آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
در حکمی قضایی، مصطفی کواکبیان، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی، به دلیل اظهاراتش درباره کاترین شکدم، بازیگر سینمای ایران، به ۱۴ ماه حبس محکوم شد. این حکم به مدت چهار سال به صورت تعلیقی صادر شده است. دادگاه علاوه بر این حکم، کواکبیان را به دو سال محرومیت از فعالیتهای رسانهای محکوم کرده است. این محرومیت شامل مصاحبه با رادیو و تلویزیون، انتشار مطالب در رسانهها و پایگاههای خبری و سایر فعالیتهای رسانهای میشود.
این حکم در پی اظهارات جنجالی کواکبیان درباره کاترین شکدم صادر شده است. جزئیات دقیق اظهارات مورد بحث در رسانهها به طور کامل منتشر نشده، اما به نظر میرسد این بیانیه حاوی ادعاهایی بوده که از سوی دادگاه قابل اثبات نبوده است. کواکبیان که سابقه نمایندگی مجلس را در کارنامه خود دارد، پیش از این نیز به دلیل اظهارات مشابه با چالشهای قضایی روبرو شده بود. این حکم جدید نشان میدهد دستگاه قضایی بر موضع خود در برخورد با اظهارات غیرمستند پایدار است.
محکومیت به حبس تعلیقی به این معناست که کواکبیان در صورت ارتکاب جرم مشابه در مدت چهار سال، باید دوران حبس را سپری کند. در غیر این صورت، این حکم اجرا نخواهد شد. محرومیت دو ساله از فعالیتهای رسانهای نیز ضربهای جدی به یک چهره سیاسی-اجتماعی محسوب میشود. این حکم عملاً امکان هرگونه حضور رسانهای را از کواکبیان سلب میکند. این پرونده بار دیگر بر اهمیت رعایت حدود و ثغور اظهارنظر در فضای عمومی تأکید میکند. دستگاه قضایی نشان داده که در برخورد با اظهارات غیرمستند، حتی درباره چهرههای سرشناس نیز کوتاه نمیآید. حکم صادر شده میتواند تأثیر بازدارندهای بر دیگر چهرههای عمومی داشته باشد. این موضوع به ویژه در آستانه انتخابات آینده از اهمیت ویژهای برخوردار است.
تحلیل حقوقی حکم صادر شده
حبس تعلیقی به معنای تعلیق اجرای مجازات تحت شرایط خاص است. کواکبیان در صورت ارتکاب جرم مشابه در چهار سال آینده، باید دوران حبس را بگذراند. محرومیت از فعالیتهای رسانهای نیز از مجازاتهای تبعی است که در قانون پیشبینی شده است. این حکم مانع از حضور مؤثر چهرههای عمومی در عرصه رسانه میشود. صدور چنین احکامی نشان میدهد دستگاه قضایی برای حفظ حریم خصوصی افراد و جلوگیری از انتشار ادعاهای غیرمستند، از ابزارهای قانونی خود استفاده میکند.
تأثیر این حکم بر فضای سیاسی و رسانهای
این حکم میتواند تأثیر بازدارندهای بر دیگر چهرههای سیاسی و اجتماعی داشته باشد. آنان در اظهارنظرهای عمومی محتاطتر عمل خواهند کرد. فضای رسانهای ایران ممکن است با خودسانسوری بیشتری روبرو شود. این موضوع هم میتواند مثبت و هم منفی باشد. در آستانه انتخابات، این حکم میتواند بر روند تبلیغات انتخاباتی تأثیر بگذارد. نامزدها در بیان نظرات و انتقادات خود محتاطتر خواهند بود.
پیامدهای برای آزادی بیان و محدودههای آن
این پرونده مرز بین آزادی بیان و تخطی از قانون را مشخص میکند. نشان میدهد آزادی بیان مطلق نیست و محدودیتهای قانونی دارد. حفظ حریم خصوصی افراد در مقابل آزادی بیان، از مباحث مهم حقوقی است. این حکم میتواند به تقویت این رویکرد کمک کند. تعادل بین حق اظهارنظر و مسئولیت در قبال سخنان گفته شده، از درس های مهم این پرونده است.
بررسی سوابق مشابه در نظام قضایی
این اولین بار نیست که دستگاه قضایی با اظهارات غیرمستند برخورد میکند. سوابق مشابهی در برخورد با چهرههای مختلف وجود دارد. رویکرد قضایی در این پرونده همسو با آرای پیشین است. این ثبات در رویه قضایی حائز اهمیت است. برخورد با چهرههای سرشناس و عادی به یک میزان، نشان از اجرای عدالت قضایی دارد.
چشمانداز آینده و درس های آموخته شده
این حکم میتواند به الگویی برای پروندههای مشابه تبدیل شود. رویه قضایی در این زمینه در حال شکلگیری است. چهرههای عمومی باید مسئولیت بیشتری در قبال سخنان خود احساس کنند. این موضوع به سلامت فضای عمومی کمک میکند. آموزش حقوق رسانهای به چهرههای عمومی میتواند از بروز چنین پروندههایی جلوگیری کند.