آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
جزیره ماداگاسکار در اقیانوس هند شاهد تحولات سیاسی شگرفی شده است. دادگاه عالی قانون اساسی این کشور سرهنگ مایکل راندریانیرینا، فرمانده ارتش را به عنوان رئیسجمهور موقت منصوب کرد. این تصمیم در پی تشدید اعتراضات مردمی و خروج آندری راجولینا، رئیسجمهور سابق از کشور گرفته شده است. راجولینا که ۱۶ سال پیش در نتیجه ناآرامیهای مشابه به قدرت رسیده بود، مجبور به ترک کشور شده است. گزارشها حاکی است که راجولینا با استفاده از هواپیمای نظامی فرانسه ماداگاسکار را ترک کرده و احتمالاً به دوبی رفته است. این اقدام با انتقادات گسترده از فرانسه به دلیل نقش احتمالی در این بحران همراه شده است. اعتراضات مردمی از ۲۵ سپتامبر با محوریت قطعیهای مکرر برق و آب آغاز شد و به تدریج به جنبشی گسترده علیه فساد و نابرابری تبدیل گردید. جوانان نسل "زد" پیشتاز این اعتراضات بودند.
ارتش ماداگاسکار پس از فرار رئیسجمهور، اعلام کرد که قدرت را در دست گرفته و شورای موقت نظامی تشکیل داده است. این شورا قصد دارد به زودی دولت غیرنظامی جدیدی تعیین کند. سرهنگ راندریانیرینا که از معترضان حمایت کرده بود، توسط دادگاه عالی قانون اساسی به عنوان رئیسجمهور موقت منصوب شده است. دادگاه همچنین خواستار برگزاری انتخابات در مدت ۶۰ روز شده است. ماداگاسکار با وجود برخورداری از منابع طبیعی فراوان، با مشکلات اقتصادی شدیدی روبرو است. آمارها نشان میدهد سهچهارم جمعیت این کشور زیر خط فقر جهانی زندگی میکنند. این تحولات در حالی رخ میدهد که راژولینا پیش از این پارلمان را منحل و مدعی تلاش برای ترورش شده بود. با این حال، این ادعاها نتوانست از سقوط دولت او جلوگیری کند.
ریشههای اقتصادی و اجتماعی اعتراضات
اعتراضات در ماداگاسکار از مسائل اولیه زندگی مردم نشأت گرفته است. قطعیهای مکرر برق و آب که زندگی روزمره مردم را مختل کرده، جرقه اولیه اعتراضات بود. ماداگاسکار با وجود برخورداری از منابع طبیعی غنی، نتوانسته است ثروت خود را به درستی مدیریت کند. سهچهارم جمعیت این کشور زیر خط فقر زندگی میکنند که نشان از شکست سیاستهای اقتصادی دارد. بیکاری گسترده به ویژه در میان جوانان، نظام آموزشی ناکارآمد و فساد سیستماتیک از دیگر عوامل اصلی نارضایتی مردم بوده است. این مشکلات سالهاست که گریبانگیر جامعه ماداگاسکار است.
نقش نسل "زد" در تحولات اخیر
جوانان نسل "زد" ماداگاسکار نقش محوری در سازماندهی اعتراضات داشتهاند. این نسل که با فناوریهای دیجیتال بزرگ شده، از شبکههای اجتماعی برای هماهنگی اعتراضات استفاده کرده است. نسل جوان ماداگاسکار که از بیعدالتیهای اقتصادی و اجتماعی به ستوه آمده، دیگر حاضر به تحمل شرایط موجود نبوده است. آنها خواستار تغییرات اساسی در ساختار سیاسی و اقتصادی کشور هستند. پویایی و سازماندهی جوانان در این اعتراضات نشان میدهد که نسل جدید ماداگاسکار به بلوغ سیاسی رسیده و خواهان نقشآفرینی در تعیین سرنوشت کشور خود است.
تحلیل نقش ارتش و مشروعیت قدرت جدید
نقش ارتش در تحولات اخیر ماداگاسکار بسیار حائز اهمیت است. ارتش با حمایت از معترضان و قبول قدرت، نقش سنتی خود را به عنوان ناظر بیطرف تغییر داده است. انتخاب سرهنگ راندریانیرینا توسط دادگاه عالی قانون اساسی، تا حدی به دولت جدید مشروعیت حقوقی بخشیده است. اما این مشروعیت نیاز به پذیرش مردمی نیز دارد. تعیین زمان ۶۰ روزه برای برگزاری انتخابات توسط دادگاه عالی، نشان میدهد که ارتش قصد دارد به سرعت قدرت را به دولت غیرنظامی منتقل کند. این امر میتواند به ثبات وضعیت کمک کند.
نقش فرانسه و جامعه بینالمللی
خروج راجولینا با هواپیمای نظامی فرانسه، سوالات زیادی درباره نقش این کشور در تحولات ماداگاسکار ایجاد کرده است. فرانسه به دلیل تاریخچه استعماری خود در ماداگاسکار، همواره نفوذ قابل توجهی در این کشور داشته است. انتقادات از فرانسه به دلیل پناه دادن به راجولینا، نشان از حساسیت نقش خارجیها در امور داخلی ماداگاسکار دارد. این موضوع میتواند بر روابط آینده دو کشور تأثیر بگذارد. واکنش جامعه بینالمللی به تحولات اخیر ماداگاسکار هنوز کاملاً مشخص نیست. نحوه برخورد کشورهای دیگر با دولت جدید، در پذیرش بینالمللی آن تأثیرگذار خواهد بود.
چالشهای پیش روی دولت موقت
- دولت موقت با چالشهای متعددی روبرو است. اولین و مهمترین چالش، برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه در مدت تعیین شده ۶۰ روزه است.
- بازسازی اعتماد مردم به نهادهای حکومتی از دیگر چالشهای پیش رو است. سالها حکومت راژولینا باعث فرسایش شدید اعتماد عمومی شده است.
- رسیدگی به مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم که دلیل اصلی اعتراضات بوده، نیاز به برنامهریزی فوری دارد. دولت موقت باید بتواند در مدت کوتاه، اقدامات ملموسی برای بهبود شرایط زندگی مردم انجام دهد.