آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
روز پنجشنبه سوم آبان ماه، آرامش ظهرگاهی منطقه اعتمادیه زنجان با صدای مهیب برخورد دو خودرو درهم شکست. حادثهای که میتوانست به فاجعهای جبرانناپذیر تبدیل شود. یک دستگاه خودروی سمند و پرایدی که به عنوان سرویس مدرسه استفاده میشد، در تقاطعی در این منطقه با هم برخورد کردند. در داخل پراید، پنج دانشآموز دختر که از مدرسه بازمیگشتند، ناگهان خود را در میان صحنهای هولناک یافتند.
ساعت ۱۴:۰۳ دقیقه بود که آژیر آمبولانسها بار دیگر توجه مردم را به خطرات همیشگی جادههای شهر جلب کرد. مأموران امدادی به سرعت خود را به محل حادثه رساندند. خوشبختانه با وجود شدت برخورد، این سانحه منجر به فوت نشد. همه پنج دانشآموز مصدوم که دچار جراحات مختلفی شده بودند، بلافاصله به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل شدند. شاهدان عینی از بیاحتیاطی رانندگان به عنوان عامل اصلی حادثه یاد میکنند. به گفته آنان، عدم رعایت حق تقدم و سرعت غیرمجاز از دلایل اصلی این تصادف بوده است. این حادثه بار دیگر زنگ خطری برای مسئولان است. سرویسهای مدارس که باید امنترین وسیله حمل و نقل برای دانشآموزان باشند، خود به عاملی برای تهدید جان آنان تبدیل شدهاند.
پلیس راهور زنجان با حضور فوری در محل، تحقیقات خود را برای روشن شدن ابعاد مختلف این حادثه آغاز کرد. بررسی فنی خودروها و آزمایش سلامت رانندگان از جمله این اقدامات است. برای خانوادههای دانشآموزان، این حادثه یادآور خطراتی است که هر روز فرزندانشان را در مسیر مدرسه تهدید میکند. خطراتی که با نظارت بیشتر و سختگیری در صدور مجوز سرویسها قابل پیشگیری است.
بررسی عوامل فنی وقوع حادثه
بررسیهای اولیه نشان میدهد عدم رعایت حق تقدم از اصلیترین عوامل این تصادف بوده است. این نوع خطاهای انسانی متأسفانه همچنان عامل بیش از ۷۰ درصد تصادفات در کشور محسوب میشوند. سرویسهای مدرسه اغلب از خودروهای فرسوده و فاقد استانداردهای ایمنی لازم استفاده میکنند. خودروی پراید که در این حادثه مقصر بوده، از جمله خودروهای با سابقه ایمنی پایین است. عدم وجود تجهیزات ایمنی مناسب مانند صندلی کودک، کمربند ایمنی استاندارد و سیستم ترمز پیشرفته در این خودروها، خطرات جانی برای دانشآموزان را افزایش میدهد.
چالشهای نظارتی سرویسهای مدارس
نظام نظارتی بر سرویسهای مدارس در کشور دارای خلأهای متعددی است. بسیاری از رانندگان سرویس فاقد آموزشهای تخصصی برای جابجایی دانشآموزان هستند. عدم اجرای دقیق معاینه فنی خودروهای سرویس مدرسه از دیگر مشکلات این حوزه است. خودروهای فرسوده و غیراستاندارد به راحتی مجوز جابجایی دانشآموز دریافت میکنند. نظارت بر نحوه رانندگی و زمان استراحت رانندگان سرویس نیز به صورت مستمر انجام نمیشود. این امر میتواند به بروز حوادث متعدد بینجامد.
پیامدهای اجتماعی و روانی حادثه
تصادفات دانشآموزان تأثیرات روانی عمیقی بر خانوادهها و جامعه میگذارد. احساس ناامنی در مسیر تحصیل میتواند بر عملکرد آموزشی تأثیر منفی بگذارد. این حوادث اعتماد عمومی به سیستم سرویس مدارس را کاهش میدهد. بسیاری از خانوادهها مجبور میشوند شخصا فرزندان خود را به مدرسه برسانند که این امر هزینههای اقتصادی و زمانی آنان را افزایش میدهد. ترس و اضطراب ناشی از این حوادث میتواند بر سلامت روان دانش آموزان تأثیر بگذارد. برخی از آنان ممکن است دچار استرس پس از سانحه شوند.
راهکارهای ایمنسازی سرویسهای مدارس
اجباری کردن استفاده از خودروهای با استاندارد ایمنی بالا برای سرویس مدارس ضروری است. خودروهای تولید داخل باید مجهز به آخرین مدل سیستمهای ایمنی شوند. آموزش اجباری رانندگان سرویسهای مدرسه در زمینه اصول جابجایی ایمن دانش آموزان باید در دستور کار قرار گیرد. این آموزشها باید به صورت دورهای تکرار شوند. نصب جیپیاس بر روی کلیه سرویسهای مدرسه برای نظارت بر سرعت و مسیر حرکت آنان میتواند از بروز حوادث مشابه جلوگیری کند.
مسئولیتپذیری نهادهای مرتبط
وزارت آموزش و پرورش باید استانداردهای دقیقی برای سرویسهای مدارس تعریف کند. نظارت بر اجرای این استانداردها باید به صورت مستمر انجام شود. پلیس راهور میتواند با اجرای طرحهای ویژه نظارتی بر سرویسهای مدارس، از تردد خودروهای غیراستاندارد جلوگیری کند. شهرداریها نیز باید با ایمنسازی معابر منتهی به مدارس و نصب علائم هشداردهنده، در کاهش این حوادث مشارکت کنند.