آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
آمریکای لاتین شاهد تحولی چشمگیر است. در کشوری که نزدیک به دو دهه نماد حکومتهای چپگرا در منطقه بود، امروز راستگرایان با شعارهای نولیبرالی به قدرت بازگشتهاند. بولیوی، این کشور محصور در خشکی در قلب آمریکای جنوبی، در انتخابات تاریخی خود مسیر جدیدی را در پیش گرفته است. رودریگو پاز، اقتصاددان راستگرا، با پیروزی قاطع در دور دوم انتخابات، فصل جدیدی از حکمرانی را آغاز کرده است.
پیروزی پاز با کسب ۵۴.۶ درصد آرا در حالی صورت گرفته که حزب حاکم «جنبش به سوی سوسیالیسم» به رهبری اوو مورالس، برای نخستین بار در بیست سال گذشته شکست را تجربه میکند. این جنبش که زمانی قویترین حزب بولیوی محسوب میشد، اکنون به اپوزیسیون تبدیل شده است. شعارهای انتخاباتی پاز بر محور تغییرات اقتصادی و بازگشت به سیاستهای بازار آزاد متمرکز بود. او وعده داده است که بولیوی را به «موتور اقتصادی منطقه» تبدیل کند و با جذب سرمایهگذاری خارجی، رونق اقتصادی را به این کشور بازگرداند.
این در حالی است که دوره حکمرانی جنبش سوسیالیسم با موفقیتهای اجتماعی قابل توجهی همراه بود. کاهش فقر، گسترش دسترسی به آموزش و بهداشت و ملیسازی صنایع نفت و گاز از دستاوردهای این دوره بود. اما به نظر میرسد نارضایتی از فساد اداری، رشد اقتصادی کند و محدودیتهای سیاسی، مردم بولیوی را به سمت تغییر سوق داده است. بسیاری از شهروندان به وعدههای اقتصادی پاز و تیم راستگرای او امید بستهاند. تحولات بولیوی در بسترگسترده تر تغییرات در آمریکای لاتین قابل تحلیل است. در سالهای اخیر شاهد بازگشت راستگرایان در کشورهایی مانند آرژانتین و اروگوئه بودهایم. اکنون نگاهها به بولیوی دوخته شده است تا ببینند این تغییر مسیر سیاسی چه تأثیری بر زندگی میلیونها شهروند این کشور و همچنین تعادل قوا در منطقه خواهد داشت.
تحلیل سیاسی و تغییر قدرت
پیروزی پاز نشان از تغییر نسل و تغییر اولویتهای رأیدهندگان در بولیوی دارد. نسل جوانی که under حاکمیت جنبش سوسیالیسم بزرگ شده، اکنون به دنبال فرصتهای اقتصادی جدید است. شکاف در درون جنبش سوسیالیسم نیز در این شکست نقش داشته است. اختلافات داخلی و ناتوانی در ارائه چهرههای جدید، موقعیت این حزب را تضعیف کرد. نقش رسانهها و شبکههای اجتماعی در تغییر افکار عمومی قابل توجه بود. پاز و همپیمانانش از platforms دیجیتال به طور مؤثری برای ارتباط با رأیدهندگان جوان استفاده کردند.
تحلیل اقتصادی و چالشهای پیش رو
بولیوی با چالشهای اقتصادی متعددی از جمله وابستگی به صادرات مواد خام، تنوع اقتصادی محدود و فقر گسترده روبروست. پاز وعده داده است با اجرای اصلاحات نولیبرالی این چالشها را حل کند. سیاستهای پیشنهادی پاز شامل خصوصیسازی صنایع دولتی، جذب سرمایهگذاری خارجی و کاهش مقررات است. این سیاستها در تضاد کامل با رویکرد ملیگرایانه دوره قبلی است. انتظار میرود تغییر مسیر اقتصادی با مقاومت جنبشهای اجتماعی و اتحادیههای کارگری روبرو شود. این جنبشها در دو دهه گذشته قدرت قابل توجهی کسب کردهاند.
تحلیل اجتماعی و فرهنگی
جامعه بولیوی به طور سنتی به دو بخش جمعیت بومی و غیربومی تقسیم شده است. جنبش سوسیالیسم با تمرکز بر حقوق بومیان توانسته بود پایگاه اجتماعی قدرتمندی ایجاد کند. پاز که نماینده بخش شهری و تجاری جامعه است، باید بتواند با جمعیت بومی ارتباط برقرار کند. موفقیت او در مدیریت این شکاف اجتماعی تعیینکننده خواهد بود. مسئله هویت و فرهنگ از موضوعات حساس در بولیوی است. تغییر در سیاستهای فرهنگی و آموزشی میتواند با مقاومت روبرو شود.
تحلیل منطقهای و بینالمللی
پیروزی راستگرایان در بولیوی میتواند به تغییر تعادل قوا در آمریکای لاتین بینجامد. این منطقه در سالهای اخیر شاهد نوسان بین حکومتهای چپگرا و راستگرا بوده است. روابط بولیوی با همسایگانش به ویژه برزیل و آرژانتین احتمالاً تغییر خواهد کرد. هر دو این کشورها currently under حکومتهای راستگرا هستند. موضع بولیوی در سازمانهای منطقهایی مانند UNASUR و CELAC ممکن است تغییر کند. این کشور under حاکمیت چپگرا نقش فعالی در این نهادها داشت.
تحلیل آیندهنگاری و سناریوهای محتمل
سناریوی محتملترین، اجرای تدریجی اصلاحات اقتصادی با مقاومت اجتماعی است. پاز likely سعی خواهد کرد با ترکیبی از سیاستهای نولیبرالی و برنامههای اجتماعی، ثبات را حفظ کند. احتمال بازگشت جنبش سوسیالیسم به قدرت در آینده وجود دارد. این جنبش still از پایگاه اجتماعی قدرتمندی برخوردار است و میتواند در صورت ناکامی دولت جدید، بازگردد. تأثیر تحولات بولیوی بر کل منطقه آمریکای لاتین قابل توجه خواهد بود. این میتواند الهامبخش راستگرایان در دیگر کشورهای منطقه باشد.