آسیانیوز ایران؛ سرویس حقوقی:
حواشی انتشار یک کلیپ ویدیویی در فضای مجازی، منجر به تشکیل پرونده قضایی برای یک تولیدکننده در مشهد شد. در این کلیپ که به سرعت در شبکههای اجتماعی منتشر شد، رفتار نامتعارف یک تولیدکننده با کارگر زن کارخانه به تصویر کشیده شده است. دادستان خراسان رضوی با تأیید این خبر، اعلام کرد که فرد مورد نظر به دادسرای مشهد احضار شده است. این اقدام قضایی در پی اعتراضات گسترده کاربران فضای مجازی و فعالان حوزه زنان صورت گرفته است.
در کلیپ منتشر شده، تولیدکننده با بوسیدن دست کارگر زن و بیان عبارت "قربونت برم" موجب ایجاد حاشیههای فراوانی شده است. اگرچه این فرد در رسانهها به عنوان شخصی محترم و حتی دعوتشده به برنامههای قرآنی معرفی شده، اما این رفتارش با انتقادات تندی مواجه شده است. منتقدان معتقدند این رفتار حتی با وجود نیت مثبت، در فرهنگ ایرانی-اسلامی قابل قبول نیست و موجب ایجاد فشار روانی بر کارگر زن شده است. به ویژه آنکه این رفتار در چارچوب رابطه رئیس و مرئوس انجام شده که در تمام دنیا قوانین سختگیرانهای برای جلوگیری از سوءاستفاده از آن وجود دارد.
کارشناسان مسائل اجتماعی بر این باورند که زنان شاغل نه به ابراز احساسات نمادین، بلکه به حمایتهای واقعی مانند حقوق مکفی، قوانین حمایتی و تأمین اجتماعی نیاز دارند. بسیاری از این زنان به دلیل فشارهای اقتصادی مجبور به کار در ساعات طولانی هستند. در تحلیل این ماجرا، برخی از کارشناسان رسانه معتقدند این اقدام میتواند نوعی "پلمب مارکتینگ" یا بازاریابی از طریق جنجالآفرینی باشد. در این روش برخی با شکستن هنجارهای اجتماعی سعی در جلب توجه و کسب بازدید بیشتر دارند.
این در حالی است که منتقدان تأکید میکنند افرادی که خود را متدین و بااصالت میدانند، نباید از چنین روشهای غیراخلاقی برای دیده شدن استفاده کنند. آنان باید به ارزشهای دینی و عرفی جامعه احترام بگذارند. این اتفاق در شرایطی رخ داده که جامعه ایرانی شاهد انواع دیگر هنجارشکنیها در فضای مجازی است، اما برخورد قضایی با این پرونده نشان میدهد که حفظ حریم و حرمت زنان در محیط کار از اهمیت ویژهای برخوردار است.
تحلیل حقوقی و قضایی پرونده
بر اساس قوانین کار ایران، هرگونه رفتار نامتعارف در محیط کار قابل پیگرد قانونی است. قانون کار بر حفظ حریم و حرمت کارگران تأکید ویژه دارد. دادسرای مشهد با احضار این تولیدکننده، نشان داده که نسبت به حفظ حقوق زنان در محیط کار حساسیت دارد. این رویکرد میتواند برای سایر کارفرمایان نیز درسآموز باشد. در صورت اثبات سوءاستفاده از رابطه رئیس و مرئوس، این فرد ممکن است با مجازاتهای سنگینی روبرو شود. قوانین ایران در این زمینه کاملاً شفاف است.
بررسی ابعاد اجتماعی ماجرا
این اتفاق نشان میدهد که جامعه ایرانی نسبت به حفظ حریم زنان در محیط کار حساسیت بیشتری پیدا کرده است. کاربران فضای مجازی در نقش ناظران اجتماعی عمل میکنند. فرهنگ ایرانی-اسلامی بر رعایت حریم بین زن و مرد تأکید دارد. حتی رفتارهای به ظاهر محبتآمیز نیز وقتی در چارچوب رابطه کاری باشد، میتواند مشکلساز شود. این ماجرا بر ضرورت آموزش کارفرمایان درباره سطح روابط در محیط کار تأکید دارد. بسیاری از رفتارهای به ظاهر مثبت میتوانند موجب آزار روانی کارکنان شوند.
تحلیل رسانهای و بازاریابی
پدیده "پلمب مارکتینگ" یا بازاریابی از طریق جنجالآفرینی، در فضای مجازی ایرانیان رو به افزایش است. برخی با شکستن عرفها سعی در جلب توجه دارند. این روش اگرچه در کوتاهمدت ممکن است باعث دیده شدن شود، اما در بلندمدت اعتبار فرد یا برند را مخدوش میکند. مشتریان به برندهای بااخلاق اعتماد بیشتری دارند. رسانههای جمعی باید با آگاهسازی جامعه، از گسترش اینگونه روشهای غیراخلاقی بازاریابی جلوگیری کنند. فرهنگسازی در این زمینه ضروری است.
نیازهای واقعی زنان شاغل
زنان شاغل به ویژه سرپرستان خانوار، نیازمند حمایتهای واقعی هستند نه رفتارهای نمادین. تأمین حقوق عادلانه و قوانین حمایتی اولویت اصلی است. بسیاری از زنان شاغل به دلیل فشار اقتصادی مجبور به تحمل شرایط سخت کاری هستند. ساعات کار طولانی و حقوق ناکافی از مشکلات اصلی آنان است. قوانین کار باید به گونهای اصلاح شود که از زنان در محیط کار بهتر حمایت کند. ایجاد سیستمهای گزارشدهی ناشناس میتواند به کاهش آزارهای کاری کمک کند.
راهکارهای بهبود محیط کار
آموزش کارفرمایان درباره سطح روابط کاری ضروری است. بسیاری از آنان از حساسیتهای فرهنگی و قانونی آگاهی کافی ندارند. این دستورالعملهای شفاف برای رفتار در محیط کار باید تدوین شود. همه کارکنان و مدیران باید از این دستورالعملها آگاه باشند. تشکیل کمیتههای ناظر بر محیطهای کار میتواند در پیشگیری از چنین اتفاقاتی مؤثر باشد. این کمیتهها باید مستقل و دارای اختیارات کافی باشند.