آسیانیوز ایران؛ سرویس سلامت و زیبایی:
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اعلام یک ابتکار عمل مهم در حوزه سلامت زنان، از اجرای طرح ملی «هفته ماموگرافی رایگان» در سراسر کشور خبر داده است. این طرح ارزشمند از تاریخ ۲۶ مهر تا ۳ آبان ماه جاری در مراکز منتخب سراسر کشور در دسترس زنان قرار خواهد گرفت. مرضیه لشکری، رییس اداره سرطان معاونت درمان وزارت بهداشت و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اعلام این خبر تأکید کرد که این اقدام در راستای ارتقای سطح سلامت زنان و پیشگیری از سرطان پستان انجام میشود. سرطان پستان همچنان شایعترین سرطان در میان زنان ایرانی محسوب میشود.
اجرای این طرح ملی میتواند گام مهمی در جهت تشخیص زودهنگام سرطان پستان باشد. تشخیص به موقع این بیماری نه تنها شانس درمان را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد، بلکه از هزینههای سنگین درمان در مراحل پیشرفته نیز میکاهد. بر اساس آمارهای رسمی، سالانه هزاران زن ایرانی به سرطان پستان مبتلا میشوند که سهم قابل توجهی از آنان به دلیل تشخیص دیرهنگام با چالشهای درمانی جدی روبرو هستند. طرحهای غربالگری رایگان میتواند در کاهش این آمار نقش مؤثری ایفا کند. مراکز ارائهدهنده خدمات ماموگرافی رایگان در سراسر کشور از طریق سامانههای وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی معرفی خواهند شد. زنان واجد شرایط میتوانند با مراجعه به این مراکز از خدمات تخصصی بهرهمند شوند.
لشکری در توضیح اهمیت این طرح گفت: «ماموگرافی یکی از دقیقترین روشهای تشخیص زودهنگام سرطان پستان است که میتواند سالانه جان هزاران زن را نجات دهد.» وی از همه زنان بالای ۳۰ سال خواست از این فرصت طلایی استفاده کنند. این طرح علاوه بر خدمات ماموگرافی رایگان، شامل آموزشهای لازم درباره خودآزمایی پستان و نشانههای هشداردهنده سرطان نیز خواهد بود. افزایش آگاهی عمومی یکی از اهداف مهم این کمپین ملی است. انتظار میرود با اجرای این طرح، هزاران زن ایرانی بتوانند از خدمات تخصصی غربالگری بهرهمند شوند و گام بزرگی در جهت ارتقای شاخصهای سلامت زنان در کشور برداشته شود.
شایعترین سرطان در میان زنان ایران و جهان
سرطان پستان شایعترین سرطان در میان زنان ایران و جهان است، اظهار داشت: سرطان پستان همچنان یکی از مهمترین اولویتهای نظام سلامت کشور محسوب میشود. بر اساس آخرین آمارهای ملی، بروز خام سرطان پستان در ایران ۴۷.۷ مورد در هر ۱۰۰ هزار زن است و سالانه بیش از ۱۹ هزار مورد جدید از این بیماری در کشور ثبت میشود؛ به عبارتی، روزانه بیش از ۵۰ زن و بهطور میانگین حدود دو نفر در هر ساعت با تشخیص سرطان پستان مواجه میشوند. این ارقام نشان میدهد که سرطان پستان حدود ۲۶ درصد از کل سرطانهای زنان ایرانی را تشکیل میدهد و همچنان از اصلیترین علل مرگ ناشی از سرطان در بانوان به شمار میآید. با این حال، اگر این بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود، شانس درمان کامل آن بیش از ۹۰ درصد خواهد بود. تشخیص زودهنگام، درمان را سادهتر، کمهزینهتر و مؤثرتر میکند و میتواند از بروز عوارض جسمی و روحی شدید جلوگیری کند.
خودآزمایی پستان بهصورت ماهیانه
خودآزمایی پستان بهصورت ماهیانه توسط خود فرد، معاینه بالینی پستان توسط پزشک یا ماما در فواصل منظم، و انجام ماموگرافی دورهای از سن ۴۰ سالگی هر یک تا دو سال تا حدود ۷۴ سالگی، از روشهای مؤثر در شناسایی زودهنگام این بیماری هستند. ماموگرافی دقیقترین روش برای کشف تودههای کوچک پستان است؛ تودههایی که هنوز در معاینه دستی قابل لمس نیستند و شناسایی آنها در این مرحله، درمان را سریعتر و آسانتر میسازد.
اهمیت غربالگری در پیشگیری از سرطان پستان
سرطان پستان شایعترین سرطان در میان زنان ایرانی است که سالانه قربانیان زیادی میگیرد. تشخیص زودهنگام این بیماری میتواند نرخ درمان را تا ۹۰ درصد افزایش دهد. ماموگرافی به عنوان استاندارد طلایی تشخیص، قادر است تودههای سرطانی را سالها قبل از بروز علائم بالینی شناسایی کند. این موضوع اهمیت غربالگری دورهای را دوچندان میکند. طرحهای رایگان غربالگری به ویژه برای زنان کمدرآمد که امکان پرداخت هزینههای آزمایش را ندارند، میتواند جانبخش باشد. این اقدام عدالت در سلامت را نیز محقق میسازد.
تأثیر اقتصادی طرح بر سیستم سلامت
هزینههای درمان سرطان پستان در مراحل پیشرفته میتواند برای خانوادهها و سیستم سلامت کمرشکن باشد. غربالگری رایگان از این نظر یک سرمایهگذاری هوشمندانه محسوب میشود. پیشگیری از سرطان با غربالگری، هزینهای به مراتب کمتر از درمان دارد. هر تومانی که برای پیشگیری هزینه میشود، میتواند دهها برابر در هزینههای درمانی صرفهجویی ایجاد کند. کاهش بار بیماری در جامعه نیز تأثیرات اقتصادی غیرمستقیم دارد. زنان سالم میتوانند به عنوان نیروی فعال در چرخه اقتصادی کشور مشارکت داشته باشند.
چالشهای اجرایی طرح
یکی از چالشهای اصلی، پوشش دادن به تمام زنان واجد شرایط در سراسر کشور است. توزیع عادلانه خدمات در مناطق محروم نیازمند برنامهریزی دقیق است. کمبود دستگاههای ماموگرافی در برخی مناطق ممکن است ایجاد صفهای طولانی کند. این موضوع میتواند باعث دلسردی زنان از انجام آزمایش شود. آموزش و فرهنگسازی برای ترغیب زنان به انجام ماموگرافی نیز از دیگر چالشهاست. بسیاری از زنان به دلیل ترس یا باورهای غلط از انجام آزمایش خودداری میکنند.
راهکارهای افزایش اثربخشی طرح
استفاده از ظرفیت رسانهها برای اطلاعرسانی گسترده ضروری است. آگاهیبخشی درباره اهمیت غربالگری میتواند استقبال از طرح را افزایش دهد. همکاری با سازمانهای مردمنهاد و خیریهها میتواند در شناسایی زنان نیازمند کمک کند. این مشارکت مدنی میتواند اثربخشی طرح را افزایش دهد. ایجاد سامانه یکپارچه نوبتدهی میتواند از هدررفت زمان و منابع جلوگیری کند. این سامانه باید به گونهای طراحی شود که دسترسی به خدمات را تسهیل کند.
چشمانداز آینده و توسعه طرح
تداوم چنین طرحهایی در طول سال میتواند تأثیر شگرفی بر کاهش مرگومیر ناشی از سرطان پستان داشته باشد. این طرح باید به برنامهای مستمر تبدیل شود. گسترش پوشش بیمهای برای خدمات غربالگری میتواند ماندگاری نتایج را تضمین کند. بیمهها باید هزینههای ماموگرافی دورهای را پوشش دهند. آموزش خودآزمایی به زنان نیز میتواند مکملی ارزشمند برای طرح باشد. ترکیب غربالگری حرفهای با خودمراقبتی میتواند نتایج بهتری ایجاد کند.
دانشگاههای علوم پزشکی، بیمارستانها و مراکز درمانی وابسته
- دانشگاه علوم پزشکی اسدآباد: بیمارستان قائم
- دانشگاه علوم پزشکی خوی: بیمارستان امام خمینی
- دانشگاه علوم پزشکی زاهدان: بیمارستان علی ابن ابیطالب، بیمارستان امام خمینی، بیمارستان رازی
- دانشگاه علوم پزشکی گیلان: بیمارستان شهید بهشتی، بیمارستان شریعتی، بیمارستان پیامبر اعظم
- دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان: بیمارستان فارابی بندرعباس، بیمارستان شهدای بندرعباس، بیمارستان ولایت
- دانشگاه علوم پزشکی گرگان: بیمارستان ولایت
- دانشگاه علوم پزشکی سبزوار: کلینیک ویژه
- دانشگاه علوم پزشکی مراغه: بیمارستان امیرالمؤمنین
- دانشگاه علوم پزشکی آبادان: بیمارستان طالقانی
- دانشگاه علوم پزشکی سمنان: بیمارستان کوثر
- دانشگاه علوم پزشکی فسا: بیمارستان حضرت ولیعصر
- دانشگاه علوم پزشکی ایلام: بیمارستان مصطفی خمینی
- دانشگاه علوم پزشکی ساوه: بیمارستان شهید مدرس، بیمارستان شهدای ۱۷ شهریور، بیمارستان حضرت رسول
- دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه: بیمارستان امام خمینی، بیمارستان معتضدی، بیمارستان امام حسین
- دانشگاه علوم پزشکی کرمان: بیمارستان شهید بهشتی، کلینیک امام رضا، بیمارستان امام خمینی
- دانشگاه علوم پزشکی بیرجند: بیمارستان امام رضا، بیمارستان حضرت رسول، بیمارستان شهید بهشتی
- دانشگاه علوم پزشکی قم: بیمارستان شهید بهشتی
- دانشگاه علوم پزشکی بوشهر: بیمارستان شهدای خلیج فارس
- دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان: بیمارستان علی ابن ابیطالب
- دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه: کلینیک دولتی احمدیه
- دانشگاه علوم پزشکی سیرجان: بیمارستان امام حسین، بیمارستان امام سجاد
- دانشگاه علوم پزشکی مازندران: بیمارستان رازی قائمشهر، بیمارستان آرین آمل
- دانشگاه علوم پزشکی شاهرود: بیمارستان امام حسین، بیمارستان امید
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد: کلینیک امام رضا، بیمارستان شهید مدرس
- دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی: بیمارستان امام خمینی سردشت، بیمارستان شهید قلیپور بوکان، بیمارستان امام خمینی نقده
- استان همدان، بلوار شهید فهمادی، خیابان پرستار، بیمارستان قائم (عج)
- خوی، بلوار شهید بهشتی شمالی، بلوار شهید بهشتی جنوبی، بیمارستان امام خمینی
- زاهدان، بلوار خلیج فارس، روبروی دانشگاه امام علی (ع)، بیمارستان علی ابن ابیطالب
- رشت، خیابان سردار جنگل، بیمارستان رازی
- بندرعباس، بلوار شهید ناصر، جنب دادگاه انقلاب، بیمارستان دکتر علی شریعتی
- آبادان، روبروی دانشگاه آزاد، ایستگاه ۱۲، بیمارستان آیتالله طالقانی
- کرمانشاه، بلوار شهید بهشتی، بیمارستان امام خمینی
- قم، بلوار شهید بهشتی، میدان آزادگان، بیمارستان شهید بهشتی
- مشهد، خیابان کوهسنگی، چهارراه البرز
- ارومیه، خیابان حسنی، مرکز آموزشی درمانی کوثر
- اردبیل، خیابان آیتالله مقدس اردبیلی، خیابان شهید معادی، مرکز آموزشی درمانی علوی
- زنجان، بالاتر از میدان ولیعصر، بلوار دکتر شریعتی، مرکز آموزشی و درمانی حضرت ولیعصر(عج)
- تهران، میدان شهدا، خیابان پیروزی، خیابان شیشهگرخانه، خیابان رجایی
- اراک، بلوار کشاورز، بزرگراه شهید باهنر، بیمارستان آیتالله خوانساری
- کرج، ابتدای جاده چالوس، سهراه عظیمیه، مجتمع آموزشی پزشکی درمانی امام علی (ع)