آسیانیوز ایران؛ سرویس علم و تکنولوژی:
نتایج یک مطالعه علمی تازه، باورهای رایج درباره مصرف مکملهای ویتامین D را به چالش کشیده است. پژوهشگران دانشگاه ساری در انگلستان به یافتههای نگرانکنندهای دست یافتهاند که میتواند سلامتی میلیونها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار دهد. بر اساس این تحقیق، افرادی که برای تقویت سلامت استخوانها، بهبود سیستم ایمنی و ارتقای سلامت کلی خود از مکملهای ویتامین D2 استفاده میکنند، ممکن است در حال آسیب زدن به بدن خود باشند. این مکملها ظاهراً باعث کاهش سطح ویتامین D3 میشوند که شکل قویتر و مؤثرتر ویتامین D محسوب میشود.
ویتامین D3 که معمولاً از طریق قرارگیری در معرض نور خورشید و مصرف منابع حیوانی به دست میآید، نقش حیاتی در جذب کلسیم، سلامت استخوانها و عملکرد سیستم ایمنی دارد. در مقابل، ویتامین D2 عمدتاً از منابع گیاهی به دست میآید و در بسیاری از مکملها وجود دارد. این کشف میتواند توضیح دهد چرا برخی از افراد با وجود مصرف منظم مکملهای ویتامین D، همچنان با کمبود این ویتامین مواجه هستند. ممکن است مصرف D2 نه تنها به افزایش سطح کلی ویتامین D کمک نکند، بلکه باعث کاهش ذخیره D3 شود.
پژوهشگران دانشگاه ساری با بررسی دقیق اثرات این دو نوع ویتامین D به این نتیجه رسیدهاند که D3 نقش بسیار مؤثرتری در بدن ایفا میکند. این در حالی است که مصرف D2 ممکن است به صورت رقابتی باعث کاهش جذب و اثرگذاری D3 شود. این یافتهها اهمیت مشاوره با پزشک قبل از مصرف هرگونه مکمل ویتامین D را بیش از پیش نشان میدهد. خوددرمانی و مصرف خودسرانه مکملها ممکن است نتایج معکوس به همراه داشته باشد. برای افرادی که نیاز به مصرف مکمل ویتامین D دارند، ممکن است انتخاب مکملهای D3 گزینه بهتری باشد. البته این تصمیم باید با نظر پزشک و بر اساس آزمایشهای دقیق خون گرفته شود. این مطالعه بار دیگر بر اهمیت تغذیه طبیعی و دریافت ویتامینها از طریق منابع غذایی و نور خورشید تأکید میکند. مصرف مکملها تنها در موارد کمبود واقعی و تحت نظارت پزشک توصیه میشود.
تفاوتهای بیولوژیکی بین ویتامین D2 و D3
ویتامین D2 (ارگوکلسیفرول) و D3 (کوله کلسیفرول) از نظر ساختار شیمیایی و منبع تأمین با هم تفاوت دارند. D2 عمدتاً از منابع گیاهی و قارچها به دست میآید، در حالی که D3 از منابع حیوانی و سنتز پوست در برابر نور خورشید تأمین میشود. مطالعات متعدد نشان دادهاند که D3 در افزایش سطح سرمی ویتامین D مؤثرتر از D2 است. D3 نیمه عمر طولانیتری دارد و اتصال بهتری با پروتئینهای حامل ویتامین D در خون دارد. مکانیسم دقیق تأثیر D2 بر کاهش D3 هنوز در حال بررسی است، اما احتمالاً مربوط به رقابت در متابولیسم و اتصال به رسپتورهای مشترک است. این رقابت میتواند باعث کاهش اثرگذاری D3 شود.
پیامدهای بالینی و سلامتی
کاهش سطح ویتامین D3 میتواند تأثیر مستقیمی بر سلامت استخوانها داشته باشد. D3 نقش کلیدی در جذب کلسیم و متابولیسم استخوان ایفا میکند. سیستم ایمنی نیز به شدت تحت تأثیر ویتامین D3 قرار دارد. کاهش سطح این ویتامین میتواند باعث تضعیف پاسخ ایمنی و افزایش حساسیت به عفونتها شود. برای افراد مبتلا به بیماریهای خودایمنی، کمبود D3 میتواند علائم بیماری را تشدید کند. این بیماران نیاز به نظارت دقیق بر سطح ویتامین D دارند.
پیامدها برای توصیههای تغذیهای
این یافتهها ممکن است نیاز به بازنگری در دستورالعملهای مصرف مکملهای ویتامین D داشته باشد. ممکن است توصیه شود که D3 جایگزین D2 در مکملها شود. برای گیاهخواران که از منابع D3 حیوانی استفاده نمیکنند، این مسئله چالشبرانگیزتر است. توسعه منابع جایگزین D3 از منابع غیرحیوانی. نظارت منظم بر سطح ویتامین D در افرادی که مکمل مصرف میکنند ضروری است. این نظارت باید شامل اندازهگیری جداگانه D2 و D3 باشد.
ملاحظات برای گروههای خاص
برای زنان باردار که نیاز بالایی به ویتامین D دارند، انتخاب نوع مناسب مکمل حیاتی است. D3 ممکن است گزینه بهتری برای این گروه باشد. افراد مسن که معمولاً با کاهش سنتز پوستی D3 مواجه هستند، نیاز به توجه ویژه دارند. مصرف نادرست مکمل میتواند وضعیت آنان را بدتر کند. بیماران مبتلا به بیماریهای کلیوی و کبدی نیز نیاز به نظارت دقیق دارند. متابولیسم ویتامین D در این بیماران مختل است.
راهکارهای عملی و توصیهها
اولویت باید بر دریافت ویتامین D از طریق منابع طبیعی باشد. قرارگیری متعادل در معرض نور خورشید و مصرف منابع غذایی غنی از D3 توصیه میشود. در صورت نیاز به مصرف مکمل، مشاوره با پزشک و انجام آزمایش خون ضروری است. نوع مکمل باید بر اساس سطح فعلی ویتامینها انتخاب شود. پایش منظم سطح ویتامین D در خون، به ویژه در افرادی که به طور مزمن مکمل مصرف میکنند، ضروری است. این پایش باید شامل اندازهگیری هر دو نوع D2 و D3 باشد.