آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
عراق یک هفته پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی، شاهد ترور یکی از نامزدهای سرشناس سنی بود. صفاء المشهدانی، عضو شورای استان بغداد و نامزد ائتلاف جمعیت سنی عراق، در یک عملیات انفجاری جان خود را از دست داد. این حادثه مرگبار در شرایطی رخ داده که المشهدانی پیشتر نیز هدف سوءقصدی مشابه قرار گرفته بود، اما از آن جان سالم به در برده بود. او از چهرههای شناختهشده در مخالفت با گروههای تحت حمایت جمهوری اسلامی در عراق محسوب میشد.
انتخابات پارلمانی عراق که قرار است در ۱۱ نوامبر برگزار شود، از هفتهها پیش با حاشیههای امنیتی و سیاسی متعددی همراه بوده است. ترور المشهدانی، فضای انتخاباتی را بیش از پیش ملتهب کرده است. نشریه آمریکایی "هیل" در گزارشی که پیش از این ترور منتشر شد، هشدار داده بود که انتخابات پیشروی عراق پیشاپیش به نفع جمهوری اسلامی ایران مهندسی شده است. این گزارش ادعا کرده که نتیجه انتخابات حتی پیش از برگزاری، در تهران رقم خورده است. بر اساس گزارش روزنامه المدی عراق، حدود ۲۰ حزب و فهرست انتخاباتی که نماینده «گروههای مسلح» یا جریانهای سیاسی دارای «شاخه نظامی» هستند، در انتخابات ماه آینده عراق شرکت خواهند کرد. این گروهها عمدتاً تحت حمایت جمهوری اسلامی توصیف شدهاند.
ترور المشهدانی در آستانه انتخابات، نگرانیها درباره امنیت نامزدهای انتخاباتی را افزایش داده است. بسیاری از تحلیلگران نسبت از افزایش خشونتها در روزهای باقیمانده تا انتخابات هشدار دادهاند. این در حالی است که جامعه سنی عراق در سالهای اخیر همواره از سهمخواهی سیاسی و حاشیه نشینی شکایت داشته است. ترور یکی از چهرههای شاخص این جامعه، میتواند به تنشهای فرقهای دامن بزند. وضعیت کنونی عراق را میتوان نقطه تلاقی منافع گروههای مختلف داخلی و خارجی دانست. ترور المشهدانی احتمالاً تأثیر قابل توجهی بر روند سیاسی و امنیتی این کشور خواهد داشت.
زمینههای سیاسی ترور المشهدانی
صفاء المشهدانی از چهرههای سرشناس جریان سنی در عراق و از مخالفان سرسخت نفوذ ایران در این کشور بود. مواضع تند او علیه گروههای تحت حمایت ایران، حالا انگشت اتهامات را به سمت گروه های شیعه برده است. موقعیت سیاسی المشهدانی به عنوان عضو شورای استان بغداد و نامزد انتخابات پارلمانی، به ترور او بعد سیاسی مهمی بخشیده است. این حادثه میتواند تأثیر قابل توجهی بر روند انتخابات پیشرو داشته باشد. سابقه سوءقصد قبلی به المشهدانی نشان میدهد که او از مدتها قبل در کانون تهدیدات امنیتی قرار داشته است. عدم تأمین امنیت کافی برای او، سوالات جدی درباره عملکرد نهادهای امنیتی عراق ایجاد میکند.
تأثیر ترور بر فضای انتخاباتی عراق
ترور المشهدانی میتواند فضای رقابتهای انتخاباتی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. دیگر نامزدهای مخالف نفوذ ایران ممکن است برای حفظ جان خود، از ابراز مواضع صریح خودداری کنند. این ترور ممکن است باعث کاهش مشارکت انتخاباتی به ویژه در مناطق سنینشین شود. ترس از ناامنی میتواند بسیاری از رایدهندگان را از حضور در پایهای رایگیری منصرف کند. فضای ملتهب پس از ترور، میتواند بهانهای برای به تأخیر انداختن انتخابات باشد. این احتمال وجود دارد که برخی گروهها از این فرصت برای تغییر معادلات سیاسی استفاده کنند.
نقش گروههای خارجی در تحولات عراق
ادعای نشریه هیل درباره مهندسی انتخابات عراق به نفع ایران، نشان از عمق نگرانیها درباره نفوذ خارجی در این کشور دارد. این گزارش بر فضای سیاسی عراق سایه انداخته است. گزارش روزنامه المدی درباره حضور ۲۰ حزب و فهرست انتخاباتی مرتبط با گروههای مسلح تحت حمایت ایران، نگرانیها درباره تأثیرپذیری انتخابات از عوامل خارجی را تشدید کرده است. ترور المشهدانی در چنین فضایی، میتواند به تشدید روایتسازیهای مختلف درباره نقش خارجیها در عراق بینجامد. این امر ثبات سیاسی این کشور را با چالش مواجه میکند.
آینده روند سیاسی در عراق
ترور نامزدهای انتخاباتی میتواند اعتماد عمومی به دموکراسی در عراق را تضعیف کند. ادامه چنین روندی میتواند مشروعیت کل نظام سیاسی را زیر سؤال ببرد. جوامع سنی عراق ممکن است این ترور را نشانهای از تداوم حاشیهنشینی سیاسی خود تفسیر کنند. این امر میتواند به تشدید شکافهای فرقهای در عراق بینجامد. واکنش دولت عراق به این ترور، آزمونی برای سنجش توانایی این دولت در برقراری امنیت و ثبات خواهد بود. عملکرد ضعیف در این زمینه میتواند به بحران مشروعیت دولت منجر شود.
پیامدهای منطقهای تحولات عراق
تحولات عراق میتواند تأثیر مستقیمی بر معادلات منطقهای داشته باشد. ثبات یا بیثباتی در عراق بر امنیت همه کشورهای همسایه تأثیر خواهد گذاشت. ترور المشهدانی میتواند به تشدید رقابتهای منطقهی بین ایران و عربستان سعودی در عراق بینجامد. هر یک از این بازیگران منطقه ای ممکن است از این فرصت برای پیشبرد منافع خود استفاده کنند. واکنش جامعه بینالمللی به ترور المشهدانی و روند انتخابات در عراق، میتواند شاخص مهمی برای سنجش جهتگیریهای آینده سیاست خارجی قدرتهای بزرگ در قبال عراق باشد.