آسیانیوز ایران / یزد ؛ با توجه به تحولات اخیر پیرامون بازگشت تحریمها علیه ایران و فعال شدن مکانیسم ماشه توسط آمریکا و همپیمانان اروپایی، این گزارش با هدف تحلیل فنی و کاربردی نقش دیپلماسی و رسانهها در مدیریت این بحران، ارائه میشود.
در شرایطی که تلاشهای دولت و هیأت ایرانی در سازمان ملل برای تعامل و حفظ حقوق هستهای ایران با موانع جدی مواجه شده، اهمیت استراتژیک استفاده از ظرفیتهای رسانهای داخلی و بینالمللی بیش از پیش آشکار میگردد.
1.تحلیل وضع موجود دیپلماسی ایران
• تلاش دیپلماتیک و شکست به دلیل زیادهخواهی طرف مقابل:
رئیسجمهور و هیأت ایرانی نهایت تلاش خود را برای بهرهبرداری از فرصت سازمان ملل جهت تعامل دیپلماتیک انجام دادهاند، اما فعالسازی غیرقانونی مکانیسم ماشه توسط آمریکا و حمایت سه کشور اروپایی، مسیر دیپلماسی را متوقف ساخته است.
• اهمیت حق غنیسازی و مقاومت در برابر فشارها:
ایران به عنوان یک بازیگر منطقی و متعهد، بر حفظ حق غنیسازی خود اصرار دارد و بدعهدیهای طرف مقابل مانع پیشرفت توافقها شده است.
۲. نقش کلیدی رسانهها در مدیریت بحران
۲-۱. روایتسازی داخلی
• تقویت انسجام ملی:
رسانهها باید با روایت واقعیتها و تلاشهای دیپلماتیک دولت، انسجام داخلی را تقویت کرده و از ایجاد سوءتفاهمها جلوگیری کنند.
• افزایش آگاهی عمومی:
ارائه تصویری روشن و دقیق از جایگاه ایران و دلیل بنبست مذاکرات، در کاهش تنشهای داخلی مؤثر است.
۲-۲. دیپلماسی عمومی و بینالمللی
• بازنمایی ایران به عنوان طرف منطقی:
فعالسازی ظرفیت رسانهای کشور در سطح بینالمللی برای برجسته کردن پایبندی ایران به تعهدات و نقد غیرقانونی بودن فعالسازی مکانیسم ماشه، ضروری است.
• استفاده از فعالان حقوقی و سیاسی:
بازنشر اظهارنظرهای کارشناسان جهانی علیه اقدامات ضدایرانی به منظور ایجاد موج حمایت بینالمللی توصیه میشود.
۲-۳. مدیریت جنگ روایتها
• خنثیسازی تبلیغات طرف مقابل:
رسانهها باید با تحلیلهای دقیق، تصویر نادرست و دروغین طرف مقابل را که ایران را مقصر جلوه میدهد، اصلاح کنند.
• آشکارسازی اهداف پنهان:
نمایش اینکه موضوع هستهای بهانهای برای فشار بر توان موشکی ایران است، بخشی از مقابله رسانهای است.
۲-۴. آیندهنگری و امیدبخشی
• تاکید بر ظرفیتهای داخلی و منطقهای:
رسانهها با پرداختن به توانمندیهای اقتصادی و سیاسی ایران و فرصتهای جایگزین در منطقه، میتوانند امید به آینده را افزایش دهند.
• کاهش وابستگی به توافق با غرب:
نمایش اینکه مسیر توسعه کشور فراتر از توافق با آمریکا و اروپا است، موجب تقویت روحیه ملی خواهد شد.
۲-۵. پرهیز از مقصرنمایی داخلی
• حفظ انسجام ملی:
رسانهها باید از دامن زدن به اختلافات داخلی و دو قطبیسازی فضای سیاسی جلوگیری کنند تا دشمن از آن سوءاستفاده نکند.
• ایجاد فضای همدلی و همافزایی:
مدیریت گفتگوهای داخلی به نفع منافع ملی از اولویتهای رسانهای است.
3. بررسی فنی مکانیسم ماشه و تأثیرات آن
۳-۱. تلاشهای دولت برای جلوگیری از فعالسازی
• ایران به رغم ارائه پیشنهادات منطقی از جمله مذاکره مستقیم با آمریکا، با مخالفت طرف غربی مواجه شد.
۳-۲. دلایل کماثر بودن فعالسازی مکانیسم ماشه
• اختلاف گسترده اعضای شورای امنیت:
عدم اجماع جهانی محدودیت کارکرد تحریمها را به همراه دارد.
• کاهش سطح فنی تحریمهای شورای امنیت نسبت به تحریمهای آمریکا:
اکثر تحریمهای سخت آمریکا پیشتر اعمال شده و تحریمهای جدید تأثیر محدودتری دارند.
• تمرکز محدود تحریمها بر فعالیتهای هستهای:
از طرفی تمرکز بر محدودسازی عملیات هستهای باعث شده تحریمها نتوانند به سایر بخشها وارد شوند.
• سازگاری اقتصاد ایران با نظام تحریمها:
تجربه چندین ساله باعث افزایش تابآوری اقتصادی شده است.
• تثبیت مشتریان نفتی و افزایش دلارزدایی:
این موضوع به کاهش اثر تحریمهای نفتی کمک کرده است.
• پایان اهرمهای فشار مؤثر غرب:
بسیاری از ابزارهای فشار سیاسی و اقتصادی غرب کارآمدی خود را از دست دادهاند.
۴. توصیههای عملی برای رسانهها و دولت
• مدیریت آثار روانی تحریمها:
اطمینانبخشی به مردم درباره تلاش دولت در مدیریت اقتصادی و معیشتی اهمیت کلیدی دارد.
• تداوم روشنگری:
ارائه مستمر اطلاعات دقیق و مستند برای جلوگیری از گسترش ناامیدی.
• همکاری رسانهها با نهادهای دولتی:
همسویی در پیامرسانی و جلوگیری از پراکندگی پیامها.
• گسترش دیپلماسی رسانهای در فضای بینالمللی:
تلاش برای جلب حمایت عمومی جهانی و مقابله با تبلیغات دشمن.
شایان ذکر اینکه ؛
با توجه به پیچیدگی تحولات بینالمللی و فشارهای همهجانبه اقتصادی و سیاسی، استفاده هوشمندانه و هماهنگ از ظرفیتهای دیپلماسی و
رسانهای درون و بیرون کشور برای حفظ انسجام ملی، امیدبخشی به جامعه و ارتقاء جایگاه ایران در صحنه جهانی، بیش از پیش ضروری است. فعالسازی غیرقانونی مکانیسم ماشه اگرچه شرایط را پیچیده کرده، اما با رویکردی استراتژیک و علمی، آثار منفی آن قابل مدیریت و کاهش است. رسانهها به عنوان بازوان قدرتمند اطلاعرسانی و تحلیل، نقش کلیدی در موفقیت این راهبردها دارند