باکره نباشد، تنها پس از ازدواج مجدد و با اطلاع همسر جدید، می‌تواند درخواست حذف نام همسر سابق را از شناسنامه خود بدهد.

آیا در طلاق توافقی، زوجه حتما باید همه مهریه را ببخشد؟

خیر؛ اجباری در کاری نیست مگر اینکه دو طرف بر سر آن به توافق برسند.

تاثیرات طلاق توافقی بر روی فرزندان زوجین چقدر است؟

در این نوع از طلاق، به واسطه استرس و چالش های به مراتب کمتر، فشار روانی و آسیب کمتری به فرزندان، به ویژه کودکان، وارد می شود.

قانون استرداد جهیزیه در طلاق توافقی چیست؟

اگر زوجین در مورد نحوه استرداد جهیزیه به توافق برسند، می‌توانند توافق خود را در «توافقنامه طلاق توافقی» ذکر کنند. این توافقنامه می‌تواند شامل مواردی مانند زمان، مکان و نحوه تحویل جهیزیه باشد. در صورت عدم توافق، زوجه می‌تواند پس از طلاق، از طریق دادگاه و با ارائه مدارکی مانند سیاهه جهیزیه یا شهادت شهود، برای استرداد جهیزیه خود اقدام کند. در طلاق توافقی، حتی اگر زوجه سیاهه جهیزیه نداشته باشد، می‌تواند با توافق زوج، جهیزیه خود را مسترد کند.