آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
در یک تصمیم غیرمنتظره و بحثبرانگیز، مجلس شورای اسلامی در بحبوحه یکی از حساسترین دورههای تاریخ معاصر ایران، درهای خود را به روی تعطیلات ۱۸ روزه گشوده است. این تعطیلی در شرایطی اتفاق افتاده که کشور به گفته مقامات در وضعیت «جنگی» به سر میبرد و آتشبس با اسرائیل همچنان شکننده و پرمخاطره است. فردا قطعنامه مکانیسم ماشه—که میتواند تحریمهای شدیدی را علیه ایران بازگرداند—در شورای امنیت سازمان ملل به رأی گذاشته خواهد شد. انتظار میرفت که نمایندگان مجلس به طور فعالانه در حال تهیه و تصویب طرحهای فوریتی برای پاسخ به این تهدید بینالمللي و همچنین حل مشکلات معیشتی مردم باشند.
اما به نظر میرسد که نمایندگان ملت ترجیح دادهاند در این شرایط حساس، استراحت کنند. این تصمیم با انتقادات تند شهروندان و کارشناسان مواجه شده است که آن را نشانهای از بیتفاوتی و عدم درک صحیح از فوریت شرایط میدانند. سؤال اساسی اینجاست: در زمانی که بسیاری از مردم ایران با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم میکنند و کارمندان روزهای تعطیل نیز سر کار خود حاضر میشوند، چرا مجلس—که مطابق قانون باید در شرایط بحرانی فعال باشد—تعطیل میشود؟ این تصمیم را میتوان از چند منظر کاملاً فنی و استراتژیک تحلیل کرد:
۱. شکاف بین ادعا و عمل حکمرانی
این تعطیلی نمادی از یک «شکاف حکمرانی» است. از یک سو، وضعیت رسمی بر «وضعیت جنگی» و «فوریت» تأکید دارد، اما از سوی دیگر، نهاد قانونگذاری کشور به مدت ۱۸ روز—که در بحبوحه یک بحران بینالمللیست—تعطیل میشود. این تناقض، اعتماد عمومی به کارایی نظام تصمیمگیری را تضعیف میکند.
۲. مدیریت بحران غیرفعال
یک اصل اولیه در مدیریت بحران، «حضور» و «آمادهباش» تمام نهادهای حیاتی است. تعطیلی مجلس در چنین شرایطی، نشاندهنده یک رویکرد غیرفعال و reactive (واکنشی) به جای proactive (فعال) در مدیریت بحران است. این سؤال را ایجاد میکند که آیا ایران یک استراتژی هماهنگ برای مقابله با تحولات پیشرو دارد؟
۳. پیام به جامعه بینالمللی
این تعطیلی یک پیام ناخواسته به جامعه بینالمللی—و به ویژه به حامیان قطعنامه مکانیسم ماشه—میفرستد: اینکه ایران آنقدرها هم که ادعا میکند، جدی و آماده نیست. این میتواند به دشمنان سیگنال ضعف بدهد و موضع چانهزنی ایران را تضعیف کند.
۴. اولویتبندی نامناسب
تعطیلی مجلس نشان میدهد که اولویتهای نمایندگان لزوما با اولویتهای ملی و ضروری مردم همخوانی ندارد. در حالی که مردم نگران معیشت و امنیت هستند، مجلس در حال استراحت است. این موضوع میتواند به یک بحران مشروعیت برای این نهاد بینجامد.
۵. فرآیندهای پشت پرده
ممکن است این تعطیلی ظاهری، پوششی برای مذاکرات و رایزنیهای فشرده پشت پرده باشد. اما عدم شفافیت درباره این موضوع—اگر چنین باشد—باز هم نشاندهنده ضعف در ارتباط استراتژیک است.
۶. آمادگی برای سناریوهای مختلف
مجلس باید در چنین شرایطی برای سناریوهای مختلف—از جمله تصویب قطعنامه—آماده باشد و بستههای احتمال قانونی را آماده کرده باشد. تعطیلی طولانیمدت، هرگونه امکان واکنش سریع را منتفی میسازد.
نتیجه تحلیل
این تصمیم مجلس، بیشتر از یک اشتباه تاکتیکی، یک «شکست استراتژیک» در حکومتداری به نظر میرسد. این عمل نه تنها توانایی کشور برای پاسخگویی به تحولات سریع را کاهش میدهد، بلکه اعتبار سیستم حکمرانی را در نزد افکار عمومی و جامعه بینالمللی خدشهدار میکند. در شرایط بحرانی، نمادها و حرکات اهمیت زیادی دارند، و تعطیلی مجلس یک نماد بسیار قدرتمند—و متاسفانه منفی—به همه ارسال میکند.